Fálkinn - 29.11.1940, Blaðsíða 5

FALKINN
5
Páfnvörðurinn er i samskonar einkennisbúningúm og var á Pi. öld.
er ómöguiegt a‘ð sjá fyrir.“
páfa hafði liann reynst lipur og
sjeður stjórnmálamaður og dóm-
greindarmaður í hvívetna. Hann
á þannig stjórnmáladugnaði sín-
um páfadóminn að þakka, og
það er búist við, að hann haldi
sömu stefnu sem páfi og hann
hafði sem ráðgjafi. Annars er
páfinn bundinn við ýmsar ráð-
stafanir fyrirrennara síns, sem
hafði gert ýmsa mikilsverða
samninga við ítalska ríkið, í sam-
bandi við sáttagerðina frá 1929.
Þannig hafði ítalska ríkið skuld-
bundið sig til að greiða páfa-
stólnum 2 miljónir líra í skaða-
bætur fyrir lönd, sem forðum
liöfðu legið undir páfagarð, en
nú voru tekn undan. Það er sagt,
að þessir peningar hafi komið
sjer vel, því að siðustu árin hefir
verið hallæri hjá kaþólsku kirkj-
unni, m. a. vegna borgarastyrj-
aldarinnar á Spáni. En kirkjan
þarf mikils með, ekki sist til trú-
boðsstarfsemi þeirrar, sem liún
rekur ávalt víða um heim.
Páfastóllinn hefir ráðuneyti
eins og önnur riki og sendiherra
—- svonefnda nunciusa við hirð-
ir kaþólskra landa, en þau lönd
hafa sendiherra í páfagarði. Páf-
inn liefir einnig sendiherra við
ítölsku hirðina og Ítalíukonung-
ur sendiherra hjá páfa. I ráðu-
neyti páfa sitja 11 menn og páf-
inn skipar forstöðumenn hverrar
stjórnardeildar. Það eru þessir 11
„kúríu-kardínálar“, sem ráða
stjórnarstefnu páfagarðs, ásamt
páfanum. Utanríkisráðuneytið er
sú stjórnardeildin, sem mestu
máli skiftir, og nýi páfinn var
utanríkisráðherra fyrirrennara
síns, Píusar 11. Allir sendiherrar
páfa erlendis eru ráðunautar
þessa ráðuneytis. Hinn nýi utan-
áli. Hann er talinn lítill vinur
einræðisríkjanna, eins og núver-
andi páfi — fyrirrennari hans i
embættinu.
Utanrikisstefna páfans er mörk
uð af hinu svonefnda „heilaga
officium“, sem stofnað var i bar-
áttunni við Lútherstrúna, árið
1542. Þessi heilaga samkunda er
einskonar ieyndarráð páfa og
æðst allra stofnana páfastólsins.
Enginn veit hvað þar gerist, sam-
þyktir liinnar heilögu samkundu
eru ekki látnar í blöðin.
En hver verður þá stjórnar-
stefna hins nýja páfa, og hver
verður afstaða hans til þeirra
stefna, sem nú berjast um heims-
yfirráðin? Italski sagnritarinn
Guglielmo Ferrero skrifaði um
þetta mál fyrir þremur árum:
„Þegar næsti páfi verður kosinn,
mun fasistastjórnin gera sitt ítr-
asta til, að fylgismaður hennar
komist í sæti Sankti Pjeturs. Ef
það tekst munu augu hins ka-
þólska heims opnast fyrir því,
að páfinn sje ekki annað en hirð-
pr j edikar i f asis tas t j órnarinnar.
En ef ítölsku stjórninni tekst
ekki, að fá fasistapáfa, þá hefst
deila fyr eða síðar milli kaþólsku
kirkjunnar og ítölsku stjórnar-
innar. Afleiðingar þeirrar deilu
Eins og kunugt er var Píus XII.
lcósinn páfi gegn vilja ítölsku
stjórnarinnar. Hún hafði mann í
hoði, en hann fjell..
