Fálkinn - 21.12.1935, Side 6

4
F A L K 1 N N
N^Wlh.x
BÁRFOD
THORKIL
Gesturinn öslaði djúpan snjó-
inn með mestu erfiðismunum
— liann kom einhversstaðar úr
fjarska — utan úr sjóndeildar-
hringnum. Honum fanst j)etta
sjálfum: það var eins og liann
kæmi utan úr einhverri óraun-
verulegri fjarlægð, sem hann
rámaði varla í, og væri nú loks
að koma til sjálfs sin, hægt og
undrandi, þegar liann sá
dreifðu húsin í litla þorpinu
nálgast, eiiis og dökka bletti i
hvítri eyðimörkinni. Og lengst
undan grilti hann í gömlu
steinkirkjuna, sem gnæfði yfir
þorpið uppi á háum hrygg.
Turninn með hljóðopunum
gnæfði yfir nakin trjen um-
h.verfis.
Hann stefndi beina leið á
kirkjuturninn, þar sem klukk-
urnar hringdu til lielgra tíða.
Hann rakti hvorki veg nje stíg,
því að hvergi var slíkt að sjá
þarna í hvítu auðninni, en alls-
staðar nýfallinn snjó. Og jafn-
vel þó að hann hefði sjeð móta
einhversstaðar fyrir vegi, þá
hefði vel getað hugsast, að hann
hefði ekki farið hann, því að
hver vissi nema hann væri
krókóttari en förumanninum
líkaði. Hann liafði farið nógu
marga króka!
Ókunni maðurinn gekk inn í
lágu hlýju kirkjuna. Hann liik-
aði eitt augnablik á þröskuld-
inum, glúpnaði og fjekk ákaf-
an hjartslátt. En þá lieyrðist
djúp og hrein rödd um alla
kirkjuna, eins og verið væri að
ávarpa hann: „Óttist ekki!“
Hanii gekk eitt skref áfram og
lokaði hurðinni á eftir sjer. Og
svo stóð liann grafkyr, meðan
röddin lijelt áfram: „Því að jeg
boða yður mikinn fögnuð. í
dag er yður frelsari fæddur!“
Hvert einasta orð smaug
gegnum merg og bein — það
var eins og eyru hans skynjuðu
þau ekki heldur liann allur.
Og við hvert orð var eins og
eitt neyðarár og ein ieiðinleg
endurminning fjarlægðist hann
og yrði að engu. Hann lagði
aftur augun og brosti, og þeg-
ar organistinn byrjaði forleik-
inn, fann hann ekki betur en
að hann væri sjö ára gamall
drengur, að smeygja sjer inn í
bekkinn hjá henni móður sinni.
Ung stúlka færði sig til í
bekknum, dálítið undrandi og
hikandi, þegar þessi magri og
tötralegi maður með óhirt
skeggstríið ruddist inn í kirkju-
bekkinn prestsfólksins undir
miðri messunni. Það var ekki
laust við að hún væri hrædd
við hann og hún færði sig enn
undan, er liann kom sjer fyrir
í bekkshorninu. En þegar hún
rendi til hans augunum rjett á
eftir varð hræðsla hennar að
undrun. Því að aldrei hafði
henni dottið í hug, að svona
blá og barnsleg augu gæti verið
í nokkru barnsandliti.
Og þegar ræðan var úti lá við
að liún gleymdi að syngja jóla
sálminn, svo skrítið þótti lienni
að heyra murrið i honum, sem
átti víst að heita söngur.
Undir eins og sálmurinn var
á enda hneigði hann sig klaufa-
lega til hennar og tautaði al’-
sökun í hálfum hljóðum. Svo
stóð hann upp og flutti sig á
næsta bekk fyrir aftan.
Það var kominn merkilcgur
gestur á prestssetrið. Að minsta
kosti gat hvorki presturinn nje
dóttir hans botnað neitt i hon-
um.
Hann liafði komið á aðfanga-
dagskvöldið. Og komið hafði
hann nú eiginlega ekki. Hann
liafði staðið eins og sinnulaus
dula og starað inn um portið á
prestssetrinu, þegar síra Hjort
og dóttir hans, Agnes, komu
heim frá kirkjunni. Agnes liafði
orðið fyrri til að koma auga á
hann og tók öndina á lofti utti
leið og hún sagði: „Þarna er
hann!“ En áður en presturinn
hafði fengið nokkra skýringu
voru þau komin að lionum. Og
sumpart af því, að friður jól-
anna var í sál prestsins, sum-
part af því að orð dótturinnar
höfðu gert liann forvitinn, stað-
mdist hann hjá manninum,
liauð honum gott kvöld og ósk-
aði honum gleðilegra jóla.
Ókunni maðuri'nn hrökk í
kuðung, eins og hann yrði
liræddur. Rjett í svip datt prest-
inum í hug, að þetta gæti ver-
ið umrenningur, sem ætlaðist
eittlivað ilt fyrir á sjálft jóla-
kvöldið. En honum varð hug-
liægra undir eins og förumað-
urinn liafði litið bláum og
barnslegum augunum á hann.
