Fálkinn - 17.01.1947, Blaðsíða 4

FÁLKINN
4 .
Casino, spilabankinn frægi í Monle Carlo. Þangað hafa fáir sótt gœfii en margir böl.
Monaco á sér fræga sögu.
Þó að íbúar Monaco hafi aldrei
verið nema nokkur þúsund, hef-
ir þessi dvergþjóð hvað eftir ann-
að getað lirist af sér ok voldugra
nágranna og lier og floti Monaco
sigrast á ofurefli liðs. Og vold-
ug'ir þjóðhöfðingjar í Evrópu
hafa livað eftir annað notið
hjálpar fui’stanna á klettinum í
Monaco, sem liafa hafl úrslita-
orðið i viðureigninni.
Þjóðhöfðinginn í Monaco er
fursti, sem kominn er af liinni
ævagömlu aðalsætt Grimaldi, er
fékk Monaco að léni á 14. öld,
eftir að ættin hafði lengi gegnt
þýðingarmiklum emhættum i
Monaco. En fullvalda varð fursla
dæmið árið 1500. Þegar Honoré
II. var furs.fi árið 1641 lenti Mon-
aco undir yfirráðuni Frakka. Og
1791 sameinaðist Monaco Frakk-
landi, en Grimaldi-ættin fékk
það aftur 1817. Meðal liinna
kunnairi fursta í Monaco var
Albert I. sem tók við af föður
sínum Carl III. og sem dó 1922.
MONACO - OG SPILAVÍTID f MONTE CARLO
VBÐ STRÖND Miðjarðar-
liafsins milli frönsku bæj-
anna Nizza og Mentone
rísa tveir höfðar við sjó fram,
ásamt mjórri strandræmu, 3Yz
kílómetra langri mynda þeir
furstadæmið Monaco. Þetta litla
ríki er l1/^ ferkm. að stærð og
hefir nálægt 26.000 íbúa. —
Höfuðstaðurinn Monaco, sem
líka er biskupssetur, hefir 2100
íbúa og hinir tveir bæirnir
í furstadæminu, La Condamine
og Monte Carlo hafa 11.800 og
11.000 íbúa.
Höfuðstaðurinn Monaco ligg-
ur á fallegum stað, á 65 metra
háu felli með bröttum ásum og
rikum gróðri. Þar stendur hin
mikla furstahöll, dómkirkjan,
stjórnarráðshúsið og fremst á
fellinu haffræðisafnið, sem var
vígt 1910 og inniheldur m. a.
afarstórt bókasafn og fullkom-
in söfn lifandi fiska í glerkist-
um (akvaria). Höfnin er í á-
gætu skjóli bak við Monaco-
fellið, en fyrir innan hana er
bærinn La Condamine með
ríkulegum verslunum, skraut-
legum einkaíbúðum og ágætum
baðstöðum.
En á fellinu fyxár norðan er
Monte Carlo, hinn frægi skemti-
ferðabær og dvalarstaður auð-
kýfinga og ævintýramanna —
lúxusbærinn alræmdi. Miðdep-
ill bæjarins er spilavítið, eða
Casinóið, listasafnsliúsið mikla
með tilheyrandi hljómleikasal,
hin íburðarmiklu haðhús með
allskonar heitum böðum og
mörg stór lúxushótel. Hvei'gi er
náttúrufegurð við Rivierann
meiri en í Monte Carlo. Og
þangað koma í meðalári um
200 þúsund gestir.
Hreint loftið, blátt hafið, fal-
leg fellin og hið frjósama jurta-
hf hjálpast að því að gei’a þenn-
an stað sannkallaða Paradís.
Þarna vaxa appelsínur, sítrónur
og olífur; ilmvatnaframleiðsla
og líkjöragerð eru einnig iðja,
sem margir stunda.
