Fálkinn - 20.01.1956, Qupperneq 8

8
FÁLKINN
BARNAHÆLIÐ er langt uppi í fjöll-
um, svo langt að stundum kemur það
fyrir, að allar samgóngur við um-
heiminn teppast i skammdeginu. Þok-
an kemur eins og skriða niður hlíð-
arnar og snjórinn sveipar allt hvítri
voð. Það kemur lika fyrir, að dreng-
irnir, sem eiga að hera mjólkina úr
fjósinu inn í eldnús verða bláir á
höndunum af kulda á })essari stuttu
leið.
„En það gerir mér ekkert til — ég
á vettlinga,“ sagði Jerry. „En margir
af drengjunum eiga enga vettlinga."
Jerry þótti vænt um vorið, blómin
og fuglana og grasið sem spratt í hlíð-
unum, en ég fékk ekki að upplifa vor-
ið þarna, því að ég var aðeins á haust-
in og framan af vetri í nánninda við
harnahælið.
Það stóð þannig á þessu, að ég var
að skrifa bók, og til þess að hafa
algert næði fyrir vinum og kunningj-
um leigði ég mér svolítinn kofa uppi
í fjöllum, en þó ekki eins ofarlega
og barnahælið var. Það var ekki mjög
langt frá kofanum minum niður . i
þorpið i dalnum.
Ég hafði mikið af góðum hugmynd-
um, og ritvélin min lét stöfunum rigna
á blöðin fimm tíma á dag. Ég leið-
rétti, strikaði út, breytti og lagfærði,
og loks fór að komast eitthvert snið
á bókina.
Ég var alein og varð þess vegna
að hugsa um matinn og heimilið sjálf.
En það kom ekki að sök. Ég var upp-
lögð til að vinna og liafði gaman af
því. En þó var það eitt, sem mér
fannst ekki kvenkröftum mínum fært.
og það var að kljúfa við í eldinn. Mér
datt í hug að kannske fengist einhver
af stærri drengjunum á barnahælinu
til þess að gera þetta og fá aura fyrir,
og þess vegna símaði ég til forstöðu-
konunnar.
Hún lofaði mér að senda dreng.
Og svo kom drengur — og það var
Jerry. Fyrst í stað leist mér ekki svo
mi'kill bógur í honum, að hann væri
fær um að höggva eldivið. Hann var
í samfesting, grófgerðri, köflóttri
skyrtu og berfættur var hann.
„Ég er hrædd um að þú getir ckki
klofið í eldinn. Hve gamall ertu?“
„Þrettán ára. Og ég get hoggið við
—■ ég hefi gert það á barnahælinu."
Ég rétti honum öxi og vísaði hon-
um á viðskjólið. Að svo búnu hvarf
ég að vinnu minni, og einbeitti mér
að henni. í hvert skipti sem ég leit
upp frá ritvélinni heyrði ég axarhögg
... og svo gleymdi ég Jerry aftur.
Ég býst við að hálfur annar tími
hafi liðið þangað til ég mundi eftir
drengnum á ný. Hann kom og drap á
dyrnar og kom inn.
„Nú verð ég að fara lieim í kvöld-
matinn," sagði hann. „Ég kem aftur
seinni partinn á morgun.“
„Ég ætla að borga þér núna,“ sagði
ég, „gerirðu þig ánægðan með 15 cent
um tímann?“ Ég var að hugsa um að
betra væri að fá dreng, sem væri svo
sem tveimur árum eldri. Ég fór með
honum út í viðskjólið, og ég vcð
að játa, að ég varð ekki lítið hissa —
þarna var komin stór hrúga af eldi-
vdði.
„Þú hefir hoggið eins mikið og
fullorðinn karlmaður!“ sagði ég for-
viða. Og nú fyrst fór ég að virða
drenginn dálitið betur fyrir mér.
