Fálkinn - 20.11.1937, Blaðsíða 11

F Á L K 1 N N
11
VHCS/tV
LE/SHbURNIR
Skugganqrnda- og stækknnarviel.
Ofurlitill leiðarvisir fyrir áhnoaljósmyndara, sem eitthvað kunna.
Ykkur virðist máské teikning-
arnar sem ])ið sjáið hjerna svo
l'lóknar og margbrotnar, að það
muni ekki svara kostnaði að fara
að rýna í þær. En þið skuluð ekki
láta þær iiræða ykkur. Þær sýna
ykkur hvernig þið eigið að fara að
þvi að húa ykkur til skemtilegt á-
hald. Þið skuluð bara taka vel eftir
tölunum á teikningunum og þá veit-
ir ykkur ljett að fylgjast með.
Þið teiknið myndirnar 1, 2, 3, 4
og 5 á hvítan trjepappa vel slerkan.
Á myndunum sjáið þið öll mál, til
tekin i sentimetrum. Þið notið sirkil
og reglustilui með mælikvarða á við
teikninguna og liún verður að vera
hárnákvæm, lengdirnar rjettar og
liornin óskökk, því að alt er ónýtt
ellegar.
Á mynd 1 sjáið þið nokkra hringi
með tölum innan í, þessar tölm
tákna hvað þvermál hringsins eigi
að vera margir sentímetrar. Fer-
liyrnda gatið á mynd 1 er ventill-
inn (reykháfurinn) á ljóskassan-
um, þetta gat er 5 sentímetrar á
hvorn veg. Aflanga rifan hak við
ventilinn er því aðeins sett á ljós-
kassann, að það eigi líka að nota
hann sem skuggmyndavjel. Brol-
hrúnirnar, til að líma áhaldið sam-
an með eiga að vera 2% til 4 senti-
metrar á breidd.
Þegar búið er að skera slykkin
vel og vandlega til eru þau skorin
hálfa þyktina eftir brotlinunum.
sem sýndar eru á teikningunni, svo
að brotin verði falleg og bein og
hvöSs. Limið svo kassann saman mcð
vel sterku lími, en biðið dálitið við
með að líma yfirstykkið (stykkið
með ventlinum) fast. Mynd 7 sýnir
knssann eftir þessa límingu, en við
hugsum okkur að yfirstykkið sje
lekið af. Pappinn á mynd 2 er
límdur i bæði hornin til þess að
skyggja fyrir kringlóttu götin (þið
þurfið þessvegna að húa til tvö
stykki af mynd 2). Þegar þetta lief-
ir verið gert beygið þið mynd 3
lallega i hálfhring og setjið inn i
kassnnn, þannig að stykkið gangi
alveg inn að bakveggnum, og nu
fyrst er yfirstykkið límt á. Þið sjáið
á mynd 8 hvernig kassinn lítur þa
úl. Mynd 6 sýnir lok af vindlakassa.
sem notað er fyrir skothurð fyrir
opið á mynd 4. Þessvegna eru límd-
ir 4 grannir listar úr pappa eða
vindlákassatrje hvorumegin við op-
ið á 4, |)annig að þeir myndi fals,
sem (i gengur fram og aftur i. Fyrir
(>fan mvnd 4 sjest þverskurður af
þessum útbúnaði. Siðan er 4 (fram-
hliðin) límd á og þá er ljóskassinn
tilhúinn. Mynd 5 sýnir reykháfinn.
sem er limdur saman og ferhyrnd
pappaspjöld sett lárjett innan í hann
eins og sýnt er á mynd 5. Þessi
pappaspjöld eiga að hindra, að birta
komist gegnum reykliáfinn. Reyk-
háfurinn er ferhyrndur eins «'g
mynd 5 sýnir. Hann er llmdur fast-
ui yfir ventilgatið.
Hjerna á þessari mynd kemur svo
aígangurinn af teikningunum. Mynd
1 er skorin út úr pappa og limd
saman. Rifan, sem er merkt með
xxx xx er skorin með hárbeittum
hnif og á að vera svo breið, að hægt
sjr að stinga tveimur glerplötum
inn um hana samtimis. Á innanverða
Irektina eru límdir listar úr vindla-
kassatrje, þessir listar eiga að
sljórna glerplötunni sem stungið er
gegnum rifuna. Mynd 4 sýnir þver-
skurð af þessum úbúnaði.
Nú er gert ferhyrnt gat á vindla
kassalokið, eins og sýnt er á mynd
2 og pappastykkið 1 límt fast á það
(mynd 3). Rifan er merkt með xx.
