Fálkinn - 24.11.1944, Blaðsíða 11

F Á L K I N N
11
ÞÆTTIR ÚR LANDFRÆÐI BANDARÍKJANNA
í þessum landshluta eru heim-
kynni „Jeppanna". Verksmiðjurnar
þar eru önnum kafnar við a<5 fram-
íeiða allt hugsanlegt á fjórum lijól-
um, sem hægt er að nota á vigvellin-
um. Og samtímis framleiða bændurn-
ir þar feiknin öll af korni, sem
sent er til Hússlands til jaess að sá
í sviðnu akrana þar, og auk l>ess
ógrynni af korni og kjöti handa
hernum og hernumdu þjóðunum,
sem frelsast hafa undan okinu. í
þessuin landshlutum lifir fólk að
heita má að jöfnu á landbúnaði og
iðnaði.
Átta fylki teljast til þess lands-
hluta: Oliio, Illinois, Michigan, Wis-
consin, Minnesota, Iowa og Missouri.
Liggja þau að vötnunum miklu að
norðan, sem stundum er kallað Mið-
jarðarhaf nýja lieimsins. Ohio River
og Missouri mynda takmörkin. Þessi
landshluti er 1.170.000 ferkm., tvis-
var sinnum stærri en Þýskaland og
niu sinnum stærra en England. I-
búatalan er 35 miljónir, eða álíka og
í norðaustur fylkjunum.
Eins og þar skapar loftslagið
harðgert og hraust fólk. Sumrin
eru heit og þrumuveður tíð, veturnir
kaldir, svo að sníklagróður frýs í
hel, og rigning næg á gróðurtiman-
um.
Á kornrældunarbeltinu, sem tek-
ur yfir Ohio og Iowa, er jarðvegur
rnjög frjósamur. Þarna er jarðvegur-
inn grjótlaus og lítið mishæðóttur,
sljettaður á ísöld af jöklinum, sem
þá fór yfir landið. Þetta landsvæði
er eitt frjósamasta akurlendi í ver-
öldinni. Jafnvel strið og fólksleysi
dregur ekki úr framleiðslunni. —
Borgarastyrjaldarárin og i fyrri
heimsstyrjöldinni fór framleiðslan si-
vaxandi. Og þó er vöxturinn á árum
núverandi styrjaldar enn eftirtektar-
verðari.
Þó að mesl kveði að maisræktinm
er grasrækt, hafra og hveitiuppsker-
an einnig afar mikil. Hveitið af
þessu landssvæði hittir hveitið úr
norðvesturfylkjunum i Minneapolis
í Minnesota, en þar er það malað
og sent um alaln heim.
En þrem fjórðu af uppskerunni er
breytt i söluvöru áður en það er
selt. Bændurnir ala naútpening sinn
og svín á mais og selja kjötið, og
liarna er mesta kjötframleiðsla í
Bandaríkjunum og miðstöðvar henn-
ar eru Kansas City, Missouri og
Chicago.
Nautpeningurinn er ekki eingöngu
alin til slátrunar. í Wisconsin og
Minnesota, norðan við kornbeltið er
mikil mjólkurframleiðsla — og
mjólkurafurða —. Ostar frá Wiscon-
sin eru seldir um ÖII Bandaríkin.
Landnemarnir voru norðurálfubúar.
Þó að það væru „Yanlcees“ frá
norðausturfylkjunum, seni fyrstir
bygðu kornbeltið, ásamt mönnum
frá Virkinia og Kentucky, þá voru
það þó norðurlandabúar og land-
nemar frá Bretlandseyjum og Þýska-
landi, sem þyngstir urðu á metunum
í jaessum fylkjum. Nú eru það afkom-
endur þesara manna, sem eru i
meirihluta meðal bændanna í mið-
fylkjunum. Þeir eru liarðfengir
athafnamenn og fúsir á að reyna
nýjar aðferðir í búskap, og gefa út
mikið af búnaðarritum, sem prentuð
eru i hinum mikla útgáfubæ Des
Moines i Iowa.
Sveitabæirnir eru hver öðrum lik-
ir. Venjulega er jörðin ekki stærri
en svo, að meðal fjölskylda getur
yrkt liana. Þar er timburhús og
stór hlaða, bændurnir rækta sömu
afurðir og búin eru lík að stærð og
útliti. Á nær hverjum bæ er lil
dráttarvjel og bifreið, skilvinda og
útvarp. Vjelar eru mikið notaðar við
alla vinnu. P'yrstu verksmiðjurnar
fyrir jarðyrkjuvjelar risu upp í
Chicago og Indiana, og enn er aðal-
framleiðsla þessara vjela þar.
Aðal iðnaðarborgir eru á bökkum
vatnanna miklu. Stórborgin Chicago
stendur sunnanvert við Michiganvatn
(4 miljón íbúar) og er miðstöð þess-
ara fylkja, í fjármálum, iðnaði og
landbúnaði. Þaðan er búnaðaraf-
urðunum skipað út til fjarlægra
staða. Allar járnbrautir milli austur
og norðveslur fylkjanna verða að
beyja fyrir Michganvatn og liggja
því um Chicago. Þessvegna hefir
borgin orðið svona mikilvæg versl-
i'.narmiðstöð fyrir korn og kjöt.
