Fálkinn - 01.09.1944, Blaðsíða 6

6
F Á L K I N N
- LITLfi SfiBfin -
Harðsviraði
skipstjórinn
/Jonassen, skipstjóri á „Stjörn-
unni“, var ruddamenni. Hann
skammaði skipshöi'nina frá morgni
til kvölds og var hálffullur allan
daginn.
Enginn útgerðarmaður eða „reið-
ari“ mundi hafa látið hann stjórna
slcipi. En Jonassen átti ,Sljörnuna“,
og var hví sinn eigin húsbóndi.
Jonassen var afar ófriður, jafn ljót-
ur eins og api. Hann var stór og
sterkur. Hæð hans var yfir tvo
metra, og vöðvarnir á skrokknum
voru afarmiklir og sterklegir.
Gamla máltækið um það, að stórir
menn sjeu hæglátir, átti ekki við
hvað Jonassen snerti. Hann barði
menn fyrir smámuni.
„Stjarnan“ lá í Kristjánssundi og
tók fisk er skyldi sigla með til
Spánar. Mennirnir voru þögulir við
vinnuna. Það var sem loftið væij
þrungið af ilsku. Skipstjórinn hafði
barið stýrimanninn til óbóta dag-
inn áður. Enginn vissi hvort hann
var dauður eða lifandi er hann var
fiuttur burt i sjúkrabílnum. Það var
ekki í fyrsta sinn að sjúkrabill kom
fram á bryggju þar sem „Stjarn-
an“ lá.
Skipsliöfnin saknaði stýrimanns-
ins. Hann hafði oft verið þeim
hlífðarskjöldur er skipstjórinn var
sem óðastur. Hvernig ætli nýi stýri-
maðurinn verði? hugsuðu þeir.
Um miðdegisleytið fór skipstjór-
inn í land. Eftir aillangan tíma kom
hann fram á skipið eins og felli-
bylpr. „Hendið druslum stýrimanns-
inn upp á bryggju“, öskraði hann.
„Á morgun kemur nýr stýrimaður".
Piltarnir báru dót særða stýrimanns-
isns upp á bryggju. Þeir báðu verka-
mann er þeir hittu þar, að koma
orðum til eigandans um að láta
sækja farangurinn.
Snemma næsta morgun kom hár,
ljósliærður maður. Hann gekk upp
skipsstigann með poka á bakinu.
Hann mælti: „Jeg á kistu uppi á
bryggjunni, drengir. Hver vill hjálpa
mjer með hana fram á skipið?“
Delvksen stóð út við borðstokkinn
og var að því kominn að skjótast
eftir kistunni, er hann ieit á skip-
stjórann. Var hann ófrýnilegur. Hann
kallaði: „Stýrimaðurinn getur sjálf-
ur draslað kistu sinni um borð“.
En stýrimaðurinn greip i Dekk-
sen og ljet Jiann hjálpa sjer með kist-
una.
„Heyrðirðu ekki hvað jeg sagði“,
spurði Jonassen.
„Jú“, sagði stýrimaðurinn. „Það
hefir væntanlega heyrst alfa leið til
Þrándheims. Þjer ættuð að tala dá-
lítið lægra, sldpstjóri“.
„Hva, Jivað“. Andlit skipstjórans
var orðið glóandi rautt. og auðsjeð
var að blaðran mundi brátt springa.
En skipsmenn náhvítnuðu í framan.
Þeir þektu skipstjórann.
„Þjer ættuð ekki að fara snemma
á fætur, skipstjóri“, mælti stýri-
maðurinn brosandi. „Þjer verðið
geðvondur ef þjer sofið of lítið.
Nú var Jonassen nóg boðið. Hann
reiddi linefann til barsmiða. En
stýrimaðurinn greip eins og örskot
lieljartaki um liandlegg skipstjór-
ans. Hann hóf liann á loft og kast-
aði honum á fiskpakka.
Jonassen þaut á fætur og flaug á
stýrimanninn. En fjekk sömu út-
reiðina sem áður.
,„Þjer ættuð ekki að bölva! Það
er ljótt er mentaðir menn gera það“,
mælti stýrimaðurinn.
Skipsmenn horfðu aðdáunaraug-
um á hann. Dekksen spurði sýri-
manninn livar Jiann liefði lært þetta,
að fella slikan kappa sem Jonassen
var.
^„Jeg lærði það í Japan“, svaraði
liinn. „Þessi glímutök nefnast jiu-
jitsu“.
Svo virtist sem Jonassen liefði
fengið næga ráðningu í bili. Hann
kvaldi skipsmenn minna en áður á
meðan verið var að ferma skipið.