Á vindlakassa er gert gat jafnstórt
hinu fyrra, þó á þetta gat helst að
vera nokkrum millimetrum ofar
(mynd 5 og 6). Limið svo kassann
fastann við pappatrektina, og sker-
iii lil trjeklossa, svo að kassinn og
lokið geti staðið rjett. Trektin í
heild sinni er sýnd á mynd 7, en
með punktalínum er sýnd laus trje-
hilla, sem hægt sje að skjóta inn í
kassann, eins og sýnt er á teikn-
ingunni. .4 þessari hyllu á ljós-
myndavjelin ykkar að slanda, þeg-
ar þið notið hana sem sýningarvjel
og hafið tekið afturstykkið af
henni. Listar eru feldir innan í
vindlakassann, svo að ljósmyndavjel-
in faRi nákvæmlega inn i hann,
þegar henni hefir verið komið fyr-
ir sem sýningarvjel. Mynd 8 sýnir
stækkunaráhaldið okkar á hlið eins
og það, er nú orðið eftir að trektii:
er komin á sinn stað í ljóskassan-
um. í kringlótlu götin tvö á ofan-
verðum . ljóskassanum eru setlir
Iveir 50 kerta rafmagnslampar. Og
svo er alt áhaldið málað með svört-
uni lit, ógljáandi að utan. Trektin
er líka máluð svört að iunan en
ljóskassinn á að vera ómálaður og
hvítur að innan.
Athugið vel, að áhaldið sje alveg
Ijósþjett, svo að hvergi komisi
skima inn í það. Þetta getið þið
best gert með því, að koma ljós-
myndavjelinni fyrir á sínum stað og
kveikja á háðum lömpunum og
loka ljósmyndavjelinni að framan.
Ef áhaldið stendur svona í dimmu
herbergi og hvergi sest votta fyrir
Ijósi, þá er það þjett. En ef ein-
hversstaðar sjest ljósrák, þá verður
að líma svartan pappír þar sem
Ijósið sást, þangað til ekki sjest
neitt ljós.
Hvernig stækkað er með áhaldinn.
Herna sjáið þið áhaldið í fullum
gangi, ljósmyndavelin er á sínum
stað i trjektinni og áhaldið alt
stendur i dimmu herbergi. Negativ-
myndinni sein stækka skal hefir
verið stungið milli tveggja glerja
inn um rifuna til hliðarinnar, við
kveikjum á báðum lömpunum og
opnum ljósmyndavjelina og myndin
í vjelinni endurkastast á hvítan
skerm í þeirri stærð sem óskað er.
Vjelin er stilt þannig að myndin
vc-rði svo skörp sem unt er. Þegai
búið er að finna rjetta stillingu á
Ijósmyndavjelinni er slökt á lömp-
unum í vjelinni og kveikt á rauð-
um lampa og örk af brómsilfur-
pappír fest á skerminn. Nú er aft-
ur kveikt á lömpunum i Ijóskass-
anum, en aðeins t'áar sekúndur, svo
að brómsilfurpappirinn lýsist ekki
of lengi. Reynið ykkur fyrst á litl-
um pappírsblöðum, þangað til þið
hafið fundið hve lengi er mátulegt
að lýsa. Svo látið ]>ið brómsilfur-
pappírinn ofan í skál með framkall-
ara sem verður að standa tilbúinn
við hliðina á ykkur; þegar myndin
er komin skýrt fram leggið þið
pappírinn i vatn-til að stöðva fram-
köllunina, og síðan leggið þið mynd-
ina í festibað og skolið hana á eftir,
alveg eins og þegar ])ið eruð að búa
ti! venjulegar ljósmyndir.
Hvernig maðnr sýnir mgndir.
Yenjulega er pjatla úr svörtum
dúk látin liggja yfir rifunni aftan
ti) á ljóskassanum ofanverðum, svc
að ljósið komist ekki út þá leiðina
(sjá mynd 1). Mynd 2 sýnir, hvern-
ig maður býr til höldu fyrir póst-
kort úr stífum pappir. Þessari höldu
er stungið ofan i ljóskassann gegn-
um rifuna, eins og sýnt er á 3 og
dúkurinn breiddur yfir á meðan
horft er á myndina, Þið hafið höld-
urnar tvær svo að, þið getið koinið
næsta korti f.vrir á annari meðan
hin er í vjelinni þá gengur sýning-
in liðugar. Þvi sterkari sem lamp-
arnir eru í vjelinni því stærri og
skarpari myndir getið þið fengið á
sýningardúkinn. Með því að flytja
vjelina fjær eða nær tjaldinu og
stilla ljósmyndavjelina á mismun-
andi fjarlægðir getið þið látið
myndirnar verða skarpari eða
stærri eftir vild.
Tnta frænka.
Já, sem sagt frú mín, við höf-
um verið gift i aðeins hálfan mánuð
og svo dó elsku maðurinn minn.
Mikil hörmung er að heyra
þetta. En það er huggun, að hann
kvaldist ekki lengi.