Monegassarnir, en svo eru í-
búarnir í Monaco nefndir, eru
fallegt fölk, vel limað og með
hrafnsvart hár. Það er að segja
þeir upprunalegu. Þeir eru bæði
af frönskum og ítölskum upp-
runa og tala bæði frönsku og
ítölsku. Þeir borga enga skatta
og hafa flestir atvinnu við spila-
bankann eða gistihúsið og lifa
á makkaróni, lcálfsgörnum, æti-
sveppum, fiski og víni. Kven-
fólkið er bráðþroska og verður
snemma gildvaxið, en augun í
stúlkunum eru falleg og flauel-
svört. Börnin eru oft bláeygð
og Ijóshærð.
Vilji maður sjá hina sönnu
Monegassa í réttri mynd er best
að fara til Beausolei, en þar er
sá bæjarhluti Monte Carlo, sem
liggur innan Frakklands. Þar
situr fólkið þjappað saman í
litlum kaffilxúsum, sem eru við
allar götur. í aðalgötunni i
Beausolei eru að meðaltali 7
kaffihús á hverjum 50 metrum
götunnar. Þar sitja Monegass-
arnir yfir vín- eða ölglasi og
ræða um lífið og Monte Cai’lo
frá allt öðru sjónarmiði en gest-
irnir i spilavítinu. En i bæjar-
hlutanum Monaco-Ville er ekki
eitt einasta gistihús eða matsölu-
hús heldur aðeins eitt lítið kaffi-
hús, við Rue de l’Eglise. Hinir
„hreinu“ Monegassar, þ. e. a. s.
þeir, sem eru óblandaðir, halda
fast við siði feði’a sinna og tala
ekki blendingsmál. Þessi bæjar-
hluti hefir lialdið sínum upp-
runalega svip og það er eins
og allur gestagangurinn í Monte
Carlo hafi engin áhrif haft á
fólkið i Monaco-Ville.
Monegassai’inn er löghlýðinn
borgari, en að því leyti er hann
líkur ítölum og Frökkum, að
hann þolir ekki neina íhlutun í
persónulegt frelsi sitt. Búðirnar
eru að jafnaði lokaðar um mat-
artímann, því að fjölskyldan
vill matast öll samtímis og hafa
langt matarhlé. En svo opna þær
aftur á kvöldin. Og það er eng-
inn greinarmunur gerður á virk-
um dögum og sunnudögum hvað
búðarlokun snertir.
Hann varð frægur meðal vís-
indamanna fyrir rannsóknir sín-
ar á jurtalífi hafsins og fyi’ir
að koma upp hafrannsóknar-
stofnuninni miklu, sem er mið-
stöð hafrannsóknamanna úr öll-
um löndum Evi’ópu. Hann stjórn-
aði bæði hafrannsóknastöðinni i
París og hafrannsóknasafninu í
Monaco. Eftirmaður hans var
Lúðvík II. sem áður liafði verið
lxei’shöfðingi í her Frakka. En
erfingi lians að furstadæminu er
Charlotte kjördóttir lians, hertog-
ynja af Valentinois, sem er gift
Pierre de Polignac greifa, prinsi
af Monaco.
Spilabankinn.
Eftir að bæirnir Mentone og
Roquebi’une urðu franskir varð
riki hins þáverandi fursta, Carls
III. sem ríkti i Monaco 1856 - ’89
elcki nema IV2 ferkílómetri, nfl.
gamli bærinn Monaco og nokk-
ur liús með görðum í Conda-
rnine og svolítil hagbeit á „le
Spelugues“. Til þess að rétta við
fjárhag furstadæmisins, sem var
mjög bágur, seldi hann Aubert
nokkrum, fyi’rverandi ritstjóra
blaðsins „Chai’ivari“ einkaleyfi
til að reka spilabanka í Villa
Bellevue, ofurlitlu húsi i Conda-
mine. En spilabankinn bar sig
ekki og nú urðu eigendaskifti að
honum. Nýi eigandinn, Dubal
nokkur, flutti bankann i stærra