Fálkinn - 20.11.1937, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Bankastræti 3, Reykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—6.
Skrifstofa i Oslo:
A n t o n S c h j ö t h s g a d e 14.
Blaðið kemur út livern laugardag.
Áskriftarverð er kr. 1.50 á mánuði:
kr. 4.50 á ársfjórðungi og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
A nglýsingaverð: 20 aura millimeter
Herbertsprent.
Skraddaraþankar.
Heykjavik stendur og fellur me'e
fiskinum. Hún er einn af mestu
fiskbæjum veraldarinnar og lifir og
hrærist í fiski. Það er þorskiuinn
scm liefir sexfaldað ibúatölu bæiar-
ins á tæpum fjörutíu árum, það er
þorskinum að þakka, að Reykjavík
hefir lokræsi, malbikun, gasveitu,
vátnsveitu og rafveitu. Þorskurinn
liefir skapað Reykjavík.
Nú skyldu ókunnugir halda, að :
þessari miklu fiskiborg væri meira
úrval af fiski til manneldis en i
flestum öðrum borgum heims og við
vægara verði. En því er ekki aö
lieilsa. Fiskurinn sem Reykvikingar
fá að leggja sjer til munns er dýrari
en fiskurinií sem seldur er úr landi.
Reykvíkingar fá að borga yfirverð
fyrir liann, alveg eins og fyrir kjöt-
ið, mjólkina og smjörið. Og á sum-
um tímum árs er mjög erfitt að fá
sæmilegan fisk, síst í nokkru úrvali.
Fiskborgin er fisklaus. Það er að
segja: Það er jafnan til nóg af á-
gætum saltfiski i fisklilöðum útgerð-
armannanna, en Reykvikingar virð-
ast ekki vita af því og slafra í sig
Ijelegan jiaraþyrsling eða eitthvað á-
móta í staðinn. Það er á sömu bók-
ina lært og hitt, að Reykvikingar
jiykjast of fínir tit að leggja sjer til
munns niestu kostafæðu Svíans: ís-
lenska sild, hvorki nýja nje sall-
aða eða kryddaða. Þeir kunna ekki
að jeta síld.
Það er eitthvert sleifarlag á þéssu
Sölufyrirkomulagið á fiskinum i
sjálfri fiskborginni er eilt úlaf fyrir
sig stórlega aðfinsluvert. Fiskskúr-
arnir við Tryggvagötu eru blettur á
Ikskborginni, og liess ælli að krefj-
asl, að fisksatar kæmu sjer upp búð-
um, sem samsvara kröfum tímans.
Og það þarf að skipuleggja fisksöl-
una, koma upp fiskbúðum á víð og
dreif um bæinn. Mjólk og brauð er
tin aðalfæða allra manna, enda eru
mjólkurbúðir og brauðsölur þannig
settar, að eigi er langt lil þeirra. F.n
fiskurinn er líka ein aðalfæða hæj-
ailnia, eða á að vera það. Og það
mundi sannast, að ef fisksölur kænm
um allan bæinn, með kerfisbundnu
fyrirkomulagi, þá mundi salan auk-
ast stórlega. Og þegar ágæt hrað-
frystilnis eru i bænum þarf aldrei
að kvíða fisldeysi. t Reykjavík er
okkert gert til þess að brýna fólk til
að „eta meiri fisk“ eins og í Eng-
landi. Fisksalan er látin danka i
gömlu og úreltu formi, i gömlum
og Ijótum hjöllum, sem eru bænum
til tineisu. Hve lengi á það svo að
ganga?
Fyrir nokkrum dögum fann vinnu-
maður einn í Borremose á Mið-
Falstri í Danmörku afarmerkilegan
forngrip er hann var að plægja úti
á akri. Var það hálsmen úr gulli,
sein talið er einn merkilegasti grip-
ur, sem fundist hefir i jörðu i Dan-
mörku. Hefir finnandi fengið úl-
borgað gullverð hálsmensins, og var
])að 2500 krónur.
Hálsmenið er sett saman úr hring-
um, sem prýddir eru afar hagleg-
um skreytingum. Hefir því verið
lokað með lás, sem er sömu tegund-
ar sem tíðkast á hálsmenjum enn i
dag.
Fornminjafræðingar telja men
þetta frá ])ví um 500 e. Kr., og eiga
Danir ekkert men jafnvandað í forn-
gripasöfnum sinum.
ÞESSI ER HUNDRAÐ ÁRA
og brosir samt. Ilún heitir Thora
Jacobsen og á heima í Birkeröd í
Danmörku og hefir aldrei gifst. Ann-
að veit Fálkinn ekki um hana.
MERKILEGT SILFUIÍ.
Eins og Fálkinn liefir áður getið
um fansl við gröft fyrir húsgrunni
allmikið af silfri allskonar í „Gamla
Sladen" í Stokkhólmi núna i hausl.
Þarna voru kynstrin öll af mótuðum
peningum og allskonar munum, svo
sem silfurskeiðum og öðruin borð-
búnaði, stjökum og skálum. Alt þetta
silfur er nú komið á sænska þjóð-
menjasafnið og hefir aðsókn að safn-
inu aukist mjög síðan. Hjer á mynd-
inni sjest Gustaf Svíakonungur vera
að skoða silfrið. — Það hefir verið
grafið upp hver eigandi silfursins
var. Hann var sænskur aðalsmaður og
hjet Johan Friedric Lohe. Fluttist til
l'ýskalands og mun hafa grafið silfr-
ið í jörðu áður. En hann kom aldrei
heim áftur, því að hann dó þar syðra.
SKÁTAR OG KONUNGURINN.
Danskir skátar ætluðu að hafa sýn-
ingu fyrir konunginn í tilefni af rík-
isafmæli hans i vor, en af því gat
þó ekki orðið af sjerstökum ástæð-
um. En nú nýlega var sýningiii
haldin og fylklu skátar þá liði og
voru 10.000 saman. Fór athöfnin
fram á æfingavellinum i Rosenborg-
argarði og sjest konungur hjer á
myndinni vera að ganga frambjá
skátaröðunum. — Það er öðruvísi í
Þýskalandi. Þar hefir Hitter hannað
skátafjelögin.
DR. PHIL. HILMAR ÖDUM
heitir þessi ungi jarðfræðingur, sem
nýlega er orðinn eflirmaður liins
kunna visindamanns dr. Victors Mad-
sen, sem forstjóri jarðfræðisrann-
sókna Danmerkur. En dr. Madsen
hefir látið af embætti fyrir elli sak-
ir. Allmikill flokkadráttur hafði ver-
ið undir niðri nieðal jarðfræðinga í
Danmörku út af þessu cmbætti, og er
sngt, að ákæran gegn Lauge Kock og
mátaferlin út af henni, liafi verið
sprottin út af þvi, að jarðfræðing-
arnir hafi óttast, að Kock yrði veitt
embættið. Ödum hefir litið við þá
deilu komið og hefir veitingavaldið
þvi synt hil beggjn í málinu.
BERTEL DALGAARD
er einn af þrem ráðherrum þeim,
sem sitja i stjórn Th. Staunings af
hálfu róttæka flokksins í Danmörku,
og einn af mestu áhrifamönnum
flokks síns, þegar frá er skilinn P.
Munch utanríkisráðherra. Dalgaard
er innanríkisráðherra í stjórninni.
Hann varð nýlega fimtugur.