Fálkinn - 31.10.1931, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
’*!
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ititstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Sravar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Bankaslrœti 3, Reykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—7.
Skrifstofa í Oslo:
Anton Schjöthsgade 14.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Áskriftarverð er kr. 1.70 á mánuði;
kr. 5.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Aiiglýsingaverð: 20 aura millimeter
Herbertsprent, Bankastræti 3.
Gamla
Bíó
25 ára
1906 — 2. nóv. —1931
Skraddaraþankar.
liraðinn er einkenni nútímans.
Hraði í samgöngum, hraði i vinnu,
hraði i öllu, hverju nafni, sem nefn-
ist. Fyrir 500 árum var það engu
minna þrekvirki að komast suður
yfir þvera Evrópu en nú er að fara
kringum hnöttinn. Eða réttara sagt:
hið fyrra var talsvert þrekvirki en
hið síðara alls ekki. Aðeins að
kaupa farmiðann og ganga um borð
i skipið.
Og aukning hraðans fer sivaxandi
og het'ir aldrei verið meiri en nú.
Ilún er orðin svo mikil, að mennirn-
ir átta sig ekki á hraðanum lengur.
Þeir eru eins og heimaalningur sem
i fyrsta skifli sjer járnbrautarlest
þjóta fram hjá sjer úti á viðavangi.
Þeir missa andann, taka um höfuð-
ið á sjer, hringsnúast og skilja ekki
neitt. Og þegar þeir fara að jafna
sig hugsa l>eir um það eitt, að reyna
að fljóta með, án þess að gera sjcr
grein fyrir hvert ferðinni sje heit-
ið. Því að þeir vita, að vilji þeir
standa kyrrir eða fara sama seina-
ganginn og |>eir fóru áður, þá bíð-
ur þeirra ekkert nema einsetulíf
gamals sjervitrings eða ónytjungs,
sem timinn og gæfan hefir brunað
frá.
En hefir ekki forsjána vantað
þegar kappið var lagt sem mest á
það að auka hraðann? Hefir ])ess
verið gætt, að hafa hemlana í lagi,
svo að hægt væri að draga úr ferð-
inni, þegar hún þótti orðin ægileg.
Hafa þjóðirnar lært nokkuð töfra-
orð til þess að stöðva kvörnina
(irótta þegar hún hefir malað nóg.
Viðburðii' síðuslu tíma hafa sýnl,
að svo cr ekki. Heimurinn stautast
ál'ram á trjefótum og riðar í hverju
s)>ori, og enginn veit til hlítar hvern
ig hægt sje að lækna hann þannig,
að hann geti fleygt hækjunum. Og
er ekki þetla hið sama eins og það,
sem kemur fyrir mann, sem sest
upp i bifrcið og ekur af stað, án
þcss að kunna að stöðva hana? Var
ekki hraðinn orðinn svo mikill, að
enginn gat við neitt ráðið og eng-
inn vissi örugt ráð til þess að draga
úr honum, nema það að hleypa far-
artækinu í slrand.
Vinnutækin eru fullkomnuð og
gerð afkastameiri, en eklti er jafn-
framt fundið ráð til l>ess að sjá far-
horða þeim, sem þessi vinnulæki
taka atvinnuna frá. Einstaka þjóð-
ir mala gull og sökkva niður í eynid
og atvinnuleysi. Og ólal menn koma
fram með ráð, sem ekki eru heyrð
fyr en það er orðið of seint. Væri
ekki betra að hugsa ineira um heml-
ana.
Elsta og stærsla kvikmyndalnis landsins, Gamla Bió, á ald-
arfjórðungs afmæli á mánudaginn kemui'. Var það stofnað
af F. Warburg stórkaupmanni í Khöfn árið 1906 og hafði
fyrstu sýningu sína í Breiðfjörðshúsi 2. nóvember um
haustið. Hjet það „Reykjavíkur Biograph-Teater" l'ram að
árinu 1912, að Xýja Bíó var stofnað. Þá fjekk það nafnið
„Gamla Bíó" og hefir haldið þvi síðan.
P. Petersen, sem dvalið hafði hjer á landi i eitt ár og
slundað ljósmyndaiðn tók við stjórn kvikmyndahússins er
það var stofnað og rak það fyrir Wárburgs hönd, þangað
til að hann keypti það að honuni látnum og tók við þvi sem
eigandi árið 1914. Hefir Gamla Bíó því alla tið verið undir
sama stjórnanda og eigendurnir ekki nema þeir tveir, sem
nefndir hafa
verið. Fram
til ársins 1927
var Gamla Bió
ávalt til húsa
i Breiðfjörðs-
húsi og var
salurinn þar
endurbættur
smátt og smátt
En svo fór að
lokuni, að hann
þóttl ekki við-
unandi og
bygði Peter-
sen því hið
mikla stór-
hýsi við Ing-
ólfsstræti, sem
er svo stórt og
vandað, að það mun fullnægja öllum kröfum um
marga ókomna áratugi. Er gólfflötur hússins rúm-
ir 600 metrar og rúin 600 sæti eru í húsiiui. Má
marka af þvi að rúmið er gott i húsinu, enda eru
anddyri og gangar svo rúmgott, að eigi eru gerð-
ar meiri kröfur í því efni á bestu samkomuhúsum
erlendis.
Petersen helir jafnan látið sjer hugarhaldið
um, að reka fyrirtæki sitl með sem mestum mynd-
arbrag og verið kröfuþarður í vali myiida þeirra,
sem hann helir tekið til sýningar. Hefir Gamla
Bió því jafnan átt miklum vinsældum að fagna.
Iín þessi aldarf.jórðungur lýsir merkilegum þró-
unarferli kvikmyndalistarinnar og mundi mörg-
um þykja skrítið að sjá þá stórkostlegu breytingu,
sem orðið hefir á kvikmyndagerðinni á þeim
tíina. Ef tök væru á, að sýna núna á afmælinu
sömu myndirnar, sein Gamla Bió sýndi fyrst hjer,
inundi fólk víst alls ekki láta á sér standa að fylla
húsið, fyrir forvitnissakir. Munurinn á nútíma-
mynd og mynd fyrir 25 árum, er eigi minni en
á úrvals málverki og teikningu eftir barn, sem
varla kann að draga lil stafs.
Siðasti áfanginn á þessuin þróunarferli gerðisl
með komu liljómmyndanna. Og á afmælisdaginn
verður sýnd danska talmyndin „Presturinn í
Vejlby", sem er fyrsta fullkómna hljómmyndin,
sem Danir hafa gert. Er húft bygð á merkilegri
sögu eftir Steen Blieher og hefir vakið mikla at-
hygli.
Það eru margar skemtilegar stundir, sem ltcyk-
víkingar liafa átt í Gamla Bíó. Munu þeir íninnasl
með hlý.ju afmælisdagsbarnsins og óska þvi góðs
gengis á komandi árum.
Myndirnar sýna: að ofaú t. v. framhlið hússins
í Ingólfsstræli, t. h. veitingasalinn uppi i Gainla
Bió, en bá koma myndir af gamla salnum i Breið-
fjörðshúsi, mynd af nýja salnum uppi og loks af
salnum niðri. Ennfremur mynd al' P. Petersen
forstjóra.