Þriðja mex-kasta ráðuneytið er
útbreiðslu-ráðuneytið, sem stofn
að var 1622 og á að vaka yfir
hinu viðtæka kx-istniboði ka-
þólsku kirkjunnar. Fyrir því
ráðuneyti stendur kardínálinn
Fumasoni Biondi, sem stundum
er kallaður „rauði páfinn“ í
ganmi. 1 páfagarði er hinn svart-
klæddi hershöfðingi Jesúítai-egl-
unnar altaf kallaður „svarti páfi“
en páfinn sjálfur, sem jafnan er
livítkæddur, heitir „hvíti páfinn.‘
Hvernig er svo lífi páfans var-
ið. Hinn mikli íburður og skraut,
sem svo rnikið kvað að í tíð páf-
anna forðum, er löngu horfið úr
sögunni. Páfinn býr ekki framar
í skrautsölunum á annari hæð,
þar sem veggirnir eru úr marrn-
ara og þil og þök þakin mynd-
vef og málverkum og' húsgögnin
voru listavei-k, hvert út af fyrir
sig.Píus X., sem var bóndasonur
og lxafði alist upp við bág kjör,
kunni ekki við þetta skraut, og
ljet gera sjer litla íbúð á þi’iðju
hæð og var lyfta þaðan að vinnu-
stofu páfa og móttökusal. Þessi
lyfta er eina leiðin, sem farin
verður að íbúð páfans, og hún er
jafn látlaus og móttökusalurinn
er íburðarmikill. Ibúðin fátækleg
og ósmekkleg. Fyi’st er komið
inn í litla borðstofu, með spor-
öskjulöguðu borði og liörðum
stólum. Á borðinu ei-u engin
blóm, en „Plat de manage“ með
glösum fyrir sall og pipar, edik
og sinnep. I vinnuherbergi páfa
er stórt, sljelt borð og stóll við
og bókahillur á veggjunum.
Svefnlierbergið er hornherbergi
og tveir gluggar á; þaðan má sjá
Pjetui’skirkjuna og yfir Róma-
horg. Þar er rúm úr messing og
damaskábreiða yfir, kommóða
og á henni spegill. Þetta er alt
og sumt. Við hliðina á svefnher-
berginu er baðherbergif'sem síð-
asti páfi ljet endurbæta — hann
var íþróttamaður og ljet sjer
ant um líkamsrækt. Ljet hann
einnig mála og veggfóðra íbúð
sína, árið 1932, meðan hann
dvaldi í sumahöll sinni, Gandolfo,
svo að nú eru herbergin björt og
hlýleg, en þó er mikill munur á
ódýra pappirsfóðrinu á þessum
herbergjum og myndavefunum
í móttökusalnum. I þessum sal
er skart og ljómi íornra daga, og
alt svo íburðarmikið, að þegar
sími var settur þar fyrir nokkr-
um árum, þótti ekki annað hlýða
en liafa símtækið úr skíru gulli,
svo að þgið skæri ekki úr. En í
hinni óvistlegu íbúð sinni dvelur
páfinn lengst af. Þar sefur hann,
borðar hann og vinnur liann.
Ilann tekur ekki á ínóti neinum
heimsóknum þar, ekki einu sinni
nánustu ættingjum sinum -—
enginn liefir aðgang að íbúðinni
nema einkaritarar hans tveir í
fjólubláukápunum, herbergis-
þjónninn og kokkurinn. Síðasti
páfi var átthagarækinn mjög.
Hann var norður-ítali og starfs-
fólk hans var alt frá Milano,
enda vildi hann liafa allan liátt
framreiddan að mílönskum sið.
Hvað daglega hætti snertir
verður páfinn að fetá í spor fyr-
irrennara sinna. Bæði sumar og
vetur fer hann á fætur klukkan
6 og er hann hefir klæðst les
hann sjálfUr messu i litilli kap-
ellu við páfaibúðina, og aðstoð-
ar einkaritari lians hann við
messuna. Svo er árbíturinn bor-
inn á borð: ítalskt mjólkurkaffi,
þ. e. flóuð mjólk með ónýtu
kaffi saman við, og brauð og
smjör. Klukkan 8V2 fer páfinn
i lyftunni niður í vinnustofuna á
2. hæð og dagsverkið byrjar.