Svo breyttist framleiðsla landbúnað-
arvjelanna við, og borgin varð sjálf-
kjörin miðstöð þessara fylkja og
skildri New York.
stærsta borg Bandaríkjanna, að frá-
Framleiðsla þungaiðnaðarins úr
stáli h'efir og farið vaxandi, vegna
þess live borgin er vel í sveit sett.
Yið Efravatn (Lake Superior) eru
einnig miklar járnnámur og skógar-
högg til þess að efla iðnaðinn. I
hæðunum i Minnesota er einnig mik-
ið af járngrýti, að heita má í yfir-
borði jarðar, svo að hægt er að moka
þvi upp með vjelskóflum. Vatna-
skipin flytja járngrýtið til Chicago
og annara iðnaðarborga við vötnin.
Þar mætir málmurinn kolunum frá
Pennsylvaniu og Ohio. Chicago, með
járnbrautarsamband við kolanám-
urnar og skipagöngur til járnbraut-
anna varð þannig hið ákjósanlegasta
iðnaðarsvæði.
Sama er að segja um fleiri borgir
á nálægum svæðum, svo sem Toledo
og Cleveland i Ohio, við Erievatn.
Þarna er framleitt meira af stálvír,
nöglum og skrúfum, en í nokkurri
annnari borg. Borgir þeirra eiga
eigi hvað síst vatnaleiðum vel-
gengni sina að þakka.
BIFREIÐASMIÐJURNAR.
Bifreiðasmiðin varð og til jiess að
efla borgirnar þessum slóðum. Mið-
stöð þessa iðnaðar er Ditroit í Mich-
igan, þar sem Henry Ford gerði
fyrstur manna bifreiðaframleiðslu
að stóriðju og tókst að smíða sterka
og ódýra bíla, sem náðu mikilli út-
breiðslu. Toledi og Cleveland hafa
t. d. mikla atvinnu af að búa til á-
kveðna hluta í bifreiðar, sem settar
eru saman i Detroit. En Akron,
Oliio, um 50 km. fyrir sunnan Cheve-

Hveitisláttnr
meö vjelum, í
Minnesota. — /
Minnesotaborg
eru einarstærstu
hveitiinytlur i
heimi.
land er gúmmiframleiðslumiðstöð
Bandaríkjanna. í Detroit hefir nú
öllum bilaverksmiðjum verið breytt
í hergagnaverksmiðjur, og bærinn
hefir fengið nafnið „stærsta her-
gagnabúr i hergagnabúri lýðræðis-
isns.“
Norður-oniðfylkin vinna á tvenn-
um meiði að því að flýta fyrir sigri
bandamanna — með matvælafram-
leiðslu og hergagnaframleiðslu. Sigl-
ingarnan hafa aldrei verið eins milcl-
ar á vötnunum miklu og nú, en það
er mælikvarði á framleiðsluna. Að
meðaltali eru flutningarnir um vötn-
in 32 miljón tonn, en nú eru þeir
þrefalt 'meiri. Þar er látlaus umferð
skipa og jafnvel vetrarfrostin ceta
ekki stöðvað þau, því að þá er
vatnaleiðum haldið opnum með ís-
brjótum.
Hugkvæmni kemur þarna við sögu.
Á stóru skemtiferðaskipin, sem áður
sigldu um vötnin á sumrin, liafa
nú verið sett flöt þilför, og skipin
notuð handa flugmönnum til að æfa
á lendingar á flugvjelaskipum. Og
herflotinn notar einnig hin öruggu
vötn til annara æfinga.
Landbúnaðarframleiðslan hefir nú
sett nýtl met. Ræktaða landið í þess-
um fylkjum hefir aukist um 1.600.000
hektara, o|j fleskframleiðslan er
meiri en nokkru sinni áður. Meira'
en fjórihluti upskerunnar i kornbelt-
inu fer til amerikanska hersins er-
lendis og til sölu samkvæmt láns-
og leigulögunum.
— — Bændurnir í kornbeltinu
hafa samvinnu uin kaup á nauðsynj-
um sínum og sölu afurða. Það eru
bifreiðarnar og bættir vegir, sem
eiga sinn þátt í að þetta er hægt.
Iiftir liaustupskeruna fer bóndinn á
landbúnaðarsýninguna í hjeraðinu,
hititr þar aðra bændur, sem eiga
að ráða fram úr sömu viðfangsefn-
um og hann. Á vetrum takast bænd-
ur ferðir á hendur til fjarlægra. hjer-
aða innan Bandarikjanna, og þess-
ar ferðir glæða skilning þeirra á
þörfum og málefnum þjóðarinnar.
Það eru sjerstaklega bændrnir i
norður-miðfylkjunum, sem ferðast
mikið.
NIN0N------------------
5amkueEmis>-
□g kuöldkjólar.
Efiirmiödagskjólar
PEysur og pils.
Uatteraðir
silkislappar
□g suefnjakkap
Mikið lita úpual
5ent gegn póstkpöfu
um allt land. ■—
Bankastrœti 7