„Jeg sá yður í kirkjunni!“
sagði presturinn nú, er hann
mintist þess að hafa sjeð hann
standa frammi við kirkjudyr,
er hann var að lesa jólaguð-
spjallið. „En þjer eruð ekki
lijerna úr sókninni?“
Gesturiun hristi höfuðið
mæðulega.
„Þjer eigið ef til vill langa
leið fyrir höndum?“ sagði
presturinn.
„Vonandi ekki“, svaraði gest-
urinn. Röddin var þreytuleg,
en hvorki biíur nje sorgmædd.
Hann rendi augunum yfir snjó-
þakið hálfrokkið umhverfið og
hjelt áfram — likast því að
lnmn væri að tala við sjálfan
sig:
„Guð hefir breitt hvitt lín á
sængina mína“.
En nú brá síra Hjort í brún
svo um munaði. Var svo illa
komið fyrir þessum aumingja,
að hann ætlaði að leggjast til
hvíldar í fönninni sjálfa jóla-
nóttina? Öðruvísi var varla
hægt að skilja þetta. En það
mátti aldrei verða. Og að
minsta kosti gat ekki hann —-
þjónn Herrans — sem einmitt
hafði verið að boða söfnuði
sínum mikinn fögnuð, ekki
hlustað á svona ásetning án
þess að taka í taumana.
Nei, þetta var enginn boð-
flennugestur, sannarlega ekki,
sem síra Hjort hafði fengið á
jólunum. Þó að hánn væri bæði
svangur og kaldur og illa
klæddur, hafði presturinn nærri
því orðið að beita valdi til þess
að koma honum inn úr dyr-
unum og í hlýjuna.
Hann liafði farið með hann
inn í skrifstofuna sína og leitt
hann til sætis í hægindastóln-
um við ofninn. Þar sat gestur-
inn meðan prestur var að fara
úr hempunni og i lafafralckann
sinn. Svo njeri liann hendurnar
makindalega og sagði eitthvað
í spaugi um ilminn af gæsa-
steikinni, sem lagði framan. úr
eldhúsinu inn til þeirra. En
gesturinn svaraði því engu.
Hann sat þarna og starði kring-
um sig í stofunni forviða en
eins og úti á þekju, líkast því
að hann liefði af einhverjum á-
stæðum liugsað sjer, að öðru-
vísi væri þarna inni.
Presturinn ræksti sig vand-
ræðalega og leit á úrið sitt.
Honum hugkvæmdist alt í einu,
að rjettara væri að láta heim-
ilisfólkið vita, að hann hefði
haft gest með sjer heim.
„Þjer hafið ekki sagt mjer
hvað þjer heitið“, sagði hann
vingjarnlega.
„Holm!“ svaraði gesturinn,
í sama hili virtust augu hans
lýsa því að hann iðraðist eftir
að hafa sagt til nafns síns.
„Jacta est alea!“ hjelt hann
áfram, eins og liann væri að
tala við sjálfan sig og þýddi
svo orðin sjálfur með fjarlmga
hreim í röddinni.: „Teningun-
um er kastað!“
„Hvað segið þjer?“ spurði
presturinn forviða. „Með leyfi
að spyrja kunnið þjer lat-
ínu?“
En presturinn fjekk ekki neitt
svar. Gesturinn hafði yfirbugast
af hitanum og þreytunni. Hann
varp öndinni og höfuðið hneig
máttvana ofan á bringu. Ilann
var sofnaður.
Þetta leysti prestinn úr vand-
ræðum. Hann þurfti ekki að
láta gestinn kynlega borða með
sjer. Þegar síra Hjort hafði kall-
að á Agnesi og Maríu vinnukonu
til að hjálpa sjer, og þau höfðu
lcomið honum til meðvitundar
aftur í sameiningu, þá gerði
hann ekki betur en að hafa orku
til að afklæða sig og taka á sig
náðir í gestaherberginu, þar sem
búið liafði verið um hann i
snatri. Og þegar presturinn lædd
ist þar inn til hans, eftir að
hann var staðinn upp frá horð-
um, svaf gesturinn rólega, með
tærðar og magrar hendur undir
kinninni.
Jóladagsmorguninn gekk síra
Hjort fram og aftur á skrif-
stofu sinni; hann liafði alveg
steingleymt gesti sínum í svip.
Meðan hann var að drekka
morgunkaffið sitt, hafði liann
fengið þá leiðinlegu fregn, að
hjáleigubóndinn, sem var vanur
að aka með hann til kirkjunnar,
hefði orðið veikur skyndilega.
Það var barið feinmislega á
dyrnar og að vörmu spori kom
gesturinn inn. Hann var talsvert
bragglegri en kvöldið áður. Hann
hafði greitt liár sitt og skegg
og hafði auðsjáanlega gert virð-
ingarverðar tilraunir til þess að
þrífa hæði fötin sín og skóna.
Bláu augun voru íóleg, ekki eins
flóttaleg og aumingjaleg eins og
kvöldið áður og limaburðurinn
öllu öruggari og frjálsmannlegri.
Hann staðnæmdist rjett fyrir
innan hurðina og þegar prestur-
inn hauð honum glaðlega „Góð-
an daginn og gleðileg jól“, þá
svaraði hann aðeins með því að
kinka kolli.