Fálkinn - 24.09.1938, Blaðsíða 12

12
F Á L K I N N
WYNDHAM MARTYN: 11
Manndrápseyjan.
þess að skora skipstjórann á liólm. Þegar
skrokknum á lionum hafði verið sökt í
djúpið orðatiltækið er svo einstaklega
róandi — fjekk Fratton yfirstýrimanninum
skipstjórnina í hendur, og hann taldi hann
velgerðarmann sinn upp frá þeirri stundu.
Hjer eftir gætti Trayne þess vandlega að
styggja ekki hinn gamla vin sinn.
Hinn farþeginn, doktor Oliver var sjó-
veikur að kalla alla leiðina, en jafnvel lijá
forhertum sjómönnum vakti orðbragð hans
aðdáun fyrir guðlast og klám. Skúta Fratt-
ons varpaði akkerum í skjóli við þessa ey
einn sunnudagsmorgun í lok september árið
1696.
Þeir þrír menn, sem lijeldu vöi’ð á eyj-
unni, gamlir sjóræningjar að sögn, veittu
ekkert viðnám, þó að þeir hefðu hæglega
getað varið Fratton og öllu lians liði ein-
stigið. Þeim hefði eflaust verið hollara að
þeir hefðu dáið í orustu. Fratton taldi víst,
að þeir hefðu notað tímann til að leita að
fólgna fjársjóðnum. Þeir neituðu þvi. En
til allrar óhepni fyrir þá lxafði kapteinn-
inn dvalið um skeið í fangelsi i Suður-
Ameríku og fengið fræðslu frá fyrstu hendi
um pyntingaaðferðir. Það er líldegt, að
hrifningin hafi farið með hann í gönur, því
að mennirnir þrír dóu alíir á ýmsum stig-
um pyntinganna.
Veturinn 1696 var hinn harðasti, en
mennirnir þrjátíu lxöfðu nóg að gera. Fratt-
on var staðráðinn í því að finna sjóðinn
og skifti eyjunni í skákar milli mannanna
til þess að leita í, en sjálfur hafði hann
yfirumsjón með höndum.1
„En hvernig gátu þeir grafið meðan klak-
inn var í jörðinni?" spurði Cleeve. Hann
þekti ströngu veturna þarna við ströndina.
„Þeir grófu ekki,“ svaraði Ahtee. „Þeir
unnu undir yfirumsjón Frattoixs. Hann
hafði sjeð Averv konxa út úr gjá og í
gjánni voru smugur inn i marga skúta.“
„Á Frattoneynni?“ hi’ópaði Cleeve. „Jeg
hefi aldrei lieyrl getið um hellira hjerna
og hefi jeg þó synt hjerna kringum eyna
og siglt kringunx hana mörgum sinnum.“
„Það var einmitt þýðingarxxiikið atriði
fyrir varúðarráðstafanir Avery, að engiixn
vissi lxvar þessir liellar voru. Fratton segir,
að allir hafi tekið þátt í leytinni með mikl-
um áhuga, að undantekuum Trayne kap-
teini og doktor Oliver. Þeir liöfðu gert sjer
vonir unx, að sjer yrði lilíft við líkamlegri
vinnu, en Fratton sagði þeim, að ef þeir
tækju ekki þátt í leitinni, fengju þeir eng-
an hlut i herfanginu. Mjer þykir ganxan að
útmála i huganum þennan feita herrans
þjón, þegar hann hefir verið að strita, við
þetta hættulega starf.“
„Hættulegt hefir það nú varla verið,“ tók
Jaster fram í.
