Fálkinn - 13.12.1940, Blaðsíða 8

8
F Á L K I N N
[ ITLU stúlkurnar eru aleinar í
barnaherberginu. Siökt á lampan-
um! Rólegur andardráttur barn'anna
er það eina, sem heyrist í stóru,
dimmu stofunni. Hvítu rekkjurnar
tvœr koma óljóst sjálflýsandi fram
úr myrkrinu.
— Heyróu! Ertu sofandi? þú---------
Það er sú yngri, tólf ára, sem er
að leita varlega fyrir sjer í myrkrinu.
— Já, hvað var það? svarar syst-
irin úr hinu rúminu. Hún er ári eldri.
— Ertu sofandi?
— Nei.
— Það var gott. Af því að jeg æíla
að segja þjer nokkuð.
Ekkert svar. Að eins þrusk í yfir-
sænginni. En litla systirin er sest
upp og augun loga af áhuga.
— Veistu — hefirðu .... heyrirðu
hvað jeg segi? Hefirðu sjeð, að það
gengur eilthvað að ungfrúnni ....
Stóra syslir þegir enn. Svo kemur
— hægt og íhugandi: — Já, jeg hefi
tekið eftir því, en jeg skil ekki hvað
það getur verið! Hún liefir ekki sömu
gætur á okkur og áður. Hefirðu tekið
eftir því? Jeg hef ekki lesið lexiurnar
mínar tvo daga í röð, og hún hefir
blátt áfram gleymt að inna eftir.því,
Og svo er hún .... svo .... já, jeg
veit ekki .... Hún er hætt að fylgj-
ast með. Að minsta kosti ekki eins
og hún gerði áður.
Þá segir litla systir: — Jeg lield,
að hún hafi einhverjar áhyggjur, sem
hún komi sjer ekki til að segja frá.
Hún er hætt að leika á hljóðfæri lika.
Þær þegja báðar um stund. Svo seg-
ir sú eldri:
— Þú sagðist ætla að 'segja mjer
nokkuð ....
— Já, en þú verður að lofa, að
segja það ekki neinum. Ekki mömmu.
Ekki vinstúlkunum .... ekki nokkr-
um lifandi manni!
— Nei, jeg skal lofa því .... En
hvað var það svo?
— Já, heyrðu nú. í kvöld, rjett áð-
ur en við fórum að há.ta, mundi jeg
að jeg hafði gleymt að bjóða ung-
frúnni góða nótt. Jeg var búin að
taka af mjer skóna .... en það gerði
ekki neitt til, — það var einmitt svo
gaman að læðast inn til hennar á
sokkaleistunum og koma henni á ó-
vart. Fyrst sá jeg hnna ekki. Ljósið
brann. En svo hreyfðist eitthvað á
sófanum. Og það var ungfrúin. Hún
grúfði sig ofan í svæflana. Og luin
var að gráta. Hún hágrjet! Þú hefðir
bara átt að heyra hvernig hún grjet.
En hún heyrði ekki til min. Og jeg
iæddist út aftur og hijóp hingað.
Löng þögn.
Svo segir sú litla: — Aumingja ung-
frúin — og röddin er þrungin af
innilegustu samúð. Hún leggur alla
hiýju sálar sinnar í þessi tvö orð.
Og raddhljómurinn fyllir loftið veik-
um titringi sem heldur áfram löngu
eftir að orðin voru sögð.
— Geturðu liugsað þjer — — —
það er sú yngri, sem heldur áfram
-----Geturðu hugsað þjer hversvegna
liún var að gráta? Ekki höfum við
þó rifist eða gert neitt ilt af okkur
siðustu dagana. Og mamma liefir
ekki verið sem verst við hana heldur.
Af henni að vera. Hversvegna i ó-
sköpunum getur hún hafa grátið
svona .... af hverju .... ?
— Jeg get ósköp vel s°gt þjer það.
Rödd s^óru systur var alt í einu orð-
in svo þroskuð og fullorðinsleg ....
Mig grunar nokkuð. Jeg .... jeg
held að hún sje .... ástfangin!
