Fálkinn - 29.03.1940, Blaðsíða 14

14
F A L Ií 1 N N
Viðureignin í Jössingfirði.
Vestan við suðurodda Noregs,
skamt frá Farsund, er lítill fjörð-
ur, sem sjaldan heyrist nefndur,
og lieitir Jössingfjord. En jjetta
nafn var á hvers manns vörum
i nokkra daga i fehrúar og var
ástæ'ðan sú, að enskt eltiskip,
„CosSack“ að nafni, króaði Jjar
iimi st(»rt ])ýskt skip, sem „All-
mark“ lieitir og hafði verið vista-
skip „Graf von Spee“ í Suður-
Atlantshafi. Hafði skipið með-
ferðis nálægl 300 enskra fanga
og hugðist að komast með j)á til
Þýskalands. Englendingar höfðu
njósnir af skipinu og vissu að
j>að var komið inn i landhelgi
Noregs og lijelt suður með landi.
Norskir varðhátar liöfðu liaft
samband við skipið, en eigi var
þeim kunnugt um, að enskir
fangar voru í j)ví. Samkvæmt
skilningi Breta l)ar Norðmönn-
um að kyrsefja skipið, en þeir
höfðu látið sjer nægja að gefa
því áminningu fyrir að nota loft-
skeyti innan landhelgi. Þegar
sýnt var, að skipið fengi að fara
ferða sinna fyrir Norðmönnum,
tóku Bretar sjer bessaleyfi til að
ráðast inn í tandhelgi Norð-
manna og ráðast á „Altmark“.
Flæmdist það undan inn í Jöss-
ingfjarðarbotn og strandaði þar,
en eltiskipið „Cossack" fylgdi á
eftir, en fleiri eltiskip biðu fyrir
utan landhélgi á meðan. Urðu
vopnaviðskifti milli skipanna og
tjetust sjö menn af Þjóðverjum.
En Bretar náðu öllum ensku
föngunum og fór „Cossack“ með
])á til Leitli i Skotlandi.
Út af þessu spunnust orðsend-
ingar og blaðasennm- milli aðil-
anna og enda i blöðum um alla
Evrópu. Þjóðverjar löldu al-
ferli Breta sjórán og svara til
árásarinnar á Kaupmannahöfn
1807, en Bretar söltuðu Norð-
menn um brot á hlutleysisvörn-
unum. Þeim hefði verið skylt að
taka skipið, er það var með
fanga innanborðs og vfirleitt
væri þeim skylt að banna Þjóð-
verjum eða skipum þeirra, sem
við Iiernað eru riðin, alla umferð
um um landhelgina. Norska
landlielgin er nefnilega eina leið-
in, sem þýsk skip geta farið út í
Atlantshaf og kemur Brelum ])að
ilía.
Norðmenn halda ])\ í fram, að
þeir hafi farið að alþjóðalögum
og að reglur þær, sem þeir fari
eftir, sjeu i fullu samræmi við
reglugerð er Bretar samþyktu í
suinar.
Fyrsta myndin er af botnin-
um i Jössinnfirði og sjest „Alt-
mark" þar uppi í fjöru. A annari
myndinni er uppdráttur að syðsta
hluta Noregs og sýnir örin livar
Jössingfjord liggur. Loks sýnir
þriðja myndin „Cossack“ (L.
03), þar sem hann lieldur til
hafs með ensku fangana innan
borðs.
* ^a^fnSeQ^X<^Fbr$aríd ByWaacf
jS&Mrres J ' LflpCT ,
1

\flekke~
‘tord
yArenda!
vL irimsiad
ífíesand
Far$und'^~~t*jr^*0$tiansard
' & •> sép

Úrval
aí prímus eldaujElum
□g luktum, - ásamt
uarahlutum nýkDmið
VEI DAR FÆRAVtH Sl l/M
Frh. af bh. .).
pá rjeóust átla hermenn á niig og
fara inn í hverfið, sagði hann. En
llermaöur bjargar kínverskri stúlku,
tekur hana á bak sjer. ÞafS var þeg-
ar Kantnn fjell i henchir Japönum.
börðu inig niður. Svo reyndu þeir að
fá hjá mjer skriflega upplýsingu um,
að jeg hefði reynt að ryðjast inn i
hverfið nieð valdi. Eins og jeg — al-
einn maðurinn, ætlaði að beita valdi
við lieila hersveit, með vopnum og
hríðskotabyssum, og í ftðru lagi var
rafstraumur í gaddavírnum! Það var
hlægilegt. Eftir að jeg var koniinn
inn i fangaklefann var jeg barinn
hvað eftir annað. Þessir ktefar eru
smá-víti. Full af allskonar óþrifa-
kvikindum, koldimm og ekkert tii
þrifnaðar. Jeg fjekk hvorki vott eða
þurt í tvo sólarhringa, en samt neit-
aði jeg að undirskrifa nokkra yfir-
lýsingu. Svo komu tveir japanskir
liermenn inn í klefann, þar sem jeg
lá á gólfinu. Þeir tóku mig og sneru
á þumalfingurna á mjer þangað til jeg
misli meðvitundina. Þegar jeg rankaoi
við mjer aftur, hótuðu þeir að mölva
hvert bein í skrokknum á mjer. Jeg
var svo sannfærður um, að þeir staéðu
við þessa hótun, að jeg Ije't undan.
()g nú var jeg látinn laus. Þegar jeg
fór sagði japanski liðsforinginn við
mig: „Flýttu þjer í hverfið þitt, því
að þess verður ekki langt að bíða
að hvert einasta liverfi hvítra manna
í Kína verði lágt niður. Við æ’tlum
að reka hvítu djöflana burt.“
Japanska aðalkousúlnum voru sernl
mótmæli gegn þessum aðförum, en
hann gerði ekki annað en hlæja að
þeim og sagði, að' lýsing og fram-
burður Griffiths væri ekki annað en
nýr vottur um lygar og illgirni Breta.
Síðan sendi enski konsúllinn nýtt
erindi viðvikjandi hermdarverkum
gegn enskum þegnum. Þessu erindi
fylgdu skjöl, sem voru undirskrifuð
m. a. af C. G. Davies fulttrúa Nýja
Sjátands, en hann liafði verið barinn
og lá’dnn standa allsnakinn á gftt-
unhi i stundarfjórðung; af öðrum
sem skrifuðu undir skjalið má nefna
G. A. Smith, sem hafði verið liand-
tekinn saklaus og barinn tivað eftir
annað með byssuskefti. Finley nokk-
ur liafði verið látinn afklæða sig
ásarnt konu sinni, sömuleiðis banka-
stjórinn i Anglo Chinese Bank.
Einn maðurinn gat elcki skrifað
undir — hann lá i gröf sinni. Það
var Richard Maurice Tinkler, sem
hafði verið stunginn með byssustingj-
um á fjórum s’töðum vegna þess, að
hann neitaði að afklæða sig. Hann
hafði dirfst að verjast hermönnunum
með berum höndunum.
Jcg er ekki stjórnmálamaður —
jeg er aðeins kona, og botna ekkert
i hinum hærri sljórnmálum, en mjer
finst að Tinkler ætti bctri laun skilið
en að verða fórnarlamh s'tjórnjnála
og japanskra hryðjuvcrka. Það getur
verið, að þarna sje meira í veði en
eitt mannslíf, en jeg man orðin, sem
sögð voru við opna gröf hans: „Því
skal ekki gleymt, sem gerðist i Ti-
eiitsin.“
Ellen T. Green.
Dtbreiðið Fálkann!