Fálkinn - 01.06.1945, Blaðsíða 6

G
F Á L K I N N
- LITLfl SfiBfín -
Guðlaug Benediktsdúttir:
Moldin angar.
Veörið var óvenju stillt og gott,
enda margt íólk við messu, þennan
sunnudag. Eitthvað liafði tafi'ð mig,
svo að ég hafði orðið á eftir heima-
fólki mínu, viljandi eða óviljandi,
ég man ekki lengur hvort heldur
var.
Eg var ekkert leið yfir því, þvert
á móti var ég ánægð, að fá i ró
og næði að njóta unaðslegrar veð-
urbliðunnar. Lýsandi tunglið í fyll-
ingu sinni, seiddi fram töfrandi
fegurð á froststirnaða, snjólétta
jörðina. Eg andaði fast að mér,
hreinu og tæru loftinu, og skund-
aði léttstíg áfram.
Þegar ég var komin skamnit ót
fyrir túngarðinn á prestsetrinu,
heyrði ég fótatak á effir mér. Ein-
veran var mér ekki ætluð í þetta
sinn. Fótatakið nálgaðist, og brátt
náði hjálparstúlkan af næsta bæ,
i mig. Hún hafði þá líka orðið sein
fyrir.
Orðaflaumur hennar valt yfir mig,
eins og steypiregn úr heiðskíru
lofti. Hún var ineira en lítið hrif-
in, að fá þarna óvænta samfylgd,
og lét dæluna ganga. Eg jánkaði
eða neitaði því sem hún sagði,
svona eftir því sem mér fannst eiga
við, en var í hjarta mínu sárgröm
yfir að fá ekki að vera í friði.
„Já, að hugsa sér, að hann Trausti
Ármanns skyldi fara að rjúka í að
trúlofa sig,“ óð á stúlkunni.
„Nú, er Trausti trúlofaður?"
„Hvað er þetta, veistu ekki að
hann kom harðtrúlofaður heim, þeg-
ar hann kom úr skólanum. Eg er
nú alveg hissa, að þú skulir ekki
fyrir löngu vera búin að frétta þetta.
Og hún er ekki einu sinni sögð
lagleg. En hann er vist ósköp skot-
inn.“
Eg reyndi að slá hana út af lag-
inu, og sagði: „Finnst þér ekki
gott veðrið, Gudda?“
„Ojæja, það má nota það. Alveg
eins og það á að vera, til þess að
skvetta sér svolítið upji. En ég sé
eftir honum Trausta, ansi laglegur
strákur, skal ég segja þér. Og það
er ekki allt búið með Jiað, þó að
liann trúlofaði sig, nei, livað held-
urðu að hann ætli að gera? Hann
ætlar bara að láta sig hafa það,
að hætta alveg við söngnámið.“
„Þá kemur hann heim, og fer að
búa, við getum ölI verið ánægð með
það.“
„Þú segir Jtað, en það er ekki ég,
sem sætti mig svona orðalaust við
hlutina. Heldurðu að það liefði ekki
onðið skemmtilegra fyrir sýsluna,
eða allt ísland, ef hann Trausti
hefði farið til útlanda og sungið
þar, eins og hann Pétur söngvari?"
Þessi orðaflaumur Guddu rifjaðist
allt í einu upp fyrir mér, Jiegar ég
heyrði Trausta Ármanns syngja á
héraðsmóti, nokkrum árum síðar.
Hann söng mjög vel, og látbragðið
og framkoman var heillandi. Hann
var ekki eins og útpínd skepna,
sem enginn gat treyst til að ná
settu marki. Nei, Jiegar lögin sligu
sem hæst, fundu það allir, hve létti-
Iega hann beitti röddinni, og að það
mundi vera honum þvingunarlaus
leikur, að ná enn hærri tónum.
