Fálkinn - 26.09.1947, Blaðsíða 5

FÁLKINN
o
Hiroshima fylklu flugvélarnar
liði og þær komu alltaf inn yf-
ir landið skanjmt frá Hiroshima
hvar svo sem þær ætluðu að
gera árás. Það fór að ganga
saga um borgina. Ameríkumenn
ætluðu þessari borg eitthvað
sérstakt — eitthvað liræðilegt.
Herra B — en svo kölluðu Jap-
anar alltaf flugvirkin — fórn
alltaf yfir hæinn án þess að
sleppa sprengju. Skammt frá
voru bæirnir Iwakuni og Töku-
yama í rústum. En veðurflug-
vélin fór yfir Hiroshimá. Ekk-
ert gerðist. — Bara flugvélar,
sem flugu yfir — og framhjá.
Þessi friður var óskiljanlegri
en tali tók, það var of gott til
að vera satt, að Hiroshima
ætti að sleppa við spreilgjuá-
rásirnar. Og það var verra en
allt annað að bíða í kvíða. Fólk-
ið var að ganga af göflunum.
Þegar atómsprengjan féll.
Þegar leið að miðnætti 5.
ágúst sagði útvarpið að 200
B29-flngvélar væru á leið til
Suður-Honshu, og ráðlagði fólk
inu i Iliroshima að l'lytja sig
til „tryggari staða“, sem þvi
Iiafði vei'ið vísað á. Presturinn
Kioshi Tanimoto var fyrir löngu
hyrjaður að flytja allt sem flutt
varð úr kirkju sinni og í hús,
sem Koi silkigerðarmaður átti
og var 3 kílómelra frá miðbiki
borgarinnar. Han réð sjálfur
við allt það sem minni háttar
var, stóla, sálmabækur, hiblíur
og altarisklæði en varð að fá
hjálp lil að flytja orgel kirkj-
unnar og píanó. Vinur Iians,
sem Matsuo liét, hafði lijálpað
honum til að koma píanóinu
út úr borginni og' til endur-
gjalds hafði síra Tanimoto lof-
að að hjálpa honum að flytja
ýmsa muni, sem dóttir hans
átti. Þessvegna fór hann snemma
á fætur morguninn 6. ágúst.
Hann var litill vexti en fljót-
færinn og létt um að tala, hlæja
og gráta. Búkurinn er lítill en
virðist vera hlaðinn orlcu. Jafn-
framt virðist hann vera varkár
og forsjáll. Ilann var ofur
þréyttur, svona snemma morg'-
uns. Flutningasti'itið og marg-
ar langar vökunætur höfðu gert
hann lúinn, en samt hélt liann
áleiðis heim til Matsuo fyrir
klukkan sex um morguninn.
Það var skápur, fullur af fatn-
aði og allskonar eldhúsgögn,
sem llytja átti, og nú héldn
mennirnir tveir af stað. Skömmu
siðar var hættumerkið gefið,
hvinur sem stóð heila mínúlu.
En, hann var vanur þessu, því
að hann liafði heyrt það á hverj
um morgni þegar veðurathug-
unarvélin fór yfir bæínn. Menn-
irnir tveir drógu stóru kerruna
gegnum bæinn, yfir árnar tvær
og áfram upp bratta götuna ijl
Koi. Þegar þeir voru komnir
upp í þröngan dal, þar sem
samfelldu byggingunum lauk,
kom merki um að liættan væri
liðin hjá.
Japönsku radar-símþjónarn-
ir höfðu ekki orðið varir við
nema 3 flugvélar, og töldu að
það væru njósnarflugvélar. Það
var erfitt i hrekkunni upp að
húsinu silkigerðarmannsins, en
loks komust þeir up^j á blett-
inn hak við húsið. Þetta hús
var af venjulegri gerð: tréflek-
ar á grind og þungt þak úr
brenndum tígulsteinsflugum.
Þetta var fagur og kyrr sumar-
dagsmorgunn og svalt og þægi-
legt í garðinum kringum húsið.
