Fálkinn - 26.09.1941, Blaðsíða 8

8
F Á L K I N N
BA KIN LÆKNIR VAR MAÐUR SEM TREYSTA MÁTTI.
— ÞEGAR HANN LOFAÐI EINHVERJU ÞÁ EFNDI
HANN ÞAÐ. ÞAÐ SANNAÐIST Á DÓTTUR JOHN
CALVERTS. —
JOHN CALVERT dó í hrörlega skál-
anuni á ásnum. Hann var grafinn
í einu horninu í girta reitnum fyrir
utan lnisið og rauð blómin á villi-
flækjunni þöktu gröfina.
I?að var Joan dóttir Calverts, sem
annaðist útförina, því að næsti hviti
nágranninn var tuttugu mílur undan
og leiðin erfið um frumskóginn. Með
fastri röddu og án þess að tárast las
stúlkan úr helgisiðabókinni það sem
við átti, en nokkrir innfæddir plant-
ekrumenn hlýddu á. Þeir góndu á
hana sljófir og þegjandi. En nokkru
fjær stóð áheyrandi út af fyrir sig,
nokkuð stór, fullorðinn Burma-mað-
ur í víðum, grænum silki-sarong og
hvítum ljereftsjakka.
Sólin glampaði á gullgleraugunum
hans er hann liorfði á ungu, ensku
stúlkuna, sem veitti föður sinuin síð-
ustu þjónustuna. Af andliti hans
varð ekki ráðið hvað honum var í
hug. Og samt var Ba Kin læknir —
sem fyrir nokkrum árum liafði tek-
ið embættispróf i Englandi og gengið
á einn spítalann í London — mjög
hrærður. Aftur og aftur skaut þess-
ari spurningit upp hjá honum: Hefði
jcg getað bjargað lionum?
Loks rankaði hann við sjer og sá,
að athöfnin var úti og að Joan Cal-
vert þokaðist heim að skálanum. Hilt
fólkið kom i liumátt á eftir henni.
Þegar hún var komin upp á sval-
irnar við húsdyrnar leit hún við og
beið hans. Það var eins og luin findi,
hvað hann ætlaði að segja, og vildi
verða fyrri til, því að hún sagði:
„Þjer hafið reynst mjer ágætlega,
læknir. Þjer gerðuð alt sem í yðar
valdi stóð, og jeg er innilega þaklc-
lát fyrir.“
Hann hristi liöfuðið.
„Jeg gerði mitt besta, en jeg er
hræddur um, að aðrir læknar hefðu
getað gert betur. Maður verður svo
fljótt úreltur lijer í fámenninu.“ Hann
hristi aftur höfuðið. „Jeg er i raun-
inni ekki læknir lengur — jeg er
orðinn bóndi.“
„Þjer liafið reynst okkur prýði-
lega,“ sagði Joan. Hún leit út í sól-
skinið yfir ekrurnar, sem voru þeiin
megin við húsið sem frá sjónum vissi.
Þar var pálmalundur og langar rað-
ii- af gúmmítrjám og krónurnar á
þeim vörpuðu stórum skuggum á
stigana. „Það var ekki sjúkdómur,
sem gerði út af við föður minn —
það var meðvitundin um, að hann
hafði beðið ósigur. Hann liafði dval-
ið 25 ár af æfinni hjerna .... og
....“ Hún benti á fátæklegu hús-
gögnin á svölunum, slitin gólfborðin
— alt lýsti fátækt þarna. Þetta var
allur árangurinn af æfistritinu.
Ba Kin svaraði engu en það skein
samúð úr augum hans þarna sem
Iiann stóð og sneri stóra hringnum
á fingrinum á sjer. Hringurinn var
með stórum safír og Ba Kin þótti
afar vænt um gripinn.
