Fálkinn - 29.10.1948, Síða 3

FÁLKINN
3
Nýjar vinnsluaðferðir verða notaðar
við sildarverksmiðjuna i Orfirisey
— Algjörlega ástœðulaus ótti um óþef —
Eins og flestum mun kunnugt er
unnið að byggingu síldarverksmiðju
í Örfirisey um þessar mundir, og
jiað er Reykjavíkurbær og Kveld-
úlfur li/f, sem standa að fyrirtæk-
inu. Fálkinn hefir snúið sér til
framkvæmdastjóra fyrirtækisins,
Sveins Einarssonar, og fengið hjá
honum nokkrar upplýsingar um
verksmiðjubygginguna.
Sá er aðdragandi þessa máls að
á vegum Kveldúlfs liafa verið gerð-
ar tilraunir með nýja vinnsluaðferð
á síld. Norðmenn og Bandarikja-
menn hafa reynt þessa aðferð og
þeim gefist liún vel. Þegar Hval-
arþrær, stálgeymir fyrir lýsi og
annar fyrir eldsneytisolíu. Reynt
verður að hafa hraðann á með
byggingar þessar, svo að starfræksla
geti hafist á komandi vetrarvertíð.
Það er Almenna byggingafélagið,
sem annast byggingaframkvæmdirn-
ar, en vélsmiðjurnar i Reykjavík
annast uppsetningu véla og geyma.
Verksmiðjuhúsið verður klætt sér-
stakri gerð af hárujárni, sem nefnt
er Robertson Protected Metal og
er þekkt sem R.P.M. járn.
Höfuðkostur hinnar nýju aðferðar
er sá, að efnatöp við vinnsluna eru
hverfandi. Við eldri aðferðina tapast
Gistihúsið, eins og það lítur út nú. Afgreiðslusalir verða á neðri hæð-
inni, en gestaherbergin á þeirri efri. Grind hússins er úr stáli, klœdd
aluminíumplötum hið ytra, en innréttingin er að mestu úr Ijósu birkl.
— Ljósm.: Fálkinn.
Miklar byggingaframkvæmdir
við Kef lavíkur-f lugvöllinn
fjarðarsildin kom i fyrra, þótti
Kvedúlfi hlíta að gefa opinberlega
út niðurstöður tilraunanna, því að
aðferðin er mikil endurbót frá
gömlu aðferðinni. Var send greinar-
gerð um málið til ríkisstjórnar, bæj-
arstjórnar og fleiri aðila 14. janúar
s.l. og 4. febr. hélt Sveinn Einars-
son erindi um þetta á fundi i
Verkfræðingafélagi íslands. — Upp
úr þessu hefjast umræður milli
Kveldúfs og bæjarstjórnar og verð-
ur það að samkomulagi með þeim,
að stofnað verði félag til þess að
koma á fót síldarverksmiðju í Örfir-
isey, þar sem hinni nýju vinnsluað-
ferð verði beitt.
Byggingaframkvæmdir hófust fljót
iega, og nú er verið að reisa fyrsta
vinnsluhúsið. Það er flugskýli, sem
keypt var af hernum og er 2000 fer-
metrar að flatarmáli. Er það ætlað
fyrir fyrstu stig vinnslunnar. Nið-
ursetning véla þeirra, sem þegar
eru komnar, mun hefjast á næstunni.
Nokkuð af vélunum er frá Hollandi
en flestar þeirra eru þó fengnar frá
Bandaríkjunum. í byggingu er svoket-
ilhús og fjögurra liæða bygging fyrir
síðari vinnslustig síldarinnar. Auk
þ°ss verða gerðar 2 10 þús. mála sild
um 20—30% af þurrefni síldarinnar
og 2—3% af fitu hennar. Nýja að-
ferðin, sem kemur í veg fyrir þessi
töp, byggist á því, að vatnið er eim-
að úr síldinni við loftþynningu, og
fæst þá svokölluð þurrsíld með ca.
45% fitu, en hverfandi vatnsinni-
haldi. Lýsið er síðan dregið úr sild-
inni með upplausnarefni. Þessi að-
ferð liefir lika þann kost, að engin
ólykt stafar frá cfnunum. Það eru
efnin, sem tapast við eldri vinnslu-
aðferðirnar, sem hafa valdið ólykt-
inni, en slikum efnistöpum er ekkí
til að dreifa við nýju aðferðina, og
því algjörlega ástæðulaus sá ótti,
sem hefir gripið fólk hér i bænum,
. um að óþef kunni að leggja frá
síldarverksmiðjunni í Örfirisey.
Verksmiðjan í Örfirisey er gerð
fyrir 5000 mála afköst á sólarhring,
en miðað við, að stœkka megi verk-
smiðjuna í 20.000 mála verksmiðju.
Félagsstjórn fyrirtækisins skipa
þessir menn: Guðmundur Ásbjörns-
son, Jón A. Pétursson og Einar 01-
geirsson frá bænum og Ricliard
Thors (formaður) og Haukur Thors
frá Kveldúlfi.
Blaðamönnum boðið
Suður á Háaleiti á Garðskaga,
þar sem áður voru einungis mela-
drög og gróðursnauðir móar, var
ömurlegt um að litast fyrir 10 árum.
Nokkrar kríur, sem verptu þar, og
fáeinar rollur, sem voru þar á beit,
ef beit skyldi kalla, var hinn eini
vottur um, að líflaust væri þar ekki
mcð öllu. Mótorskellir fiskibátanna
í Keflavík og Njarðvikum lieyrðust
þó upp á auðnina og báru vott um
blómlegt athafnalíf í grenndinni.
Nú er svo komið, að fáir staðir á
landinu eru þekktari eða tíðnefnd-
ari en þessi. Fæstir kannast að vísu
við nafnið Háaleiti, en það er hæsti
S”staður mela- og móabungunnar, sem
Keflavikur-flugvöllurinn var gerður
á, i 60 metra hæð yfir sjávarmáli.
— Flugvöllurinn liefir vakið á sér
heimsathygli, því að bæði er hann
einn af stærstu flugvöllum i Evrópu
að skoða mannvirkin
og auk þess i alfaraleið milli heims-
álfanna tveggja, Evrópu og Norður-
Ameríku.
Umhverfis Keflavíkur-flugvöllinn
eru nú nokkrar byggingar að rísa
af grunni, og draga þær að sér at-
hygli gestkomenda.. svo að bragga-
liverfin verða ekki lengur alráð um
svip landspildunnar.
Blaðamönnum var á laugardaginn
boðið út á Keflavíkur-flugvöll til að
skoða mannvirki þessi. Flugmála-
stjórnin og Lockheed-flugfélagið
amcríska, sem annast rekstur Kefla-
víkurvallarins, stóðu fyrir boðinu,
og var flogið frá Reykjavík i björg-
unarflugvél, sem hefir bækistöð sína
á vellinum. Þar sem veðurblíða var
mikil, var flogið austur yfir Þing-
vallavatn og þaðan suður til sjáv-
Frh. á bls. 14.
Blaðamiemm og fiilltrúar Lockheed-flugfélagsins við björgunarflugvél-
ina, sem flutti þá tit Keflavikur. Myndin er tekin á Reykjavíknrflug-
velli. — Ljósm.: Fálkinn.