Tanimoto rámaði óljóst í að
ljósrákin liefði farið frá austri
til vesturs, frá hænum og upp
til ásanna. Þetta var eins og
sólargeisli. Hann heyrði enga
bresti en fannst allt í einu snarp
an þrýsting og svo rigndi tré-
flýsum og spýtubrotum yfir
hann. Honum fannst fvrst eins
og teygt væri úr honum öllum.
Þegar hann leit upp aftur sá
hann ekkert nema rústir, og
datt fvrst í liug, að sprengja
hefði hitt sjálfl húsið. Hann
hljóp út á götuna eins og óður
væri. Sá hann nú að steinsteypu
garðurinn kringum húsið var
oltinn um koll — ekki út, held-
ur í áttina til hússins. Nokkrir
hermenn voru að koma út úr
loftvarnarbyrgi. Blóðið lagaði
úr liöfði, brjósi og baki. Þtir
þögðu, voru eins og lamaðir.
Rykský breiddi úr sér yfir hæn-
um, og dagurin varð dimmari
og dimmari undir því.
Hann var þrjá kílómetra frá
miðdepli sprengingarinnar.
Frú Nakamura hjó hinumeg-
in í borginni, um 1500 metra frá
miðbikinu. Hún sá ljós — livít-
ara en nokkurt ljós sem hún
hafði séð áðu'r. Svo tókst lnin
hátt á loft of fannst hún fljúga
af svefngólfinu og inn í næsta
herbergi. Tréflisarnar sölluð-
ust vfir hana og það rigndi
yfir liana tígulsteinabrotum úr
þakinu.
Dr. Masakazu Fujii var nið-
ur sokkinn í að lesa Osaka-
hlaðið „Asalii“, þvi að konan
Iians var i Osaka og þessvegna
var lionum forvitni á að vita
livað gerðist þar. Hann sneri
bakinu að miðhiki sprengingar-
innar og þessvegna sýndist
honum ljósið gult. Hann kippt-
ist ákaflega til og reyndi aðu
standa upp. En þá valt lækn r
ingastofan á bak við hann út í
ána með ógurlegum hávaða.
Sjálfur slengdist hann á hramm
ana og svo á hliðina. Hann
klemmdist milli tveggja staura
og . missti meðvitundina.
Ungfrú Toshiki Sasaki lam-
aðist af hræðslu og sat lengi
kyrr á stólnum án þess að
hræra leg eða lið. Allt hrundi.
Þakið hruridi og fólkið hrapaði
af efri hæðinni niður þangað
sem hún var. Húsþökin yfir
lvöfðum þeirra gliðnuðu sundur.
Bókaskáparnir með veggjunum
steyptust fram á gólf. Hún grófst
undir bókunnm og svo leið vfir
liana.
100.000 dauðir.
Tanimoto iJi’estur furðaði sig
á rykskýinu sem var svo þétt
að dimmt varð á götunni. Hann
furðaði sig mjög á því að skól-
inn, sem var þarna skammt frá
var mjög skaddaður, og á því að
50—60 manns stóðu þarna og'
hiðu eftir læknishjálp. Þóttisl
liann nú vita að margar sprengj-
ur liefðu fallið á borgina. Hann
komst upjj á hól og horfði nú
yfir Hiroshima. Þétt, geigvæn-
leg eiturþoka hreiddist vfir
borgina. Allsstaðar lagði reyk í
loft upp og liann furðaði sig á
hvernig slik eyðilegging liefði
gelað dunið yfir úr hljóðlausu
lofti. Mörg hús í grenndinni
stóðu í hjörtu báli. En nú fóru
að falla gríðarstórir regndrop-
ar, og hélt hann fyrst að þeir
væru úr slöngum slökkviliðs-
mannanna. En þetta var þétluð
gufa, sem féll frá reyksúlunni,
sem nú liafði teygt sig marga
kílómetra i loft upp yfir Hir-
oshima.
Niðri í borginni greip eldur-
inn um sig með ægilegum
hraða. Aðeins litið af þeim eldi
kom heinleiðis frá sprengjunni.
