Fálkinn - 17.03.1944, Blaðsíða 11

F Á L K 1 N N
11
Kensington
Palace í London
Eftir Owen Morshead
Kensington Palace er ekki eitt af hinum opinberu aðsetr-
um ensku konungsfjölskyldunnar, en allir Lundúnabúar
kannast vel við staðinn, og allir sögufróðir vita, að þar var
fæðingarstaður og æskuheimili Victoriu drotningar. — 1
eftirfarandi grein segir Owen Morshead, bókavörður í
Windsor Castle frá höllinni, sem byggð var á 17. öld handa
William III., eftir teikningum hins fræga húsameistara
sir Christopher Wren.
Ilnrn á hallarg'ariSinum i Kensington Paluce, f>ar sctn Victoria itrntning
ffeddist, árið 1819.
og Georg I. og Georg II. höfðu þar
T/' ENSINGTON PALACE er að því
-■ *• leyti ólíkt öðrum konungshöll-
um, að það er reist i tið eins og
sama þjóðliöfðingja, Williams III.,
Hollendingsins, sem var mótmæl-
endatrúar og settist að rikjum i
Engiandi þegar James II. flýði til
Frakklands árið 1688. Breskt blóð
var þó í honúm, því að móðir lians
hafði verið systir James II., og
sjálfur var hann kvæntur dóttur
hans. En eigi að síður var liugur
hans ávalt heima í Hollandi og
þangað fór liann til dvalar á hverju
ári. Hann var maður önuglyndur
og gerði sjer lítt far um að vinna
hugi hinna nýju þegna sinna.
Hallirnar i Whitehall og St. James
voru lionum ekki kærar, þótt að
við þær væru tengdar endurminn-
ingar um frændur hans Charles II.
og James II., og hann brá fljótt af
þeirri venju að halda þar samkvæmi,
og átti bágt með að þola þokusúld-
iná í London. Gerði liann því Hamp-
ton Court að stjórnarsetri sinu; en
þegar ráðherrarnir kvörtuðu undan
þvi að þurfa að ferðast 20 kílómetra
til þess að ná fundi lians keypti
hann húseign Nottingham távarð
ar í Kensington, sem er aðeins spöl-
korn fyrir utan Hyde Park en 5
km. frá Whitehall, þar sem að
stjórnarráðið var. — Þarna reisti
Christopher Wren, liinn heimsfrægi
liúsameistari, landsetur í hotlensk-
um stíl fyrir konunginn, meðan
hann var að berjast vestur í írtandi,
sumarið 1690, en Mary drotning
leit sjálf eftir verkinu.
Þó að enn í dag sje talað um
Kensington Palace þá er þetta þó
öllu fremur landsetur, enda er Hyde
Park þarna alveg lijá, með viðum
völlum, en hávaxinn álmviður byrg-
ir fyrir útsýn til annara liúsa. Er
eins ástatt um jjetta hús eins V>g
þau önnur, sem Wren hefir teiknað,
að ]jar fer saman fagurt útlit og
hagfelld lierbergjaskipun. Húsið er
úr rauðum tigulsteini, en þiltn liið
innra úr eik með miklum útskurði
en málverk í loftunum.
Útbyggingin sem Georg I. hælti
við landsetrið er einnig i fögrum
stíl, þó að yngri sje og anclar lrá
sjer minningum gamalla daga.
Á þessum slóðum virðist timinn
liafa staðið kyrr,’og þo að London
liafi nú vaxið allt í kringum Kens-
ington Palace, tekst liávaða hinnar
nýju aldar ekki að rjúfa kyrrðina
þar.
