Fálkinn - 08.01.1938, Page 6

6
K Á L K I N N
T EG VEIT EKKI livort það er
allsíaðar svo, en hjerna í
Reykjavík er það mjög algeng
venja, að gefa vinnúkonunni frí
einn virkan dag eftir hádegi í
hverri viku. Mjer finst þetta
góð og nauðsynleg venja. Jeg
hefi komist að því, að daglegur
vinnutími vinnustúlknanna,
stúlkna sem eru í vist, eins og'
það er kallað, er oft ærið lang-
ur. Reyndar liefi jeg aldrei ver-
ið í vist sjálfur, svo jeg liefi
ekki eigin reynslu að styðjast
við, en jeg hefi verið í góð-
um kunningsskap við margar
vinnukonur og þykist þess-
vegna hafa rjett fyrir mjer.
Og þó jeg virði frúrnar og
dáist að þeim engu siður en
vinnukonunum, þá er jeg þeirr-
ar skoðunar, að þær sjeu sumar
hverjar ekki sem nærgætnaslar
við vinnukonuna sína. En slepp-
um því. Jeg ætla að rifja upp
Iöngu liðinn vinnukonufrídag,
sem er mjer minnisstæðastur af
öllum þeim, sem jeg liefi lifað.
Jeg var þá nýbúinn að taka á
leigu lierbergi vestur i bæ. Ræst-
ing var innifalin i húsaleigunni
og annaðist hana vinnukona
fjölskyldunnar, sem jeg leigði
hjá. Það var hnellin og hraust-
leg stúllca um tvítugt, Sigríður
að nafni. Mjer leist samt sem
aður ekkert vel á hana, að
minsta kosli ekki fyrst í stað —
mjer fanst hún vera svo flótta-
leg á svipinn, og það var eins
og hún flýði altal’ undan augna-
ráði manns. Það jók heldur ekki
álit mitt á benni, að hún tók
fremur illa til í herbergi mínu.
Og svo kom það líka fyrir einn
daginn, að sígarettupakki, hjer-
umbil fullur, hvarf af borðinu
hjá mjer. Jeg gal ekki ímyndað
mjer að nokkur annar en hún
ein gæti verið valdur að hvarf-
inu. Jeg spurði hana því livort
hún hefði ekki sjeð þennan sig-
arettupakka en hún neitaði því.
Samt fansl mjer hún meira en
lítið grunsamleg á svipinn.
C VO KOM vinnukonufrídag-
^urinn. Þetta var í apríl og
hesla veður, enda var jeg í á-
gætu skapi þegar jeg var á
heimleiðinni úr matsölunni eftir
að liafa borðað kvöldverðinn.
Þetla kvöld átti jeg von á heim-
sókn af stúlkunni minni, sem
jeg kallaði. Það var myndarleg
stúlka, sem vann i banka, og
átti þar að auki mjög efnaða
foreldra. Það var því síður en
svo óálitlegt að balda kunnings-
skap við hana.
Jeg hengdi hattinn minn og
frakkann i ganginn, rjett hjá
herbergisdyrum mínum, þegar
jeg kom inn, eins og jeg var
vanur, og tók. um leið eftir þvi,
að vinnukonan, ungfrú Sigríð-
ur, var á leiðinni út — í kápu
og með hatt. Svo dró jeg upp úr
vasa mínum poka með konfekti
og fleiru sælgæti sem jeg hafði
kevpt handa stúlkunni minni,
Friðjón Stefánsson:
Frídagur vinnukonunnar.
Hættu þjer aldrei inn til vinnukonunnar,
hvað sem við liggur. Það getur kostað
þig kærustuna þina.
og ljet það á borðið hjá mjer,
en mundi eftir þvi um leið að
hún reykti eins og skorsteinn.