Háralitur lians var cins og á þroskuðu
korni, sem sólin skín á, augnaliturinn
eins og á skýjunum yfir fjöllunum
undir rigningu, grá með ofurlitlum
blámaslæðingi. Ég borgaði honum dá-
lítið meira en ég hafði nefnt.
„Komdu áftur á morgun!“
Hann leit fyrst á mig, svo á pen-
ingana, og opnaði loks munninn eins
og liann ætlaði að segja eitthvað, en
hætti við það og tók til fótanna og
hljóp heim á leið.
Snemma morguninn eftir vaknaði
ég við að einhver var að kljúfa eldi-
við úti en axarhöggin dundu svo
jafnt og þétt að þau verkuðu á mig
eins og svefnmeðal og ég sofnaði von
bráðar aftur.
Þegar ég kom á fætur kom það á
daginn, að drengurinn hafði komið
og hoggið eldivið, en var farinn aft-
ur, eftir að hann hafði raðað kubb-
unum upp í lilaða, svo að minna
*
M
Ó
Ð
1
R
★
skyldi fara fyrir þeim í viðskjólinu,
og hægara væri að komast að honum.
Hann kom aftur eftir skólatíma
og vann þangað til hann varð að
fara heim i kvöldmatinn. Ég fór að
spyrja hann spjörunum úr, og fékk
að vita að hann hét Jerry, eins og
áður segir, að hann var þrettán
ára og hafði verið á barnaheimilinu
síðan hann var fjögurra ára.
Það var eitthvað í fari hans og fasi,
sem ég kunni vel við. Mér er erfitt
að útskýra hvað það var, en ég skal
reyna að taka dæmi. Einn daginn
brotnaði axarskaftið, og ég varð að
kaupa annað í staðinn. Ég ætlaði að
láta Jerry taka við peningúm fyrir
skaftinu, en hann svaraði:
„Ég ætla að borga það sjálfur
það var ég sem braut það!“
Ég reyndi að fá hann ofan af þessu,
en það var ekki við það komandi. Svo
að í stað peninganna fyrir skaftið
borgaði ég honum hærra kaup um
kvöldið, svo að hann skyldi ekki
missa neins í. Hann var besti drengur,
og hann kenndi mér livernig ég ætti
að haga eldinum, til þess að komast
af með sem ininnstan eldivið. Hann
múraði stein í ofninn minn, og þegar
ég gaf honum epli, súkkulaðibita eða
eitthvað þess konar, fyrir viðvik sem
hann hafði gert fyrir mig, sagði liann
alltaf, um leið og hann hneigði sig:
„Þakka yður innilega fyrir!“
Ég las einlægt þakklæti úr augum
hans, og ég hafði gaman af þegar hann
fann sér átyllu til að geta verið hjá
mér. Ég sagði honum að ég væri best
upplögð til að tala við liann þegar
ég væri liætt að skrifa á daginn. Og
eftir það kom liann alltaf inn, þegar
hann heyrði að ritvélin var hætt að
ganga. Einu sinni stöðvaðist ég, til
að hugsa um erfiða setningu í sög-
unni, og þá kom' Jerry og hélt að ég
væri hætt. Mér fannst ég inega til að
setja lokið á ritvélina, setja hana út j'
horn og fara að tala við liann.
Mér varð svo einkennilega angur-
blitt innanbrjósts á liverju kvöldi um
sólarlagið, þegar ég sá litla drenginn
lnbba götuna upp fjallið, heirn í
barnahælið.
Hann var orðinn mikill vinur Patts,
sfóra hundsins míns.
Og út frá þvi fór ég að hugsa um,
hve merkilegt samband er á milli
hunda og drengja. Ef til vill stafar
það af því, að hugur beggja er svo
hreinn og hygginn, hundsins og
drengsins. Ég veit það ekki, en ég
veit, að milli drengs og hundsins hans
er innileg og göfug vinátla.