Þegar William III. dó og Anna
drotnig tók við stjórn dvaldi hún
einnig löngum i Kensington Palace;
sitt aðalsetur livor eftir annan. En
af einhverjum ástæðum hafði Georg
III. litlar mætur á staðnum, og á
hinum 60, löngu stjórnarárum hans
lirörnaði staðurinn. (1760-1820). En
eftir þetta er staðurinn i líku horfi
og hann er enn i dag. Hinn 24. mai
1819 fæddist Victoria drotning i
Kensington Palace og dvaldi þar
æskuár sín með móður sinni, her-
togafrúnni af Kent. Þarna roikaði
hún um garðana með fóstru sinni,
barónessu Leszen,, og l>ar h tti liún
fyrst frænda sinn, Albert prins, sem
síðar varð maður hennar. Og þar
fjekk hún ári siðar þá tilkynningu
af vörum erkibiskupsins af Canter-
bury, að byrði rikisstjórnarinnar
væri nú lögð á lierðar hennnr. Þá
var hún 18 ára. Svona voru endur-
minningarnar um Kensinglon, sem
Victoria drotning hafð- í heiðri i
Tónsnillinqar Hfs op l’flnir.
Frh. af bls. 6.
og eru þessar lielstar: Kantatan
„La voix de Jeanne d’Arc,“ fyrir
sópran, kór og hljómsveit. Kom
hún fyrst lram 1896, ennfremur
tveir fiðlukonsertar, sem hann túlk-
aði auðvitað sjálfur fvrst og hlaut
lof fyrir, ein ópera „Meister Svvalbe“
sem leikin var fyrst í Plauen 1921,
og loks talsvert af kammer-tónsmið-
um. Eru þessar tónsmiðir fágaðar
og feldar og gerðar af kunnáttu,
en nokkuð þykir óvist um lífsþrótt
þeirra.
Arið 1900 gerðist hann kennari
við tónlistarskólann í Geneve, er
siðar varð hann eftirmaður Jóacliims,
hins fjölhæfa fiðlusnillings, sem
fiðlukennari við Berlín Hoclischule,
árið 1908 og gengdi því starfi tit
1915. Og loks gerðist hann kennari
við tónlistarskótann i Prag árið
1921.
Má hiklaust telja Marteáu í röð
merkustu ög menntuðustu fiðlusnill-
inga sinnar tiðar Andaðist hann
í Berlín i október 1934.
80 ár. Og þær eru enn í hugum
flestra, sem ganga um leikstofur
hennar, þar sem leikföng hennar
eru enn liöfð tli sýnis.
Siðan hætt var að nota Kensing-
ton Palace sem konungssetur búa
ýmsir ættmenn konungs i höllinni.
Síðustu fimtiu árin hafa tvær aðal
ihúðirnar verið notaðar af dætrum
Victoríu drottningar, Louise, sem
nú er látin, og Beatrice. En hallar-
garðarnir liafa nú verið sameinaðir
Ilydc Park. í trjágöngum þeim, sem
William III. forðum ljet gróðursetja
með hollenskum álmviði, og eitt
sinn voru gönguvegur múmana lelpu
er siðar varð drotning Bretaveldis,
leika sjer nú hundruð barna á liverj-
um degi. Þar stenuar liögginynd
af liinni ódauðlegu persónu James M.
Barrie, Peter Pan. Og vart væri
liægt að velja lienni betri stað.
— Meðal annara orða, Gunsa min,
Ijestu suðuáhöldin mín í skreppuna.
Jeg ætla að sjóða rnjer silung i
veiðinni í dag.
— Já, og svo setti jeg til vara
dós af niðursoðinni murtu og sard-
inudós, og kex og ost.
Jón kom hcim úr liálfsmánaðar
veiðiferð, montinn af þrútnum hand-
leggjavöðvum.
— Litið þið á þessa! sagði hann
við kunningjana. —- Hvenær lialdið
þið að jeg hafi fengið þá?
Vöðvarnir voru fallegir og fle.st-
ir kunningjarnir giskuðu á, að hann
hefði fengið þá við róðraræfingar.
En Jón svaraði fyrirlitlega:
— Farr allur róður til fjandans!
Jeg fjekk vöðvana á því að draga
lax!
Hann: Hvernig getur kona sagt
að liún hafi verið í búðum, þegar
hún hefir ekki keypt neitt?
Hún: — Hvernig getur karhnað-
ur sagt að hann hafi verið í veiði,
þegar hann hefir ekki veitt neitt?
I Drekkiö Egils-öl
IIjcr sjáist aðalbyggingar Kensington Palace, gerðar eftir teikningum sir
Christopher Wren og bgggðar árið Hit'O, úr ranðtim tigusteini