Lund stýrimaður var glaðlyndur
og fjörgaði slvipsliöfnina. Hann liló
oft hjartanlega.
Svo Ijetu þeir í haf.
En hafi menn álitið að Jonassen
liefði gleymt ósigri sínum, þá var
það ekki rjett álit.
!Það var Jjótt augnaráð hans er
liann horfði á Lund, einkum ef liann
áleit að enginn tæki eftir því. En
hann stilti sig. Hann beið eftir hent-
ugu tækifæri.
„Stjarnan" hafði siglt yfir Norð-
ursjóinn og Ermarsund. Það var
afar mikill liiti er þeir komu suð-
ur i Spánarhaf. Það var komið logn.
Seglin hengu niður.
Lund var á verði. Hann stóð við
borðstokkinn og liorfði niður í sjó-
inn. Hann lieyrði þrusk fyrir aftan
sig. Hann sá skugga og sneri sjer
við. Þar stóð skipstjórinn með járn-
stöng i Jiendinni. Hann liafði reitt
liana liátt og lamdi í áttina til stýri-
mannsins. En á síðasta augnabliki
kastar Lund sjer niður á þilfarið.
Skipstjórinn hrökk út af borðstokkn-
um er liann sló vindliöggið, misti
jafnvægið og fjell i sjóinn.
„Maður datt útbyrðis", lirópaði
Lund.
Menn komu lilaupandi. Samtímis
skaut Jonassen upp á yfirborð sæv-
ar, buslaði liann sem óður og öskr-
aði á hjálp. „Hann kann víst ekki
að synda“, mælti Dekksen.
„Það er elcki hættulegt“, sagði
Anton. „Hann flýtur vegna þess hve
mikið wisky er í maga hans.
Þeir hættu að lilæja að Jiessari
fyndni, því þeir sáu hákarlsugga í
vatnsskorpunni.
„Hákarl", hvíslaði Dekksen. •
Lund greip stóran hnif úr slíðr-
um, steig upp á borðstokkinn og
stöklc í sjóinn.
Jonassen liafði einnig sjeð liákarl-
inn. Hann öskraði og draklc sjó og
ældi. Hann horfði ofsahræddur á
liákarlinn, sem nálgaðist liann.
Stýrimaðurinn synti fram lijá Jon-
assen og í veg fyrir hákarlinn. Með
mikiJli atliygli og spenningi liorfðu
skipverjar á það sem gerðist. Þeir
sáu hákarlinn koma í flýti í áttina
til sýrimannsins. Skyndilega hvarf
hann niður í sjóinn. Sjórinn varð
að froðu á dálitlu svæði. Sekúnd-
urnar virtust áhorfendunum eins
langar og klukkustundir.
Hjer fer ú eftir verðlaunaferða-
saga Sólskinsdeildarinnar í sumar.
Er hún eftir Guðrúnu Elsu Halldórs-
dóttur, systur stúlkunnar, sem skrif-
aði bestu ferðasöguna i fyrra:
Mánudaginn 3. júlí lagði Barna-
kórinn Sólskinsdeildin af stað í
söngför og var ferðinni Iieitið til
veslur og norðurlandsins. Við börn-
in vorum 23 alls og svo söngstjór-
inn okkar, Guðjón Bjarnason.
Við lögðum af stað ld. rúmlega 8
um morguninn og fórum í bíl alla
leið. Veður var gott og vorum við
himinlifandi yfir að vera nú að
leggja af stað í ferðalag á ný. Við
mætum öll niður í miðbæ, hver með
„Nú liefir liákarlinn gert út af
við Lund“, sagði Dekksen. En er
liann liaði þetta mælt kom stýri-
maður úr kafinu. Sjórinn var blóði
drifinn. HákarJinn var horfinn.
Lund veifaði til skipsmanna og
synti til skipstjórans, er var að
síga í djúpið í þriðja skiftið. Stýri-
maðurinn dröslaði honum að skips-
liliðinni, og piltarnir tóku á móti
honum og komu honum upp i skip-
ið.
Jonassen lá í rúmi sínu það sem
eftir var dagsins. En undir kvöldið
sendi hann orð eftir stýrimannin-
um. Jonassen brást hugrekki til
þess að horfast i augu við I.und
og Já þegjandi litla stunil.
