Fálkinn - 21.11.1931, Blaðsíða 11

F Á L K I N N
11
Yngstu lesendurnir

Hvaft er Ijósmynd.
Sumir hlutir eru svo alvanalegir,
að þið sjáið þá svo að segja dags
daglega. Og því oftar sem þið sjáið
þá, því siður dettur ykkur í hug að
forvitnast um, hvernig þeir sjeu
gerðir og á hvaða náttúrulögmáli
gagnsemi þeirra byggist. Þegar þið
t. d. sáuð bifreið i fyrsta sinn, eða
þegar þið töluðuð í síma í fyrsta
sinn, þá jmtli ykkur hvorttveggja
merkilegt og brutuð heilann um,
hvernig stæði á því, að siminn skyldi
geta flutt hljóðið úr fjarlægum stað,
eða hvei-nig iiifreiðin færi að kom-
ast upp brekkuna. En smátt og
smátt fanst ykkur þetta svo sjálfsagt
að þið hættuð að hugsa um það.
Eins var það í fyrsta skifti sem þið
hlustiiðuð á útvarp. Ykkur fanst
þetta blátt áfram galdur, að söngur
og ræður skyldi geta komið inn í
stofuna til ykkar úr fjarlægum slað,
jafnvel alla leið langt sunnan úr
Evrópu. En liegar þið höfðuð hlust-
að á útvarpið í nokkur kvöld fanst
ykkur þetta alveg sjálfsagt.
En væri nú ekki fróðlegt að vita
hvernig stendur á þvi, að þið gelið
látið heyra til ykkar i síma lands-
hornanna á milli, hiustað á útvarp
sunnan úr Rómaborg og ekið í bif-
reið upp snarbrattar brekkur? .Ekki
gel jeg nú samt skýrt jjetta fyrir ykk-
ur, þvi að það er of margbrotið til
þess. En jeg ætla að reyna að segja
ykkur frá, hvernig á þvi stendur, að
það er hægt að taka myndir af dauðu
og lifandi og geyma þær árum sam-
an.
Ljósmyndunarlistin er ekki sjer-
lega gömul. Það eru ekki nema 100
ár siðan að Frakkinn Daguerre fór
að taka ljósmyndir á málmplötur.
Einstaka myndir af jiessu tagi eru
enn til hjer á landi.
Nú er sumarið liðið og þar með
sá timi ársins, sem best er að ljós-
mynda á. Sum ykkar ciga kannske
litla ljósmyndavjel, sem þið hafið
notað í sumar. En nú skuluð þið
læra, hvernig ljósmyndin verður til.
Þvi að j)ó að j)ið eigið vjel, þá
kunnið þið ef til vill ekki annað, en
þrýsta á lokarann, taka út plötuna
eða filmuna og fara með hana í
framköllun, og sækja svo aftur góð-
ar eða vondar myndir. En það er
ekki nóg.
Sjálfa myndatökuna j)ekkið j>ið.
Þið stefnið ljósopinu á hlutinn, sem
þið ætlið að taka myndina af, getið
ykkur til um fjarlægðina og hve lengi
þurfi að lýsa og vídd ljósopsins og
hleypið svo lokunni. En hvað er það
sem nú skeður? Það er nú skritið.
Ljósopið tekur við myndinni, sem
maður ætlar að taka, safnar geisl-
unum saman og dreifir þeim aftur
á plötuna eða filmuna, en í henni er
silfur, sem heldur myndinni fastri.
Venjulegast gerist þetta á 1/25 úr
sekúndu, en þegar vjelin er tjósnæm
og birtan sterk getur myndin mót-
ast á filmu á altað 1/2000 úr sek-
úndu.
Silfurdustið, sem er á filmunni
verða aðeins fyrir áhrifuin af geisl-
um, en hinsvegar verkar dimman
ekkert á það. Og geislarnir verka
mismunandi mikið, eftir því hvort
þeir eru sterkir eða veikir. Slerk-
ustu geislarnir mest, en minna eftir
því, sem þeir eru daufari. Þannig
kemur fram munurinn á ljósi og
skugga í myndinni. Það hvítasta,
sein tekið er varpar sterkustum
geislum inn i vjelina.