— Ástfanqin? Litla systir sýpur
liveljur, hún er svo hissa.
— En .... í hverjum þá?
— Hefir þú ekki tekið ef'.ir neinu?
Þjer er þó varla alvara .... þú
meinar ekki .... í Ottó?
— Hver ætti það annar að vera.
Hefirðu ekki sjeð hvað hann er orð-
inn öðruvisi við okkur en áður? Nú
hefir hann átt heima hjerna í þrjú
ár. En hefir hann nokkurntíma verið
með okkur, þangað til ungfrúin kom.
Nú er hann altaf að væflast fyrir
okkur, hvar sem við förum. í skemti-
garðinum, á Austurstræti .... og
hjerna í garðinum hjá okkur. Finst
þjer það ekki dálítið .... dálitið
skrítið?
— Jú, jú .... auðvitað .... Jeg
hefi bara ekki .... en þegar þú segir
það .... þá ....
Hann heldur auðvitað, að við sje-
um svo litlar og vitlausar, að við
skiijum ekki neitt.
Báðar þegja. Málið er útrætt ....
eða .... er það bara hugsunin, efinn
og draumarnir, sem starfa áfrain i
þcssum ungu sálum?
Alt í einu heyrist vandræðalega
úr horni litlu systur:
— Heyrðu, en jeg skil bara ekki
.... hversvegna grætur hún þá?
Þegar lionum þykir vænt mn liana.
Jeg hefi altaf heyrt, að það sje svo
unaðslegt, að vera ástfangin!
— Já-------jeg veit ekki -----Jeg
hefi líka lieyrt það.
Stóra systir er vel á veg komin að
sofna. En frá rúmi litlu systur heyr-
ist enn einu sinni angurvært kvein
svefnhjúpaðrar raddar eins og and-
varp frá myrkrinu: — Aumingja —
aumingja — ungfrúin.
Og svo sofna þær.
F)AGINN eftir situr Ottó við mið-
degisborðið. Ottó, sem hefir set-
ið þar í öll þessi ár. Og þó ekki. í
dag er hann söguhetjan hjá frænk-
um sínum. Þær hafa gát á hverri
hreyfingu hans, undirleitar og spyrj-
andi í senn. Rannsaka hvert augna-
tillit hans. Getur það hugsast? Skyldi
eilthvað vera milli hans og ungfrú-
arinnar?
Litla systir er alveg forviða yfir
þessari tilhugsun og er í miklum vafa
ennþá. Um kvöldið spyr hún eldri og
reyndari systur sina: — Heyrðu,
gastu sjeð nokkuð á þeim í dag við
borðið? Á honum til dæmis?
— Nei.
Það liggur við að eldri systirin sje
afundin þegar hún svarar. Og sú
yngri, ,sem ber mikla virðingu fyrir
þessu eina ári, sem er á milli þeirra,
iætur málið niður falla. Þær minn-
ast ekki á þetta í tvo langa daga. En
þeim mun betur nota þær augun og
eyrun. Og hefði fólkið á heimilinu
látið sjer detta i hug, að þeim væri
mikið niðri fyrir, þá hefði það ekki
komist hjá að taka eftir, að þær voru
órórri en þær áttu að sjer.
Loksins skeður nokkuð við mið-
degisborðið. Ottó „filmar“ greinilega
með augunum yfir borðið til ung-
frúarinnar og hún fer hjá sjer og
gónir á pentudúkinn. Báðar litlu
stúlkurnar hafa sjeð þetta samtímis,
og sú yngri verður svo ringluð, að
hún gripur í handlegginn á stóru
systur. 1 sama bili stendur ungfrúin
upp og segir.
Farið þið upp í herbergið ykkar,
telpur, og finnið ykkur eitthvað til
að dunda við. Jeg er slæin i höfðinu
og ætla að leggja mig svo sem hálf-
tíma.
Þær standa hlýðnar fyrir framan
hana og horfa niður í gólfið.
'— Já, ungfrú.
En varla er hún horfin fyr en sú
minni sagði:
— Jeg þori að veðja um, að hann
Ottó fer líka.