„Það voru djúpar liolur í lieilunum og
brúnirnar á þeim afsleppar. Á jóladaginn
fann ungur galgopi, Harwood að nafni,
fjársjóðinn; honum hafði verið komið svo
sniðuglega fyrir, að maður varð að hoppa
yfir hyldjúpa gjá til þess að komast að
honum. Fratton segir, að þessi gjá liafi
kostað finxnx nxanna líf áður en Harwood
tókst að komast yfir hana.“
„Afsakið þjer að jeg tek fram í,“ sagði
Dayne, „en þjer eruð altaf að vitna til þess,
sem Fratlon liafi sagt. Getur verið að hann
liafi skrifað minnisbækur, senx þjer liafið
sjeð ?“
„Já, það voru þær, senx beindu athygli
minni að Manndi’ápsey. Ef þær hefðu ekki
verið skrifaðar á pei’gament mundu þær
aldrei liafa varðveitst. Þetta er lieillandi
skjal, skrifað á gullfallegi’i latínu, að því
sem nxjer er sagt. Jeg kann ekki nenia fáeiix
orð í því máli sjálfur, en jeg ljet þýða fyrir
niig skjalið. Það er skxúfað sem dagbók.
Höfundurinn vissi, að fjelagar liaxxs, að
undanteknum doktorixum, voru jafn fá-
fróðir og jeg, og þorði því að skrifa á latínu
ýmislegt, sem lionunx hefði orðið æði hált
á, ef aðrir liefðu fengið vitneskju um það.
Hanxx skrifar til dæmis, að þegar Hai’wood
konx rambandi með járnslegna kistuna og
giixxsteiixarnir voru teknir upp, liafi það
verið sjón, sem hlaut að gera hvern nxann
að lxatursmanni fjelaga sinna. Hver einasti
af þeim var boðinn og búinn til að fx-emja
morð. Fratton segir, að það lxafi verið
liepni, að hópurinn vai'ð að dvelja þrjá
mánuði lengur á Manndrápsey. Prófessor-
inn, senx hefir þýlt dagbókina segii’, að hið
kaldhæðna oi’ðalag Frattoxxs sje óviðjafn-
anlegt. Hann gefur lýsingu á hverjum eiix-
stökum af þeinx tuttugu og fimm sexxi nú
voru eflir, aldi’i þeirra, hæð og þyxxgd.
Hamx virðist ekki setja morð fyrir sig, en
finst sjálfsagt, að öllum senx standa milli
hans og sólarinnar, sje rutt úr vegi.“
IX. kapítuli.
„Jolin Ilarwood var fyrsti maðurinn,
sem lxvarf. John var svo ávarkár að gorta
og gefa í skyn, að sjer bæri stæi’ri skei’fur
en liinum, af þvi að hann hefði fundið
fjársjóðinn. Hinir nxæltu á móti þessu, sjer-
staldega maður einn, sem lijet William
Teague. Fratton stakk upp á, að þeir
skyldu útkljá deiluna með því að berjast.
Og það gerðu þeir svo eftirminnilega, að
Jolin Harwood dó aö vörnxu spori af sár-
um og William Teague lifði liann aðeins
einn dag. Afleiðingin af þessu vai’ð sú, að
vinir Teague lögðu fæð á áhangendur Hai’-
woods og að Fratton Ijet svo únx mælt,
að það sænxdi best riddurum liafsins, að
útkljá deilur sínar nxeð vopnum. „Jeg sá
fyrir því“, skrifar Fratton, „að þá skyldi
ekki skorta sterkt vín, og varð þetta til
þess að hinir gætnari þeiri’a gleymdu allri
varkárni.“ Innan skamms voru aðeins
seylján eftir af bófunum.
Fratton segir, að þessir sorglegu atburðir
hafi að lokunx gert mennina lxálfvitlausa.
Kapteininum veitti ekki af áhöfninni og
bauð mönnum nú að lifa hóflega; Fratton
notaði tækifærið meðan rólegt var í hei’búð-
ununx til þess að draga upp piquet-spilin
og kenna fjelögum sínum spilið. Sjálfur
segir hann, að hann hafi ekki nolað sjer
það, að liann var leiknari til þess að liafa
af hinum. Hann heldur því fram, og það
með rjettu, að liann hafi fremur spilað um
mannslíf en annað. Kapteinninn tapaði og
leitað sjer huggunar í pytlunni. Bannið var
numið úr gildi. Þessir menn voru vanir ó-
liófi í liverjum hlut og hjer var of nxikið að
jeta og of mikið að drekka. En sanxt hvarfl-
ar það ekki að þeim, að Fratton ætli sjer
að fjenast á þeim. Hann hefir kunnað að
liaga orðunx sínunx.“
„Mjer finst liann liafa vei’ið sannarlegur
manndjöfull,“ sagði Hugh Elmore. „Annað-
hvort á maður að vera vinur eða óvinur.