Annars átti Ba Ivin næstu ekrur
við þessar og ræktaði gúmnþ og í
nær tuttugu ár haði hann fylgst með
uppvexti Joan Calvert, frá ]>ví að
hún var smábarn. Hún hafði alist
upp í þessum afkiina og eðiilegt inn
ræti hennar hafði kent lienni að
berjast móti ljóta fordæminu, sem
faðir hennar hafði gefið henni. Hún
hirti lítt um þó að hún hefði ekki
fólk til að umgangast, hún var kjark-
mikil og hafði sjálfstraust — en
þekti ekki heiminn. Ba Kin skildi
þetta og óttaðist að margar torfærur
ýrðu á götu hennar, af því að lnin
hafði svo Jitla reynslu af veröldinni.
Og hann braut heilan um, livernig
hann gæti orðið Joan að liði í fram-
tiðinni. Og sá látni liafði treysl á
hann.
Loksins sagði hann:
„Jeg geri ráð fyrir, að þjer yfir-
gefið okkur núna? Mawbin er eng-
inn dvalarstaður handa yður, sjcr-
staklega síðan þjer urðuð ein.“
Hún brosti raunalega. „Jeg verð að
fara frá Mawbin. Eins og þjer vitið
þá eru miklar skuldir á 'ekrum föð-
ur míns — jeg neyðist til að láta
þær af hendi við veðhafann."
„En hvað verður þá um yður sjálfa,
ungfrú Calvert?"
„Jeg veit það ekki ennþá. En jeg
er reiðubúin til að ganga að hverri
þeirri vinnu, sem jeg get unnið fyrir
mjer með,“
Ba Kin liristi höfuðið. Svo bað
liann stúlkuna að niuna, að hann
væri fús til að hjálpa henni eftir
mætti, og fór svo á burt.
Leið hans Já yfir ekruna, og er
hann labbaði milli Iangra raða
gúmmitrjánna, var hugur lians Jangt
í burtu.
Auðvitað yrði stúlkan að fara heim
til Englands, fanst gamla Burma-
lækninum. Austurlönd eru enginn
staður handa enskri einstæðings-
stúlku. Að þessari niðurstöðu komst
Ba Kin, læknirinn sem John Cal-
vert liafði sagt við á dauðastundinni:
Hafið gát á dóttur minni! I>að var
enginn annar nærri, sem liinn deyj-
andi maður gat beðið þessarar bón-
ar — og Ba Kin hafði lofað að vera
Joan hliðliollur og hjálpa henni.
Fyrir 35 árum liafði Ba Kin að
loknu prófi starfað sem Jæknir á
Saint Marys Hosspital í London og átt
lieima í matsölu í Bloomsbury. Hanu
liafði verið gestur á heimilum ýmsra
námsbræðra sinna i Englandi. Og í
þá gömlu daga hafi liinn ungi Burma-
maður fengið mikið dálæti á ensku
þjóðinni, og álit á enskum siðum og
venjum. Og Joan Calvert var frá
Englandi.
Þegar hann var kominn yfir ekr-
una lá leiðin um kjarrbelti og jjaðan
yfir lirísakra, sem nú voru auðir og
liarðbakaðir af sólinni. Fyrir handan
þá átti læknirinn lieima, húsið hans
stóð á hól.
Ivonan hans var litil og visin og
hafði lifað alla æfina í Mawbin. Hún
spúrði hann um jarðarförina. Hún
gat aldrei áttað sig á þessu dálæti,
sem maðurinn hennar liafði á livít-
um mönnum. Ósjaldan liafði hún
hrcytt í liann ónotum þegar hann
sat hjá Jolin Calvert í stað þess að
líta eftir rís-akrinum og gúmmí-
trjánum sínum. En í dag vildi lnin
fá að vita hvernig „thakin“ — hvít-
ir menn — væru jarðaðir.
Ba Kin fór úr livíta ljereftsjakk-
anum og skónum, sem hann notaði
aðeins við hátíðleg tækifæri. Svo
kveikti hann sjer i gildum vindlingi
og settist á gólfið með krosslagða
fætur og varp Öndinni. Hann lilnst-
aði aðeins með liálfu eyra á konuna
sina, svaraði spurningum hennar út
í hött, en sneri hringnum i sífellu á
fingrinum.
Svo kom maður, sem liafði verið á
veiðum i skóginum. Læknirinn Jjenti
honum að koma inn og fór að skápn-
um, sem liann geymdi verkfærin og
meðölin sín i.