„Svona fór liá Trausti með allt
gullið og framtíðina,“ sagði ein-
hver i bekknum fyrir aftan mig,
Eg leit um öxl, það var gamli virðu-
legi presturinn, sem mælt liafði við
sessunaut sinn, og nú bætti hann
við: „Eg er ekki að álasa Trausta,
mér finnst það miklu lieldur lýsa
hugrekki hans.“
Eg fylgdist ekki lengur með þessu
samtali. Hugur minn flaug langt
aftur í tímann, og staðnæmdist við
löngu liðið atvik. Eg var á ferð,
og kom í gömlu búðina á eyrinni.
Þar inni var margt fólk, sumt þekkti
ég, en annað ekki. Við búðarborðið
stóð drengur með ljósgult hár, og
horfði á vörurnar i hillunum. Hjá
honum stóð há og grönn, bjartleit
kona, sem ég ekki þekkti, og strauk
drengnum um kollinn. Þessi kona
leit strax á mig, þegar ég kom inn.
Eg reyndi að forðast augnaráð lienn
ar, en roðinn færðist fram í kinn-
ar mínar. En konan hélt áfram að
horfa á mig. Eg snéri mér undan,
og leit út i gluggann. Eg vissi liað
vel, að skórnir mínir voru bæði ó-
hreinir og tötralegir, og að sitthvað
fleira mátti vafalaust setja út á fá-
tækleg föt mín. Eg beið liví með
nokkurri óþreyju færis, að geta
lokið erindi mínu, og smieygt mér
út, án Jiess að vekja á mér óþarfa
athygli.
Eg leit aftur gætilega í kring um
mig, og ennþá mætti ég augum
þessarar góðlegu konu. Hún sleppti
ekki af mér augunum, strauk koll
gulhærða barnsins létt og mildilega
og sagði nú liátt og skýrt, og beindi
orðunum ákveðin til mín: „Eg vil
að hann láti moldina lijóna sér.“
Nú mætti ég með djörfung augna-
lilliti hennar, og kinkaði örugg
kolli. Olireinir skór og óhrjálegar
flíkur gleymdust alveg. Hugur minn
glimdi við það, hver hún mundi
vera, Jjessi ókunna kona.
Hún endurtók orð sín, hægt og
skýrt, með hendina á höfði barns-
ins: „Eg vil að liann láti moldina
Jijóna sér.“
Eg beindi allri minni atbygli að
konunni, og um leið og hún sleppti
orðunuin í þetta skiftið, sá ég höfuð
ið á honum Stjána afgreiðslumanni
í gegnum brjóst konunnar. Hann
kallaði til mín og spurði, hvað ég
vildi la. Eg sagði honum það og
brosti um leið. Nú vissi ég hvernig
stóð á konunni, liávöxnu, og skildi
hvað hún Jiráði. Hún sá livað litla
gulliærða drengnum var fyrir beslu
og ])á vissu sína færði hún fram
fyrir mig, af J)ví að ég var stund-
um, þrátt fyrir alla mína tötra, rík-
ari mörgum ríkum. Mér var það
gefið, að geta, ef svo bar undir,
greint orð og athafnir þeirra, sem
dauðinn liafði sveipað hulinshjálmi
sínum.
Eg varð innilega glöð og þakk-
lát, og mér fannst ég hefjast langt
upp í geiminn. Eg gleymdi öllum
hversdags erfiðleikum, andi minn
var svo ofur frjáls, sál mín skynj-
aði líf í þögninni, og undraverðan
geim fullan töfrandi fegurðar og
göfgi. Þar uppi var mér Ijúft og létt
að vera. En hvað ég elskaði þetta
takmarkalausa frelsi sálar minnar!
Eg leit viðutan í kringum mig.
Hvað var orðið af ljósliærðu kon-
unni?
Einhver stjakaði við mér: „Það
á að fara að loka. Það er kominn
matartími.
Eg lét mér fátt um finnast, eins
og mér kæmi J)að nokkuð við, live-
nær fólkinu J)óknaðist að matast.