— Já, það gerir liann náttúrlega
.... en hvernig .... Hvernig eigum
við að fá að vita eitthvað?
— Jeg ætla að hlera við dyrnar.
— En ef einhver kemur?
— Hver heldurðu að komi?
— Hún mamma, til dæmis.
Litla systir fölnar af ákafa og axl-
irnar siga.
— Já, en heyrðu nú, segir sú eldri.
— Veis’tu hvað við getum gert? Jeg
hlera við dyrnar, en þú stendur á
verði fremst í ganginum. Ef einhver
kemur þá gefurðu hljóð frá þjer.
Sú litla er óánægjuleg á svipinn.
— En, heyrðu — ætlarðu að iofa, að
segja mjer alt sem þú heyrir?
— Já, jeg skal sverja það.
— Sverðu það!
— Jeg er búin að lofa því. Og þú
— þú hóstar ef þú heyrir einhvern
umgang.
Nú kemur einhver i stiganum. Þær
takast í hendur og liverfa eins og
svipur bak við hurðina í barnalier-
berginu. Blóðrásin er eins og i hita-
kasti. Er það .... ?
— Jú, liað er Ottó, sem fer inn í
Iierbergi ungfrúarinnar.
Eldri systirin er komin að dyrun-
um i einu vetfangi. Sú litla liorfir öf-
undsjúk á eftir lienni. Ef hún efndi
nú ekki loforðið?
Hún trítlar óþolinmóð fram og aft-
ur á sama staðnum, gægist og bíður.
Eilífð, finst henni. Þetta er svo spenn
andi, að hún þolir það varla. Nú —
jiarna kemur tinhver upp stigann!
Og hún hóstar ákaft, stendur á önd-
inni. En þá tekur stóra systir utan
um liana og þær stökkva eins og
þeytispald inn i barnaherbergið.
Augun eru starandi og hver taug
þanin og þær heyra að fótatak fer
hjá. Og svo segir litla systir: — Þú
manst vist, hverju þú lofaðir?
Stóra systir starir igrundandi út í
bláinn. Svo segir hún:
— Jeg — jeg skil þetta ekki.
— Hvað skilurðu ekki?
— Það er svo merkilegt.
— Hvað er svo merkilegt?
Stóra systir segir eins og hún sje
að tala við sjálfa sig:
— Jeg hafði ekki hugsað mjer þetla
svona. Jeg hafði hugsað mjer — ja,
jeg þóttist viss um, að h :nn faðmaði
hana og kysti hana og segði .... Ja,
þú veist livað fólk segir undir þeim
kringumstæðum .... En jeg heyrði
bara rödd ungfrúarinnar og hún
sagði:
— Vertu ekki að þessu. Jeg þarf að
tala við þig um alvörumál. — Nú
veistu, að jeg gat ekki sjeð neitt, því
að lykiilinn stóð í skráargatinu. En
jeg heyrði það alt greinilega. Og Ottó
svaraði: — Er eitthvað að þjer? Og
liann Ottó, sem er vanur að tala svo
hátt og borginmannlega — mjer
heyrðist hann hræddur, röddin skalf
.... Og ungfrúin hefir víst tekið eft-
ir því, af því að hún sagði, hálf ergi-
leg: — Þú veist Jiað, Ottó, sagði liún.
Og liann sagði: Hvað veit jeg? En
svo sagði hún, og hún sagði það svo
skelfing raunalega: Hversvegna snýr
þú við mjer bakinu. Hversvegna viltu
aldrei sjá mig, nú orðið? — Þú hefir
ekki talað við mig i heila vikú. Þú
ert alveg hættur að koma til okkar
þegar við erum í garðinum. Þú forð-
ast mig þegar þú gelur. Og svo máttu
ekki segja, Ottó, að þú skiljir mig
ekki .... En hversvegna ætti Jiað, að
fæla lng frá mjer?
A!t þetta sagði ungfrúin. Og svo
varð dálítil þögn þangað til Ottó
sagði: — Jeg á að taka próf eftir tvo
mánuði og jeg hefi ekki tíma til að
hugsa um neitt annað.
