Fálkinn - 12.02.1943, Blaðsíða 5

FÁLKINN

Þ'essir tveir iingu menn voru
algjörlega sammála í grundvall-
aratriðunum. Þeir skrifuðu í
sameiningu undir eftirfarandi
ályktun fundarins: „Hlutverk
vort er fyrst og fremst að vinna
sigur á óvinunum á vígvellin-
um.“ Þeir voru einnig sammála
þinginu í því að fordæma „ein-
veldi og alla fylgikvilla þess“
og lýsa yfir að „Asía, Litla-Asia
og Afríka yrðu engu síður en
Evrópa að vera frjáls.“ í sam-
bandi við hin þýðingarmiklu
og flóknu Indlandsmál, var tek-
ið fram í ályktuninni:
„Hvað viðvíkur sambands-
stjórn á Indlandi, þá leggjum
vjer til að samningar verði þeg-
ar hafnir á ný milli Stóra-Bret-
lands og Indlands um að veita
indversku þjóðinni stjórnarfars-
legt frelsi og fá hana til að
vinna við lilið Bandamanna að
sigursælum endalokum þessarar
styrjaldar.“
Vissir um sig.
Mikil alvörugefni og festa ein-
kendi allar gerðir jiessa þings.
„Vjer erum í yfirvofandi hættu,“
stóð í ályktuninni. En það var
bætl við, „vjer þurfum ekki að
draga dul á i hve mikilli liættu
vjer erum staddir," því að vjer
erum „fullvissir um lokasigur
vorn, ekki aðeins fyrir sjálfa oss
heldur fvrir allar undirokaðar
þjóðir í heiminum."
Þessi sterka sigurvissa var
staðfest með skýrslum um hina
hugrökku baráttu stúdenta i
herteknu löndunum. Fulltrúar
frá þeim þjóðum, sem liafa
orðið að þola grimd og harð-
stjórn nazista, stigu hver á fæt-
ur öðrum upp á pallinn. Þarna,
undir hinum sameinuðu fánum
Bandaþjóðanna, fluttu þeir hoð-
skap ættjarðar sinnar.
Hin dökkhærða Nancy Len-
keith, sem var formaður sendi-
nefndar Frjálsra Frakka, sagði
frá því að „99 prósent af frönsk-
um stúdentum berðust með
Frjálsum Frökkum. Hvernig
þeir, sem ekki gætu barist við
hlið de Gaulle lieyja látlausa
haráttu bak við tjöldin. Ef ein-
hver ameríkanskur Lafayetle
lenti á meginlandi Evrópu, þá
mundu þeir streyma úr öllum
áttum til hjálpar.“
Dr. H. T. Chu, sem er að nema
þjóðfjelagsfræði við háskólann
í Chicago og hefir námsstvrk
frá Bandaríkjastjórninni, sagði
frá því hvernig Japanar hefðu
kappkostað að eyðileggja liá-
skóla og aðrar mentastofnanir
í Kina. „Þrátt fyrir það.“ sagði
hann, „halda. stúdenlar áfram
námi sínu. Fimtíu þúsundir af
þeim eru við nám i smáhreys-
um bak við vígstöðvarnar og
búa við dæmalausar hörmungar
og skort. Aðrir eru foringjar
smáskæruherja, hermenn eða
forstjórar fyrir framleiðslufyr-
irtækjum. Vjer höfum lært nú,
frekar en nokkru sinni áður,
að þegar frelsi einnar þjóðar er
skert, þá eru allir í hættu.“
Stúdentar Sovjetlýðveldanna
berjast.
Það leiftaðj eldur úr augum
Liudmilla Pavlichenko þegar,
hún las upp símskeyti frá stúd-
entum í Moskva. „Þetta er ann-
að árið, sem stúdentar Sovjet-
lýðveldanna berjast í Bauða
hernum gegn ofsóknarbrjálæði
Hitlers,“ stóð í skeytinu. „Þeir
eru að berjast fyrir heiðri og
frelsi ungu kynslóðarinnar um
heim allan. Þeir fórna lífi sínu
til að hefna hundruð þúsunda
af mentamönnum í herteknu
löndunum, sem hafa verið
drepnir og pyntaðir, og þeir
liefna háskólanna, sem hafa
verið lagðir í rústir í Prag,
Brússel og Osló. Vjer vitum að
vjer stöndum ekki einir. Vjer
vitum að vjer njótum hjálpar
og styrks lýðræðislijóðanna.
Vjer munum sigra í þessari bar-
áttu; og rjettlæti og framfarir
munu verða myrkraöflum grimd
ar og. eyðileggingar yfirsterk-
ari.“
Thomas Maeder, formaðm
stúdentanefndarinnar l'rá Hár-
vard háskóla og einn af amer-
isku fulltrúunum, skýrði frá
þeirri stríðs-starfsemi, sem ein
miljón af ameriskum háskóla-
stúdenluni tæki þátt í. Þeir hafa
afsalað sjer öllu skólafríi meðan
á stríðinu stendur og leggja alt
kapp á að stunda það, sem að
gagni getur komið í stríðinu.