Flestir brunarnir komu af því
að eldfimir hlutir féllu niður á
eldstæði og rafleiðslur. Yfir
100.000 manns liöfðu týnt lifi
við sprenginguna. Hafgra'ðing-
um taldist svo til að 25% þeirra
hefðu látist af brunasárum,
20% af radium-geislam og
50% af öðrum skemmdum. Af
ÍKI.000 þúsund húsum voru 62,-
000 eyðilögð og 600 að auki svo
skemmd að ekki voru tiltök að
gera við þau. Allt liöfðu þetta
verið venjuleg sterk liús, sem
þoldu að minnsta kosti 130 kg.
þrýsting á hvern fermetra. En
þrýstingurinn af sprengjunni
var frá 16 til 25 tonn á fer-
metra. — Steinsteypugólf á hiú
einni var horfið, marmarastein-
ar í kirkjuþaki feyktust íil og
á járnhrautarstöðinni í Hirc-
. shima lágu 22 járnbrautarvagn-
ar á liliðinni. Málmur, sem þarf
900 stiga hita til að bráðna,
hafði bráðnað og runnið 350
metra frá sprengjustaðnum. -—
Símastaurar, sem þurfa 240 stig
til þess að verða að viðarkol-
um, höfðu orðið að kolum 100
metra frá sprengjustaðnum.
Tígulsteinar sem þurfa 1300 st.
til að bráðna, höfðu leyst sig
upp í 550 metra fjarlægð. Og
af athugunum, sem gerðar voru
mátti komast að raun um, að
þar sem sprengjan féll hlaut
að hafa verið 6000 stiga liiti.
Af 150 læknum í bænum voru
65 dauðir og flestir hinir særð-
ir. Af 1730 hjúkrunarkonum
voru 1655 dauðar eða svo særð-
ar að þær voru óstarfhæfar.
Fellibylurinn.
Tanimoto flýtti sér inn i borg
ina beint á móti fólksstraumn-
um, sem var að flýja þaðan.
Allir voru særðir á einhvern
hátt. Sumir köstuðu upp, flest-
ir voru í rýjum eða allsnaktir.
Brunasárin höfðu myndað alls-
konar mynstnr á líkamann, eft-
ir böndum eða axlaböndum,
sem fólk liafði liaft undir skyrt-
unni. Á mörgum konum mátti
sjá myndanir af rósum á kó-
monóunum þeirra. Allir voru
niðurlútir eða liorfðu beint
fram, eins og Jjeir gengju í
svefni.
Leiftrið frá sprengjunni „ljós
myndaði“ menn sem fyrir því
urðu á liluti, sem voru hak við
þá. Þannig hafði málari einn
myndast á vegginn á bankan-
um, sem hann stóð lijá þegar
sprengirigin varð. Á múrnum
sást greinileg mynd af hoiium,
þar sem hann er að dýfa pensl-
inum í farðadósina.
Þegar Tanamolo kom að As-
ano-garðinum var fullt af fólki
þar og alltaf komu fleiri og
fleiri. Allir voru þyrstir og með
ógleði, og' héldu að Ameríku-
menn hefðu lielt eiturgasi yfir
borgina. En ástæðan til þess
mun líldega hafa verið sú, að
oson myndaðist þegar sprengj-
an klofnaði. Nú í'ór að rigna á-
kaft aftur en það var ekki eðli-
leg rigning. Einhver hrópaði:
„Nú hella þeir yfir okkur hens-
íni. Þeir ætla að kveikja i okk-
ur!“
En þetta voru regndropar.
Stormurinn fór sívaxandi og nú
kom allt í einu hvii’filvindur,
sem líklega liefir orsakast af
súgnum frá öllum eldunum í
borginni. Risavaxin tré ultU um
og minni tré rifnuðu upp með
rótum. En hærra i lofti var
allskonar rusl á ferð og flugi,
hárujárnsplötur, veggjapappi,
hurðir og gólfmottur. Tanimoto
Framhald á bls. Í4.