Lund mælti: „Þjer viljið tala við
mig?“
„Já, Lund, jeg vil tala við yður,“
sagði Jónassen og ræksti sig. Þjer
hafið væntanlega fengið það álit á
mjer að jeg væri kvikindi og ó-
þokki. Og þjer hafið haft fullkomna
ástæðu tii að trúa því. En jeg skal
segja þjer að jeg um eitt skeið var
glaður og kátur. Jeg var rikur og
giftur konu er jeg unni, og átti
marga vini. Þessir vinir stálu pen-
ingunum mínum. Besti vinur minn
stal svo að síðustu konunni minni.
Þá breyttist skap mitt. Jeg varð
kaldur og harður. Jeg misti alger-
lega trúna á allt gott hjer á jörð.
En í dag er jeg breyttur.
„Þjer særðuð hjegómagirnd mina
með því að fella mig í augsýn skips-
liafnarinnar. Jeg ákvað að hefna.
Jeg liefi vakað yfir tækifæri til
þess að koma hefndinni fram. I
dag ætlaði jeg að drepa yður.
„Og þjer! í stað þess að Játa mig
drukkna eða vera jetinn af liákörl-
um lögðuð þjer líf yðar í mikla
hættu til þess að bjarga m'jer. Gjarna
vildi jeg taka í hönd yðar í þakk-
lætisskyni. En jeg finn að jeg er þess
ekki verður.“ , ,
„Rjettið mjer hönd yðar, skip-
stjóri“, mælli Lund, „látum oss
gleyma hinu liðna, og gerum nú
„Stjörnuna" að góðri vistarveru fyr-
ir unga og hrausta sjómenn. Lífið
færir oss sorgir og vonbrigði. En
gleðistundirnar virðast mjer þó
fleiri en sorgarstundirnar. Við verð-
um að brosa. Brosið þjer Jonassen!
Brosið til skipsverja, brosið við
heiminum. Með brosi fæst betri á-
rangur en með kjaftæði, skömmum,
barsmíði og bölvi.
Jóh. Sch. þýddi.
sinn svefnpoka og farangifr. Við
ókum fyrir Hvalfjörð og er það löng
leið. Mörg okkar höfðu ekki farið
þessa leið áður, svo margt var því
til að skoða. Við' sungum og gerðum
að gamni okkar milli þess að sagðir
voru brandarar og gamansögur og
fanst okkur því tíminn fljótur að
líða. Er við vorum komin fyrir botn
Hvalfjarðar námum við staðar í
undurfögru skógarrjóðri og gaf
þar að líta út uni allan Hvalfjörð
með hinum fallegu fjöllum á báðar
hendur. Litlu síðar komum við að
Ferstiklu, þar sem okkar mikla
sálmaskáld Hallgrímur Pjetursson
dvaldi siðustu æfiár sín.
Þar er nú veitingarstaður og
fórum við þangað til þess að fá
okkur hressingu. Hjeldum siðan af
stað og ókum upp hinn undurfagra
Borgarfjörð, þar sem alstaðar gefur
að líta ilmandi skógarkjarr og alls-
konar fagran gróður. Við námum
stáðar við Hreðavatn, en þar er mjög
fagurt um að litast. Þar tókum við
myndir, þvi okkur þykir alltaf
gaman að eiga þær til endurminn-
ingar um ferðalög okkar. Kl. 3
um daginn komum við að Ásgarði.
Þar bjó fyrir nokkru hinn víðkunni
bændahöfðingi,Bjarni Jensson, sem
jeg Jiefi heyrt getið um fyrir sjer-
staka gestrisni og góðvild við alla
sem að garði báru en þó sjerstaklega
þá, sem fátækir voru og lítils meg-
andi. Við borðuðum i Ásgarði ög
eftir að hafa matast af bestu lyst
fórum við að leika okkur um stund.
Þá var hitinn svo mikill að við
liefðum helst kosið að leggjast í
sólbað og ljetu margir það eftir
sjer meðan við hin ljekum okkur.
En nú dugði ekki að tefja timann
þvi ferðinni var heitið til Hólmavik-
ur um kvöldið.
Á þesíjum yndslega sumardegi
er sólin baðaði allt í geislum sín-
um var dýrðlegt að sjá alla þá feg-
urð er fyrir augum okkar bar. í
Kollafirði sáum við einkennilega
dranga og er það gömul þjóðsaga
að þarna hafi dagað uppi tröllkarJ
með kerlingu sína. Til Hólmávikur
komum við svo kl. 8 um kveldið.
Við stoppuðum fyrir utan gistiliús-
ið en þar var margt manna saman
komið til þess að taka á rrióti okkur,
þar á meðal van kunningjakona for-
eldra minna og tók hún mig ásamt
þrem öðrum telpum heim með sjer
og vorum við tvær hjá henni en hin-
Frh. á bls. 11.