Mikill skrambi að hafa ekki
sigarettur handa lienni. Bölvað
ólán að stelpan skyldi slela frá
mjer sigarettunum um daginn,
hugsaði jeg með mjer. En að
nota nú tækifærið meðan liún
var úti og lita inn í herbergið
hennar og vita hvort jeg sæi
þær ekki? Það hagaði þannig
lil að herbergin okkar lágu hlið
við hlið. Jeg þurfti ekki nema
aðeins að opna dyrnar og líta
inn, og enginn mundi verða var
við það. Á þessu augnabliki sá
jeg ekkert rangt eða niðurlægj-
andi við þetla, svo að jeg — án
þess að hugsa um það nánar —
gekk yfir að herbergisdyrunum
hennar. Hurðin var ólæst og
jeg opnaði og fór inn. Jeg litað-
ist um. Þarna var lítið af inn-
anstokksmunum, uppbúið rúm,
smáborð með opinni púðurdós
og dönskum reyfara og einn stóll.
Fataskápur fvrirfanst enginn,
en aftur á móti var fyrir einu
horni herbergisins forliengi eitt
stórt og skrautlegt, sem náði al-
veg niður að gólfi. Sígarelturn-
ar mínar sá jeg hvergi. Auðvit-
að gátu þær verið niðri í koff-
ortinu, sem stóð fyrir aftan rúm
ið, en það varð þá að hafa það.
Jeg ætlaði ekki að hafa svo mik-
ið fyrir einum sigarettupakka
að jeg færi að opna annura
manna hirzlur í leyfisleysi.
En á meðan jeg var í þessum
þönkum heyrði jeg alt í einu
hralt fótatak i ganginum og —
það sem verra var — málróm
Sigríðar vinnukonu. Jeg fjekk
hjartslátt og skammaðist mín
alla leið ofan í tær. Eftir nokk-
ur augnablik mundi bún verða
komin og þá stæði jeg hjer.
Fljótfærnin er einn af mínum
mörgu ókostum, enda hefi jeg
oft fengið að kenna á þvi um
dagana.
Eins og elding fór sú hugsun
um huga minn, að Sigríður hlyti
hara að liafa gleymt einhverju
og mundi fara strax út aftur;
jeg skyldi þessvegna fela mig
hak við forhengið á meðan. Án
læss að hugsa þetta nánar fram-
kvæmdi jeg það. í sörnu and-
ránni sem jeg var kominn bak
við forhengið — innan um kjóla
af ýmsum litum og gerðum —
hevrði jeg að Sigríður kom inn.
En það var einhver með henni,
einhver kunningjastúlka, sem
hún kallaði Beggu.
jKETTA VAR voðalegt. Þær
voru auðvitað vísar til að
fara að spjalla saman og sitja
þarna lon og don. Jeg dauðsá
eftir flasi mínu og fljótræði. En
hvað stoðaði það? Hjeðan af gat
jeg ekki snúið við.
Það reyndist i'jett til getið
hjá mjer. Þær settust niður á
rúmið og fóru að spjalla saman.
Sigga: — Jæja, Begga mín.
Hvað segirðu nú annars til?
Begga: — (), ekki neitt sjer-
stakt, held jeg.
Sigga: — Hvernig var að vera
þarna á Njálsgötunni, þar senx
þú varst í fyrra?
Begga: — Æ, það var hálfgert
j'rat. Jeg fjekk aldrei horgað
kaupið mitt fyr en löngu eftirá,
og fyrir síðasta mánuðinn er
jeg ekki farin að fá enn og
læ víst aldrei.
Sigga: — Var hann ekki rík-
ur, karlinn?
Begga: — Jú, hann er víst vel
efnaður. En hann ætlar sjer að
svíkja*mig um þetta.
Sigga: Bölvaður óþokkinn.