Frainköllunin og „negativiö
Silfurdustkornin, sem ljósið hefir
verkað mest á, verða svört i fram-
kallaranum, en j)ar sem j)au korn
eru, sem ljósið hefir ekki verkað á,
verður filman gagnsæ. Filman er
framkölluð í dimmu herbergi, þar
sem aðeins iná láta týra á rauðu
ijósi, því að rauðu geislaritir eru
þeir einu, sem ekki hafa áhrif á silf-
urkornin. Ef ljós kæmist að film-
unni eða plötunni, meðan verið væri
að framkalla hana mundi hún verða
tilveg svört. Þegar filman hefir ver-
ið framkölluð er hún þvegin og lögð
í bað, sem gerir hana ónæma fyrir
áhrifum ljóssins (fikserbað). 1 j)essu
haði þvæst af henni það af silfur-
dustinu, sem ljósið hafði ekki verk-
að á, og þá fyrst þegar þessu er lok-
ið er óhætt að láta ljós skina á hana.
Nú er filman ])vegin vandlega úr
vatni og skoluð lengi og að því loknu
er hún hengd til þurks.
Þessi mynd, sem nú hefir fengist,
er kölluð neikvæð mynd eða „nega-
tiv“ því að ljós og skuggi í henni er
öfugt við j)að, sem vera skal á
rjettri mynd. Hún er glær og gagn-
,,Kopian“ cðn afritið.
sæ, þar sem myndin á að vera svört
og tekst j)ar sem myndin á að vera
ljósust.
Nú er eftir að taka einskonar ,,af-
HIN ÁGÆTA LUX HANDSÁPA
VERNDAR FEGURÐ UPPÁHALDS
KVIKMYNDADÍSARINNAR YÐAR.
Hafið þjer fundið liina einstöku
mýkt Lux-sápulöðursins? Aðeins
þetta löður hekiur hörundinu sí-
mjúku. Þessvegna nota kvikmynda-
dísirnar hana til að varðveita fegurð
sína -— jæssvegna nota allar fagrar
konur- hana.
tivit sem mjöll —
og angar af ilmandi blómum.
„AÓ' eins hraust og mjúkt hörund
stenst hin sterku Ijós kvikmyiiflst-
salanna. Mjer fnst Lux-handsápan
ómetanleg. Hún heldur hörundinu
ávalt hœfu fyrir myndatökurnar".
XLTS 52 -IO
LUX ftarf SAPA
LEVER BROTHERS LIMITED. PORT SUNLIGHT. ENGLANO
FELUMYND. - um hans eru þó á eftir þeim. Get-
Áfram, áframl Kongssonurinn hef- urðu fundið J)á?
ir náð konungsdótturinni úr víginu, ____x_____
þar sem ljóti ræningjaforinginn og __________________________________
illjiýði hans hafa haft hana í haldi.
Væntanlega hepnast þeim flóttinn : ■■■■■■■■•■■*■■■■ ••••■■••■■■■■•■•>•■■■■■
en ræninginn og tveir af fylgifisk-
steypur“ eða „kopiur“ eftir film-
unni, á hvitan pappír. Er um tvær
pappírstegundir að velja: mjög við-
kvæman pappir, sem tekur við mynd
inni að kalla má' strax og þarfnast
aðeins gasljóss eða rafljóss til þess
að verða fyrir Ijósáhrifunum, eða
dagsljóspappir, sem J>arfnast lengri
tíma og sterkara ljóss. Fyrnefndi
pappirinn er þannig, að myndin
kemur ekki fram á honum, fyr en
hann hefir verið látinn í framkall-
ara, alveg eins og filman áður, og
hverfur hún af pappírnnm og verður
svört, nema lnin sje „fixeruð" á eft-
ir. En á dagsljósapappírinn kemur
myndin fram án þess að framkallari
sje notaður á eftir, en hinsvegar verð
ur að „fixera“ hana undir eins, án
þess að hún verði fyrir áhrifum
Ijóss á miili.
Þetta er nú gangurinn í málinu.
Hann er ekki eins margbrotinn og
maður skyldi halda.
Tóta frænka.
——-x-----
| Silturplettvörur
■
■
■
■ Silfurplett-borðbúnaður,
[
: Kaffi-stell, Rafmagnslampar,
m
■
■
[ Burstastell, Ávaxtaskálar,
■
■
■
Blómsturvasar, Kryddílát,
■
■
■
j Blekbyttur og- margt fleira.
■
■
■
HVERGI ÓDÝRARA.
■
■
■
■
I Versl. Ooðafoss í
1 1
Laugaveg 5. Sími 436