Þegar Franklin Dayne frjetti lát
LOFORÐ
Johns Calverts reið hann 20 niilurn-
ai frá ekru sinni til Calverts til að
spyrja hvort hann gæti orðið til
nokkurs liðs. Það var daginn eftir
jarðarförina. Með honum var Vincent
Coyle, skiftavinur frá Rangoon, sem
verið hafði í heimsókn hjá honum.
Þeir töluðu margt á leiðinni, og Vin-
cent Coyle, sem var dökkur á brún
og kubbslegur, spurði:
„Þessi náungi, John Calvert — var
hann ekki einhverntíma hjá Mac--
Pherson í Rangoon. — Dayne kink-
aði kolli.
„Jeg held það, en það er langt
síðan —- það var áður en jeg kom
liingað austur."
„Mjer datt það í liug. Jeg var sjálf-
ur kornungur, jiegar hann hætti þar.
Jeg þekti hann dálitið. Hvernig er
þessi dóttir hans — er hún lagleg?“
„Já, jeg býst við að þjer munið
kalla liana fríða," sagði Dayne hálf
önugur. Vincent Coyle rak upp rudda-
hlátur.
„Nú, þjer eruð altaf sami kven-
hatarinn. Jeg bjóst alls ekki við, að
rekast á laglegar stúlkur á þessum
hala veraldar."
Þeir riðii upp að skála Calverts
og Dayne kynti vin sinn og Joan.
„Það gleður mig að kynnast ýður,
ungfrú, þó að mjer hefði þótt vænna
uni, að það liefði verið undir skemti-
legri kringumstæðum.“
Svo bætti liann við: „Jeg þekti
föður yðar mjög vel í gamla daga.
Prýðis maður! Þessvegna verðið þjer
að skoða mig sem foriivin." Hann
hrosti til ungu stúlkunnar og rýmdi
fyrir Daynö, sem hafði staðið bak
við hann. En liann hafði ekki dininiu
augun af stúlkunni, og oftar en einu
sinni vætti liann þykkar varirnar
með tungubroddinum. Hann hafði
sjeð, :ið Joan Calvert var verulega
falleg.
Joan sagði, að Dayne niundi ekki
geta gerl neitt fyrir sig. Hún yrði
að fara frá Mawbin og útvega sjer
atvinnu annarsstaðar. Kanske gæti
hún fengið stöðu i Rangoon. Hún
horfði út á hafið, þar sem sóli:i
blikaði .... á pálmana og hafið. Ilún
kveið fyrir að missa þetta. Augna-
blik hvörfluðu augu hennar að af-
girta reitnum, þar sem faðir henn-
ar lá.
„Er yður alvara, að yður langi
til að fá stöðu í Rangoon, ungfrú
Calvert? Þá skal jeg hjálpa yður. Við
verðuni að tala betur um það áður
en jeg fer.“. Vincent Coyle var mjög
ákveðinn. Það var eins og lionum
hefði liugsast ráð.
Þannig atvikaðist það, að liann
fjekk átyllu til að lieimsækja Joan
Calvert tvívegis næstu viku. Hann
sagðist verða að lijálpa henni vegna
vináttunnar við föður hennar forð-
um. Auk þess þyrfti hann á mann-
eskju að halda, scm gæti sjeð um
skrifstofuna lians. Og í frístundum
gæti nngfrú Calvert lært vjelritun og
hraðritun. Vincent Coyle þreyttist
ekki á að leggja þetta niðúr fyrir
henni.
„Þetta er mjög vel boðið,“ sagði
stúlkan, „en það er ástæðulaust, að
þjer gerið þetta fyrir mig — jeg get
ekki komið að neinu haldi á skrif-
stofu fyr en jeg liefi lært meira.“
„Jeg liefi fulla ástæðu til að bjóða
yður stöðuna. Jeg gleymi ekki gam-
alli vináttu, og þjer getið gert mikið
gagn á skrifstofunni minni. Jeg er
BINDA
viss um, að okkur semtir," bætti
liann við smeðjulega.