Begga: Svo voru krakk-
arnir þeirra svo leiðinleg, bæði
stelpan og strákurinn. Þau þótt-
ust vera langl yfir mann haf-
in, og þó voru þau bæði mestu
asnar. Hún var til dæmis búin
að tvifalla við próf í þessum
skóla, sem hún var í. Eix strák-
urinn var óuppdreginn í kjaft-
inum eins og versti götustrákur.
Og svo þykist þetta vera ment-
að fólk. Svei!
Sigga: Já, ætli jeg kannisl
ekki við þessa monlrassa. En
hvernig var annars að umgang-
ast þau, frúna og húsbóndann?
Begga: — Æ, hún var ósköp
merkileg með sig. En hann var
svo sjaldan heima. Jeg held að
bann hafi flest kvöldin verið á
fvlliríi úti í bæ.
Sigga bauð nú sígarettur og
þær fóru báðar að púa. En jeg
bölvaði nxeð sjálfum mjer af
beilum hug öllum sígarettum,
því að alt var það þeim að
kenna, að jeg hafði lent í þessu
óskemtilega æfintýri.
Sigga: — Nei, veistu /wað,
Begga. Strákurinn senx leigir
bjerna heldur vist að jeg hafi
stolið frá sjer sígarettum! Hún
hló. — En jeg skal segja þjer
livernig á þvi stendur. Jeg tek
til í herberginu hans. Og einn
daginn liafði hann bjálfast til að
skilja sígarettupakka eftir á
náttboi'ðinu, beint fyrir ofan þar
sem koppurinn hans var. Svo
hef jeg auðvitað komið við pakk
ann í ógáti þegar jeg var að
húa um rúmið hans, því að jeg
vissi ekki fyr en jeg sá liann á
sundi í pottinum.
Þær skellihlógu háðar. Svo
hjelt Sigga áfram: Jeg fjekk
mig ekki til að fara að segja
honurn frá þessu, en jeg veit,
að hann heldur að jeg hafi stol-
ið pakkanum. Þetta er mesti
sjervitringui', held jeg, og mesta
dauðýfli —- þykist vist vera að
læra eitthvað.
Begga: Þykir þjer gott að
reykja?
Sigga: Já, agalega. En þjer?
Begga: — Stundum.
Upp úr þessu fóru þær að tala
um siela og myndarlega stráka,
höll og ástaræfintýri. En mjer
leið hræðilega illa, þar sem jeg
varð að standa rótlaus upp á
endann og bíða. Og ekki batn-
aði þegar jeg beyrði ’að bai'ið
var að dyrum bjá mjer. Það
var auðvitað hún. Nú mundi
hún stói'inóðgast, spurning hvort
jeg gæti nokkurntima hlíðkað
hana. Jeg bölvaði ln-oðalega í
huganum. ----------
Það var farið að rökkva og
þær hjeldu áfram að skrafa
saman. Nú voru þær farnar að
tala um kjóla. Jeg fjekk lijart-
slátt af ótta. Það var ekki að
vita nema þær færu að skoða
þessa andsk........ kjóla, sem
hjengu alt í kring um mig. Til
allrar hamingju varð þó ekki
af því. Jeg heyrði að Sigga
sagði:
Mjer hefir annars vei'ið hálf
ilt í dag. Jeg var reyndar á leið-
inni úl þegar jeg mætti þjer,
en jeg held að jeg treysti mjer
ekki út aftur, það er að segja
ef jeg þarf ekki að fylgja þjer.
Begga: Nei, blessuð góða.
Þetla er svo stutt. Farðu nú bara
að hátta, úr þvi þú ert lasin.
Sigga: Já, jeg held jeg geri
það. —
TEG SÁ NÚ mina sæng upp-
J hreidda. Jeg varð að bíða
jxangað til stelpan væi'i sofnuð,
hvenær sem það nú yrði, og
reyna þá að læðast út, ef hún
liefði þá ekki uppgötvað mig
áður.
Begga fór nú i kápuna sína,
kvaddi og fór. En Sigga dró
fyrir gluggann, kveikti og fór