Fálkinn - 02.06.1944, Blaðsíða 4

4
F Á L K I N N
Björgunarstarfsemi Breta
meðal flugmanna
Eftir David Thurlow
Tveir menn ú (júmmíbáti. A.nnar með „hreifa“ til að r&u bátnum.. Iíinn
er að dæla lofti í bátinn með sams- konar dœlu og notaðar eru uið
vindsængur.
Það voru ekki allir, sem gálu
fundið upp fyrstu gufuvjelina
eða fyrstu flugvjelina. En flest-
ir erum við menn til þess að
gera einhverjar smá uppgötvan-
ir, sem að haldi mega koma á
heimilinu, i búðum eða á skrif-
stofunni. Eða að, þó að við
getum ekki gert það, þá getum
við að minsta kosti oft liaft lag
á að notfæra okkur betur upp-
götvanir annara manna, og á
betri hátt en áður hefir verið
gert.
í Bretlandi sitja margir hug-
kvæmir menn í dag, sem geta
hallaði sjer afturábak í stóln-
um og sagt með sanni: „Þessi
smávægilega uppgötvun mín
hefir bjargað lífi margra.“
Þegar jeg segi þetta þá hugsa
jeg til þeirra, sem hafa upp-
götvað eða útbúið björgunarút-
búnaðinn, sem notaður er til
þess að frelsa líf manna, sem
orðið hafa að nauðlenda á sjó.
Það er sjerstök deild, sem sjer
um þessa björgunarstarfsemi
og nefnist hún „Loft-sjávar
hjörgunarstarfsemin (Air-Sea
Rescue Service).
Síðan striðið hófst hafa þús-
undir flugmanna, skytta og leið-
sögumanna í flugvjelum bjarg-
ast fyrir tilverknað þessara
björgunarsveita, og ennfremur
eftirlifandi menn af- skipum,
sem hafa verið kafskotin, ýmist
í Ermarsundi, Norðursjó eða
Atlandshafinu, undan strönd-
um Bretlandseyja. Varla líður
sá dagur eða nótt, að ekki falli
einhver sköðuð sprengjuflug-
vjel eða orustuflugvjel niður
í Ermasund eða „síkið“ sem
flugmennirnir kalla svo.
Það er flugherinn og sjóher-
inn, sem standa í sameiningu
að þessu björgunarliði, en það
hefir fernskonar starf með
•
höndum. 1 fyrsta lagi sjer það
flugmönnum, sem verða að
nauðlenda á sjó, fyrir hjörg-
unartækjum, svo að þeir geti
haldið sjer á floti þó að vjel
þeirra nauðlendi i liafi og sökki.
I öðru lagi fyrir vistum, svo
að þeir geti haldið í sjer lífinu
þó að hjörgun dragist á lang-
inn. I þriðja lagi sjer stofnun-
in um eftirleit að mönnum,
sem saknað er, hvort heldur
af flugvjelum eða skipum. Og
loks sjer hún um flutninga
þessara manna í örugga höfn,
og nær þeim oft svo að segja við
nefið á óvinum þeirra, þegar
þeir hafa verið skotnir niður
nálægt ströndum meginlands-
ins.
Sennilega hefir Jesandinn
áður fregnað um með hvaða
atvikum sumir liinna hresku
flugmanna hafa bjargast, eftir
að hafa rekið um hafið dögum
saman yfir krappar öldur Norð-
ursjávar. Það er í raun rjettri
kraftaverk, að þeir skuli nokk-
urntíma hafa fundist, og að þeir
skuli liafa getað haldist ofan-
sjávar og dregið fram lífið
þangað til þeir fundust. En það
er einmitt þetta, sem jeg ætla
mjer að segja frá í þessari grein
— segja frá öllu því, sem smá-
vægilegt kann að þykja, en ger-
ir slíka björgun mögulega.
'Fyrsta viðfangsefnið er það,
að gera þann úthúnað, sem
heldur mönnunum á floti. Ef
að þeir eru orustuflugmenn
þá fljúga þeir oftast einir, í
Spitfire- eða Hurricane-flugvjel,
en þá hafa þeir með sjer sam-
leggjanlegt gúmmiflotholt, sem
fest er við flugbúning þeirra.
Meðan þeir sitja í flugvjelinni
þá sitja þeir i rauninni á þessu
flotholti sínu. Það er mjög þægi-
legt sæti, eins og nokkurskon-
ar púði um fimtán þumlunga í
þvermál og þriggja þumlunga-
þykkur. Á þessum litla fleti
rúmast fullkominn gúmmíbát-
ur, sem biæs sig upp sjálfur,
ásamt stjóra, matvælum, merkj-
um viðgerðaáhöldum, fallhlíf og
ineira að segja nokkrum pökk-
um af. vindlingum.
Ef orustu flugmennirnir vila
að vjel þeirra getur ekki komist
alla Ieið heim til Brellands úr
árás, en það gera þeir flestir,
þá liafa þeir flestir ráðrúm til
þess að kasta sjer úl í fallhlíf
og síga hægt og þægilega til
sjávar. Þegar flugmaðurinn er
um 30 metra yíir sjávarborði
opnar hann hnappinn á fall-
hlífinni svo að hún sje tilbúin
að opnast að vörmu spori, en
hýr þannig um að liann geti
losnað við liana undireins og
liann kemur i sjóinn, þvi að
einnig getur orðið þörf á þvi.
Undir eins og fætur flug-
mannsins snerta sjóinn snert-
ir hann annan hnapp og losnar
þá sjálfkrafa við fallhlífarút-
búnaðinn. Og nú grípur hann
til opnarans á flothylkinu eða
gúmmíbátnum. Vegna fallhrað-
ans fer hann oftastnær á kaf
undir sjávarborð í nokkrar sek-
úndur en skýtur von bráðar
upp aftur, og flýtur fyrst i
stað á björgunarvestinu sinu,
sem sjómenn og flugmenn kalla
í gamni „Mae West“. Allir flug-
menn eru í þessum vestum,
með kapok- millifóðri.
í sama bili sem flugmaðurin
kemur í sjóinn fer gúmmibátur
hans úr fellingunum og eftir
nokkrar sekúndur Iiefir hann
fyllst lofti sjálfkrafa og er lil-
búin lianda flugmanninum til
Björgunarflekar eins og þessi liggja fgrir akkeri viða undan Englands-
ströndum, búnir allskonar þœgindum fyrir skipsbrolsmenn. Takið
eftir útbúnaðinum aftan á flekanum, sem gerir þjökuðum mönnum
kleyft að komast um borð. Flekinn er málaður þverröndóttur, rautt
og gult á vixl.