Og þá fór hún að gráta. Og meðan
hún grjet sagði hún: — Jeg krefst
einskis af þjer, Ottó. En jeg þoli ekki,
að þú standir þarna og látir eins og
þú vitir ekki .... Viti hvað? stam-
aði Ottó þá. Og liann liafði svo lágt,
að jeg lieyrði það varla .... Nú fór
stóra systir að skjálfa. En litla syst-
ir tekur fast í liendina á henni og
segir með brennandi vörum: Hvað
sagði hann .... hvað þá? Hvað
sögðu þau meira?
Svo sagði ungfrúin. Og hún sagði
það skýrt og greinilega: — AS jeg á
barn í vonum meö þjerl
Og litla systir gripur eldfljótt fram
í: Barn! Sagði hún barn?
— Já, hún sagði það.
— En þú skilur víst, að þjer hlýtur
að liafa misheyrst!
— Nei, mjer misheyrðist eklci. Hún
sagði: barn. Og Otló hrópaði hátt og
í skelfingu: Barn! En ef þú ert svo
lýðileg, að trúa ekki því sem jeg
segi, þá er best að jeg segi ekki
meira.
— Æ, nei — vertu ekki slæm ....
— Það er heldur ekki meira að
segja .... Hún sagði bara: Hvað eig-
um við að gera við Jiað, Ottó? Og
röddin var svo skelfing raunaleg —
— þú veist hvernig.
— Og svo — liverju svaraði Oltó?
— Nei, — svo hóstaðir þú ....
Litla systir veit ekki sitt rjúkandi
ráð. — Barn! Það er alveg ómögú-
legt. Hún hefir engau stað, að hafa
barnið á.
— Nei, það er nú einmitt meinið.
Þessvegna sagði jeg, að jeg skildi
ekkert i þessu.
— Kanske liún ætli að hafa það
heima hjá sjer. Þvi að það væri líkt
henni mömmu, að banna henni að
hafa það hjerna. Þessvegna er hún þá
svona raunamædd.
— Nei, nú ertu að bulla. Hún þekti
ekki Ottó þá.
Litla systir veit ekki hverju hún á
að svara. Hún er mát.
— En — barn, byrjar hún aftur.
Það er ómögulegt .... annars ....
Hún er ekki gift. Og það eru ekki
nema frúr, sem eiga börn.
— Kanske hún hafi verið gift, seg-
ir stóra systir ígrundandi. Þegar ..
— Hvaða bull er þetta. Ekki honum
Ottó, að minsta kosti ....
— Nei, jeg gleymdi því alveg ....
Þær setjast báðar á rúmstokkinn
hjá litlu systur og segja ekkert um
stund. En litla systir hugsar og hugs-
ar. Forvitni, samúð og ást á ung-
frúnni bærðist í senn í sál hennar.
Hún andvarpar og segir: — Aumingja
ungfrúin, finst þjer það ekki líka? ..
Heldurðu að Jiað sje strákur — eða
stelpa?
— Hver heldurðu að geti vitað það,
segir hún önug. Því að ekki gat hún
vitað alt.
— Já, en livað heldurSu, ineina
jeg! Ætli það sje óhætt .... svona
ofur varlega .... að spyrja liana
sjálfa?
— Ertu gengin af göflunum?
— Yertu ekki svona vond. Ungfrúin
svarar altaf svo vingjarnlega þegar
maður spyr hana.
— Jeg er ekkert vond, eins og þú
segir. Og jeg er alveg eins góður vin-
ur ungfrúarinnar og þú. En þú hefir
víst tekið eftir; að fullorðið fólk tal-
ar aldrei við börn um svoleiðis. 'I
hvert skifti, sem við koinum inn í
stofu og verið er að tala um „það“
þagna allir og eins og fara lijá sjer.
Og ef vjer spyrjum þau þá Ijúga þau
einhverju til, eða fara að tala um
eitthvað annað.
— Já, en mig langar svo skelfing
til að vita meira um barnið.
Stefan Zwely:
Aumingja ungírúin -