Eg flýtti mér út úr búðinni út í
góða veðrið, en hugur minn dvaldi
hjá bjartleitu konunni dánu, með
milda svipinn, og mikla hárið. En
hvað ég skildi hana vel. Hún vildi
gefa drengnum bestu og lieilbrigð-
ustu gjafirnar, gefa honum moldar-
angan, fyrirboða vorsins, áður en
náttúran klæddist skarti sínu. Þá
angan þagnarinnar gat enginn dæmt
um, nema þeir sem þekktu sjálfir
áhrif liennar af eigin reynd.
Inn veginn gekk drengurinn. —-
Sólin glampaði á gula liárið. Gat
l>að ekki verið, að góðlega, bjarta
konan, væri einn geislinn, sem
stafaði á hárinu lians?
Eg vissi að Jiað var svo margt
lil — Jiegar hulan, sem faldi út-
sýnið fyrir dauðlegum mönnum,
Jjokaðist örlítið til liliðar, J)á kom
l)að best i Ijós.
Eg dró djúpt andann, og fann
moldarilminn. Túnin í kring um
húsin á eyrinni voru orðin græn.
Hún bjarthærða, hávaxna konan
hlaut að finna liessa heillandi ang-
an, hvar sém liún var í geimnum.
Eg skildi liana, og ég fann gleði-
öldur rísa hátt i mínum eigin barmi.
Það var kallað á mig með nafni:
„Því kemurðu ekki að borða?“
„Já, ég hugsaði mig um. Því fór
ég ekki í matinn?
Eg kallaði á móti, að búðin yrði
bráðum opnuð aftur,
„Nú náðirðu ekki í þetta sem þú
áttir að kaupa, áður en J)eir fóru
að borða?
Eg roðnaði, auðvitað .var ég með
þetta lítilræði innpakkað undir
hendinni. Eg rölti í áttina að húsinu,
sem ég átti að borða í, en liugur
minn var lijá konunni, skyldi liún
vera í búðinni núna? -— Nei Jjetta
dugði ekki, ég varð að losna við
Jiessa hugaróra. Konan myndi sjálf-
sagt verá einhversstaðar úti, J)ar
sem moldin angaði.
Sessunautur minn linippti í mig.
„Fannst J)ér liann Trausti eklci
syngja þetta lag alveg dásamlega?
Eg reyndi að liugsa mig um.
„Hvaða lag var hann annars að
syngja?“ álpaðist ég til að segja.
Til allrar hamingju var sessu-
nautur minn ávarpaður af þeim,
sem sat við liina lilið hans, svo
spurningu minni varð aldrei svarað,
og ég slapp við að lesa vorkunsem-
ina úr svip hans. En satt að segja,
hafði ég ekkert tekið eftir laginu,
sem þessi laglegi glóbjarthærði mað-
ur var að enda við að syngja. Eg
hafði allt í einu borist á vængjum
tónanna mörg ár aftur í tímann,
þangað sem ég sá Trausta Ár-
manns í fyrsta sinn, þar sem hann
stóð við búðarborðið, og umliyggju-
söm liendi horfinnar konu strauk
kollinn hans.
Nú var hann bóndi, og hafði
tekið moldina í Jijónustu sína, og
sinti þvi ekkert, l)ó fólkið undr-
aðist J)að, að hann skyldi ekki
syngja einhversstaðar úti i stóru
löndunum, sem frægur maður.
Gamanleikarinn Bob Hope ferðaðist á sinum tíma um allar vígstöðvar
Bandaríkjamanna til þess að skemmta hermönnunum með fgndni sinni>
og fjöri. Þessi my.nd var tekin af honum, er hann var staddur í Lond.
onderry á Norður-írlandi en í það skiftið skemmti hann dátunum með\
þvi að leika fyrir þá á skotska sekkjapípu. '