Mjer þykir vænt um vini mína en lxata
fjendur mína, en xnaður veit ekki hvar
nxaður hefir þennan Fratton.“
„Það er einmitt þetta, sem gerir hann svo
spennandi,“ sagði Erissa. „Það eru ekki
allir senx kunna við þá, sem eru heinir
og blátt áfram.“
„Var þetta sneið til mín?“ spurði Cleeve
lágt. George Barkett var nú byi’jaður á
langri skýrslu, svo að þau gátu talað saman
í næði.
„Eruð þjer beinn og blátt áfram?“ spui’ði
unga stúlkan.
„Já,“ livíslaði hann, „jeg er hrifinn af
yður og jeg gæti ekki farið í launkofa nxeð
það, þó það kostaði líf mitt.“ Nú sá hann
að hún tók eingöngu ef.tir því, sem faðir
hennar sagði. Hann liafði oft tekið eftir, að
ganxli maðurinn virtist hafa afar nxikil á-
hrif á liana og liann furðaði á því. Cleeve
var nefnilega, eins og lians kynslóð, vanur
að sýna eldra fólki :— vitanlega að undan-
skildri langönxnxu sinni — umburðarlynda
meðaumkvun.
„Jeg afsaka ekki Jeffry Fratton," sagði
Ahtee, „jeg afsaka engan, ekki einu sinni
sjálfan mig. En jeg verð að viðurkenna að
hann heillar mig. Það er að vísu altaf svo,
að þegar æfintýralegir atburðir lxafa áhrif
á litilsiglda menn eins og mig. Er það ekki
það, sem sálarfræðingarnir kalla „óskaupp-
fylling“, sem lxefir svo mikla þýðingu í
draumum okkar?“
George Barkett hló. „Þjer eruð víst ekki
eins lítilsigldur og þjer lialdið. Nógu voruð
þjer öruggur og keikur á hestinum í nxorg-
un. Þjer hleyptuð á eftir mjer eins og þjer
ætluðuð að hálsbrjóta mig.“
„Það vill svo til, að jeg liefi kunnað að
sitja á liesti síðan jeg fór að standa út úr
Iinefa. Þegar jeg er að spila ixolo hræðist
jeg ekki neinar liættur. En það sem jeg
dáist að manni eins og Fratton fyrir er það,
að liann skyldi áforma með köldu blóði að
ryðja úr vegi öðrum eins ofurhugum og
með honum voru lijer á eyjunni fyrir rúm-
um tvö hundruð árunx. Hvernig gat liann
vitað nema Trayne sæti um líf hans? Tra-
yne lilaut að vera liatursmaður hans; nxað-
ur hatar altaf þá, sem nxaður hefir gert
rangt til. Og harðjaxlinn, þessi digri doktor
Oliver, sem varð að leggja á sig likamlega
áreynslu — við vitum að Oliver var grinxd-
arseggur; það eru allir þeir, sem kvelja þá
sem undir þá eru gefnir. Hvernig gat Fratt-
on verið öruggur fyrir þessum tveimur
mönnum?“
„Þeir voru hræddir við hann,“ sagði Jast-
er yngri.
„í einvígi, já. En ef maður vill drepa
mann getur nxaður heðið þangað til hann
sefur. Allir verða að sofa við og við, jafnvel
þó þeir sjeu í lífshættu.“
Mr. Alitee brosti, eins og liann væri að
hugsa um eitthvað skoplegt.
„Fi’atton gerði eitt, senx var slungið. Eng-
um datt í hug, að það væri neitt athugavert