„Fjórar miljónir af ameríslcu
æskunni,“ sagði hann, „hafa nú
gripið til vopna. Þær eru ekki
eingöngu i lierþjónustu i Banda-
ríkjunum heldur einnig í Mið-
og Suður-Ameríku, á eyjunum
í Atlantshafinu, á Bretlandi og
Irlandi, á Afríkuströndinni, í
Egyptalandi, í Iraq og Iran, í
Bússlandi, i Indlandi, í Kína, í
Ástralíu, á Nýja Sjálandi, á
mörgum eyjum Kyrrahafsins og
á ölliim höfnum jarðarinnar.“
Alan Booth, ritari hins Kristi-
lega fjelags breskra stúdenta,
dró athygli samkomunnar að
því, að eftirtektarverðasta atrið-
ið við háskólalíf á Bretlandi
væri hve margir slúdentar væru
fjarverandi vegna þess að þeir
væru í þjónustu landhersins,
sjóhersins eða flugliðsins. „Flest
ir menn, sem orðnir eru 18 ára
og konur, sem komnar eru yfir
tvítugt, eru í hernum eða heima-
varnarliðinu. Það er ekki nema
þriðjungur af hinum vanalega
fjölda i skólunum. Háskólarnir
hafa verið fluttir upp í sveit.
Aðeins unglingar undir 18 ára
og menn, sem eru að æfa sig
fyrir verkfræðingastörf eða vís-
indarannsóknir í hernum, halda
áfram i skólunum. Æskan i
Bretlandi hefir aðeins eina ósk:
að starfa og berjast, þar sem
henna þarf með.“
Aldrei gefast upp.
Abdul Raden Kadir, stúdent
frá Batavia, sem komst undan
þegar Japanir rjeðust inn í
hollensku Austur-Indlandsevjar,
sagði fundarmönnum -að „vjer
stúdentar á Indlandseyjum gáf-
umst aldrei upp. Vjer munum
heldur ckki gefasl upp. Vjer
munum snúa al'tur og hvggja
upp nýtt föðurland undir merk]-
um Bandamanna.“
Cesare Lombrose, sonarsonur
liins fræga ítalska sakadómara,
og foringi sendinefndar Frjálsra
ítala, lýsti yfir að „andúð íl-
alsltra stúdenta á íasistastefn-
unni færi ört vaxandi. Meira en
1000 ítalskir stúdentar hafa
verið teknir fastir. I Róm var
háskólanum lokað vegna ó-
spekta stúdenla og andúð gegn
stríðinu. Skemdarverk færast i
aukana. I norðausturhluta ítal-
íu hefir verið liafinn smáskæru-
hernaður. Vjer hvetjum til þess
að þessir uppreisnarmenn í Ital-
íu og herteknu löndunum fái
vopn í hendur. Sendinefnd ítala
hjer á mótinu er aðeins eitt
dæmi um hinar mörgu miljónir
af ítölum, bæði í Ítalíu og ann-
arsstaðar, sem eru að keppa að
sameiginlegu marki: sigri
Bandamanna vfir fasistastofn-
unni.“
Það var eftir þessa ræðu, að
fundurinn samþvkti sameigin-
lega yfirlýsingu hinnar frelsis-
unnandi æsku i heiminum
yfirlýsing, sem var á þessa leið:
„Vjer viljum tilkynna æsku fas-
istaþjóðanna að vjer leitumst
ekki eftir friði til að liefna vor.
Vjer viljum hyggja upp nýjan
heim í samráði við yður. Steyji-
ið fasistastjórn yðar frá völd-
um. Gangið í lið með oss í hinni
sameiginlegu viðleitni vorri lil
þess að koma á jafnrjetti og
lýðræði.“
Þessii- ungu fulltrúar voru
allir sannnála Roosvelt forseta,
þcgar hann sagði:
„Heimurinn veit að nasistar,
fasistar og herveldissinnar Jap-
ans hafa ekkert að bjóða æsk-
unni, nema dauða.“
„Á hinn bóginn er málstaður
Bandamanna málstaður æsk-
unnar. Það er sá málstaður, sem
hin nýja kynslóð — og hinar
komandi kvnslóðir — byggja
vonir sínar á — vonir um að fá
að lifa við frelsi, rjettlæti og
jafnrjetti.
Hcilldór Kolbeins, sóknarprestur ad
Mælifelli, verð'ur 50 ára 16, þ. m.
Frú Roosevelt, kona forsetans, og liæstarjettardómari Bandarikjanna,
Robert H. Jackson að tala við rússnesku sendinefndina. Vinstri t. h.:
Liudmilla Pavlichenko, liðsforingi, Jackson dómari, Nicolai Krasav-
chenko, frú Roosevell og Vladimir Pchelintsev liðsforingi.