Skömmu síðar þurfti ég að bregða
mér heim nokkra daga, vegna afmæl-
Jerry var orðinn mikill vinur Pats,
stóra hundsins míns ...
is föður míns, og bað þá .Terry að sjá
um Pat á meðan. Ég gaf lionum blistru
ti! að blása í þegar hann vildi kalla
á hann, og skildi eftir nóg af mat.
Ég hafði beðið hann um að gefa
Pat mat og vatn fram til laugardags-
kvölds, því að sjálf bjóst ég við að
koma á sunnudeginum. En sunnu-
dagskvöldið, þegar ég kom heim, kom
það á daginn að Jerry liafði skammt-
að hundinum til mánudagsins líka.
Hann kom til mín snemína morguninn
eftir.
„Ég var hræddur um að þér kæm-
uð ekki heim í gær,“ sagði hann, „því
forstöðukonan sagði, að það væri svo
mikil þoka á fjallinu, að ekki mundi
fært að aka. Og svo gaf ég Pat til
mánudagsins, ef svo færi að þér kæm-
uð ekki.“
„Það var ágætt,“ sagði ég.
Hann ætlaði heim í barnahælið
aftur samstundis. Ég gaf honum doll-
ar fyrir ómakið, og hann hneigði sig
og fór. Um kvöldið, eftir að dimmt
var orðið barði liann á dyrnar.
„Iíomdu inn, Jerry,“ sagði ég er ég
sá að hann stóð hikandi við dyrnar
eftir að ég hafði opnað. „Ef þér hefir
verið leyft að vera svona seint úti,“
bætti ég við.
„Ég bjó til „sögu“ á barnaheimil-
inu,“ sagði hann. „Ég sagði að þér
hefðuð sagt að yður langaði til að
sjá mig.“
„Það langar mig lika alltaf,“ sagði
ég og nú varð drengurinn forviða,
„mig langar til að heyra hvernig þér
gekk með Pat meðan ég var í burtu,“
bætti ég við.
Nú varð dálitil vandræðaleg þögn,
en svo sagði hann:
„Okkur Pat kom ágætlega saman.“
Þetta kvöld sat Jerry lengi við eld-
inn á arninum. Ég kveikti ekki á
lampa, svo að ekki var önnur birta
í stofunni en bjarminn frá arninum.
Pat lá við fæturna á Jerry. Hann sat
á lágum bekk, en ég i hægindastólnum.
„Ég held að hann Pat kunni vel
við mig,“ hélt Jerry áfram. „Við liöf-
um hlaupið saman, ég hefi leikið mér
við hann — við fórum í feluleik —
ég faldi mig í lieyi og gat beyrt að
hann var að snuðra kringum mig. En
loks fann hann slóðina mína, þegar
liann sá mig, hljóp hann kringurn
mig, livað eftir annað.“
Við horfðum á glæðurnar.
„Þetta er grein af eplatré," sagði
Jerry og benti á eklinn. „Eplatré
brenna best og skemmtilegast af öll-
um viði.“
Svo var ekki sagt nokkurt orð, lengi
vel. Við þögðum lengi, en loks fór
Jerry að tala um efni, sem hann hafði
aldrei minnst á fyrr. Efni, sem ég
mundi aldrei hafa byrjað að tala um,
vegna hans.
„Þér eruð dálítið lik henni mömmu,“
sagði hann. „Sérstaklega þegar sluigg-
sýnt er.“
„Þú varst ekki nema fjögurra ára
þegar þú komst á barnaliælið, svo að
þú manst varla eftir henni mömmu
þinni, eða hvernig hún leit út,“
sagði ég.
„Mamma mín á heima i Manville,"
sagði hann.
Það lá nærri að mér brygði við
þegar ég heyrði að hann ætti móður
á lífi — óg vissi ekki fyrst í stað,
hvers vegna mér brá svona við, en
svo varð mér ljóst, að ég hafði fyllst
reiði við þá konu, sem gat fengið af
sér að láta jafn yndislegt barn og
Jerry alast upp á barnahæli —
anan eins dreng og hann! Fyrr málti