En Joan Galvert var ekki ugglaus.
Henni fanst eitthvað fráhrindandi
við þennan svarta, skipandi mann.
En hún reyndi að bægja þeirci liugs-
un frá — hafði luin ekki þvert á
móti ástæðu til að vera Vincent
Coyle þakklát fyrir boðið?
A leiðinni heim lá gatan fram hjá
liúsi Ba Kins lælcnis. Coyle jiekti
ekki læknirinn og varð mjög for-
viða er hann ávarpaði hann á góðri
eiisku. Coyle stöðvaði hestinn og
spiirði hvast:
„Hver eruð þjer — og hvernig
dettur yður í hug að stöðva mig?“
Ba Kin læknir hirti ekki um að
svara þessu þegar í stað.
„Jeg hefi lieyrt,“ sagði hann ró-
lega, „að þjer ætlið að láta ungfrú
Joan Calvert fá stöðu á skrifstofu
yðar í Rangoon. Með leyfi að spyrja
— hversvegna gerið þjer ]iað?“
„Hvílík óskammfeilni, að spyrja
svona! Farið þjer úr götunni og lof-
ið mjer að komast áfram!“ svaraði
Coyle fokvondur og ætlaði að riða
áfram, en læknirinn lokaði götunni.
Þeir horfðust í augu þegjandi um
stund, Brúnl andlitið á Ba Kin var
kalt og hart en Coyle var sótrauður
af reiði. Loks varð liann að líta
iindan augnaráði læknisins, svo fast
var það.
„Jeg liefi lieyrt ýmislegt um yður,
Rangoon, lierra Coyle,“ sagði læknir-
inn loks, „og' jeg gat ekki varist
þess að heyra ýmislegt meðan jeg (
var þar.“
„Nú, en hvern þremilinn kemur
það mjer við?“ spurði Coyle.
„Jeg hefi lieyrt ýmislegt um yður,
lir. Coyle — og ef það er satt, sem
jeg hefi heyrt, þá eruð þjer tæplega
maður, sem trúandi er fyrir ungfrú
Calvert. Sem jeg vil trúa fyrir henni!“
„Sem þjer — viljið trúa,“ hvæsti
Coyle. „Hvað eigið þjer við maður
— hver eruð þjer eiginlega?“
„Jeg lieiti Ba Kin.“
Þá gekk ljós upp fyrir Coyle og
liann rak upp tröllalilátur.
„Æ — nú man jeg hver þjer eruð!
Þjer eruð maðurinn, sem hneyxlið
varð út af fyrir nokkrum árum —■
Ba Kin læknir. Þjer höfðuð læknis-
stöðu lijá þvi opinbera en voruð
settur af, þvi að það þótti vafamál
hvort þjer væruð nokkur læknir —
var ekki svo?“
Ba Kin ' laut höfði. „Jeg var i
fullum rjetti, að gera það sem jeg
gerði, meðferð min á sjúklingnum
var í alla staði forsvaranleg," sagði
hann lágt.
„Já, þannig afsaka allir sig!“ Vin-
cent Coyle hló aflur og bætti svo
spottandi við: „Já, þjer eruð sann-
arlega rjettur siðameistari." Hann
sló í hestinn og lileypti á sprett
áfram.
Jolin Calvert liafði á sínum tima
veðsett ekrurnar kinverskum kaup-
manni og skuldin við Kínverjan hafði
farið hækkandi í mörg ár. Altaf
hafði Calvert lifað í voninni uni, að
næsta ár niundi rætast úr erfiðleik-
unum, gúmmíið liækka i verði ....
En nú lijelt Kínverjinn, Hock Chan
því fram, að ekrurnar væru ekki
jcinu sinni fyrir skuldinni. Hann
spurðist kurteislega fyrir uni, hvað
Joan Calvert ætlaðist fyrir.
„Þjer verðið að taka við ekrunum
og öllu því, sem faðir minn hefir lát-
ið eftir sig — annað liefi jeg ekki að
bjóða,“ svaraði hún. En Ba Kin tók
Smásaga eftir ROY CARR