Þar bíður aðalráðherrann —
hann býr á neðstu hæð, í miklu
betri íbúð en páfans, og meðan
þeir eru að ræða saman, safnast
þeir saman i biðsalnum, sem
fengið hafa vilyrði um áheyrn
hjá páfa þann daginn. Þar bíða
aðkomumenn, biskupar og stjórn
málámenn og enda stundum
þjóðhöfðingjar — sem allir eiga
að fá einkaáheyrn.
Eftir þær áheyrnir koma svo
hópar pílagríma, sem ganga fyrir
páfann. Sá siður komst á meðan
páfinn var fangi í Vatikaninu,
því að þá var ekki önnur leið til
að fá að sjá páfann en þessi. En
móltaka pílagrímanna lieldur á-
fram og oft talar páfinn lengi
við þá.
Um klukkan f jögur er áheyrn-
inni lokið og páfinn fer upp i
íbúð sína til að borða miðdegis-
verð. Kokkurinn er munkur og
maturinn óbrotinn. Súpa, fisk-
eða kjötrjettur, ostur og aldini.
Páfinn matast altaf einn, en
einkaritari les fyrir hann á með,-
an. Einkabrjef til páfans eru les-
in fyrir hann meðan hann drekk-
ur miðdegiskaffið.
Um klukkan 5 ekur páfinn út,
í opinni bifreið, eða hann gengur
um garðinn. Svo hefjast áheyrn-
ir að nýju fram að kvöldverði og
klukkan um 10% sloknar ljósið
á skrifstofu hans. En í svefnher-
berginu logar oft ljós langt fram
á nótt.
Páfin skriftar á hverjum föstu
degi. Þá eru það ekki höfðingj-
arnir, sem ki’júpa á knje fyrir
honum, heldur krýpur hann sjálf
ur, eins og hver annar dauðlegur
maður. Það er prestur og jesúíta-
munkur sem er skriftafaðir páf-
ans og veitir lionum aflausn.
Páfinn, sem er óskeikull þegar
hann úrskurðar trúaratriði er
syndugur maður samt.
Þarinn er góður áburður.
Þó að Norðmenn hafi áburðarvinslu
úr lofti i stórum stíl þykir þeim
samt borga sig að nota þarann til
áburðar. ,,Hermetikklaboratoriet“ í
Stavanger, sem er ein besta rann-
sóknarstofa Norðmanna í þágn al-
vinnuveganna, liefir gert rannsóknir
á áburðargildi þarans og eru niður-
stöður stofnunarinnar i sluttu máli
þessar:
Þarinn er ríkastur af áburðarefn-
um á vorin, i mars—apríl. Þá inni-
heldur hann, þegar miðað er við
blautan þara, 2% af kali, 0,45% köfn-
unarefni og 0,2% fosfórsýru. Enn-
fremur eru um 2 gr. af bórsýru i 100
kg. af þara og önnur efni, sem liugs-
anlegt er að örfi grasvöxt. Hrár þari
er fyllilega jafnfætfiP húsdýraáburði,
ef hann er nýr og órotnaður og liefir
ckki velkst dauður i sjónum. Vegna
þess að fosfórsýrumagnið er lítið cr
gott að bera fosfat á með.
Þarinn er ólientugur áburður fyrir
kartöflur og rótargróður yfirleitt
vegna þess að liann hefir litið þur-
efnisinnihald ef hann er notaður einn
saman. —- Ef áburðarefnið i hráum
þara er talið 20% af þyngdinni verða
áburðarefnin í þurkaða þaranum 10%
krdi, 2,3% köfnunarefni og 1% fos-
fórsýra. Þöngullinn af stórþaranum
er rikur á ösku og kaií alt árið, en
blöðin hafa ekki nema hálft áburðar-
gildi á liaustin á við það sem þau
hafa á vorin. Blöðruþang má líka
nota til áburðar. en kali i því er
ekki nema þriðjungur á við þara. Kali-
ið í þaranum leysist út fljótt og sjálf-
Framh. á bls. 1'i.