Fálkinn - 01.04.1960, Blaðsíða 14

1 A
FALKINN
Hjátrú og blóðhefnd -
Framh. af bls. 5.
Jú, hún verður hrifin af því.
Allir gestir eru sendir af Allah. En
þú mátt ekki koma svona klædd,
vitanlega. Þú verður að vera í síð-
um kjól eða langbrók, og með lang-
ar ermar og höfuðklút.
— Geturðu sýnt okkur allt, sem
við viljum sjá í Lice?
— Eflaust. En þú færð ekki að
koma í kaffihús, Barbro.
— Hversvegna ekki, má ég
spyrja?
— Vegna þess, að enginn kven-
maður má ganga um götuna, sem
kaffihúsin eru við. Þú verður að
taka á þig krók kringum það hverfi.
Það er gersamlega óhugsanlegt, að
nokkur kona komi í kaffihús þar.
Það nær ekki nokkurri átt.
—• En ég hef komið í mörg kaffi-
hús í . ...
— En ekki í Lice. Það er bezt að
þú gerir þér það ljóst strax.
— Hvað skeður, ef karlmennirnir
sjá kvenmann í kaffihúsinu sínu?
Skjóta þeir hana?
— Þeir skjóta varla þig. En ég
veit ekki hvernig færi fyrir okkur
Giines. — Jæja, ef þú lofar mér
að minnast ekki meira á kaffihús
og halda þig svona um hestlengd
fyrir aftan okkur Gúnes, þegar við
göngum um þorpið — þá eruð þið
hjartanlega velkomin. Jæja, hvenær
ætlið þið þá að koma?
— Á þriðjudaginn, ef Allah lof-
ar!
ÁFRAM AUSTUR.
Við erum á leiðinni austur á þær
slóðir, sem maðurinnn er talinn
miklu æðri konunni, af því að hann
ræður fyrir bæði. En lúsiðnar og
þolnar konurnar, sem ála börnin
sín úti á víðavangi, eru miklu að-
dáunarverðari, en um leið eru þær
ráðgáta.
Hvernig afbera þær þetta? Þær
gera það ekki allar, en það er stað-
reynd, að þær hafa vanizt þræl-
dómnum og þola lífið betur en karl-
mennirnir, sem sitja á kaffihúsun-
um fram á nótt og reykja. Það er
varla holt heldur.
Vegurinn, sem við förum, er engin
fyrirmynd, en við höfum líka ekki
valið beztu leiðina. í dag er hægt
að aka góða végi frá Istanbul til
Ararat, frá Evfrat og Tigris til Tró-
juborgar hinnar fornu. Vegirnir eru
um allt land og flestir sæmilegir.
Það er meiri vandi að finna gisti-
stað, því að sæmileg gistihús eru
fágæt fyrirbrigði. Víðast hvar eru
engin gistihús, en ferðamenn fá að
liggja hjá vinum og ættingjum.
Og okkur hefur víðast verið vel tek-
ið á heimilunum.
KROSSGÁTA FÁLKANS
Suðausturhluti Anatolíu er van-
ræktasti hluti Tyrklands, og þó eru
þetta fögur héruð og bæði olía og
málmar í jörðu. Fólkið lifir við sult
og seyru innan um þessi miklu nátt-
úruauðæfi, sem aðeins eru nytjuð
að sára litlu leyti. Af 282 námu-
fyrirtækjum í Tyrklandi voru aðeins
þrjú í austurhluta landsins árið
1920. Stjórnin hikaði við að hleypa
útlendingum að, meðfram af því að
Ungtyrkir vildu bjargast af eigin
rammleik, og sumpart vegna þess,
að þeir gerðu sér svo miklar vonir
um námurnar í Kurdistan.
Það er ekki fyrirhafnarlaust að
komast áfram þegar þangað kemur.
Loks höfðum við reynt öll fáanleg
samgöngutæki, þegar hestar postul-
anna voru svo uppgefnir, að þeir
neituðu að vinna. Við höfðum
hræðst og dáðst að þessu fólki, sem
bæði hafði tígriseðli og gullhjarta
þegar gestir áttu í hlut. Hjá Kúrd-
um er jafn nauðsynlegt að vera var
um sig og að leyna því að maður
reyndi að haga sér sem líkast þeim,
og líta niður á kvenfólkið, eins og
þeir gera. Það var nærri ógerning-
ur, að ná ljósmyndum af þeim.
Ef þarna væru sæmilegir vegir,
mundi framleiðslan eflaust aukast
svo, að hún gæti keppt við héruð-
in við Svartahaf. Margt bendir á
að olían muni gerbreyta hag Ana-
tólíu næstu mannsaldra.
Lífshættir Kúrda eru ekki þeir
sömu allsstaðar í landi þeirra. í Lice
vinna karlmennirnir aðeins nokk-
urn hluta ársins, og þá langt frá
heimili sínu. í þorpinu er lítill land-
búnaður, aðeins dálítil kartöflu- og
grænmetisrækt. Frá apríl til sept-
ember eru karlmennirnir í einskon-
ar sölumannaflakki, og fara um þær
slóðir, sem eru án þolanlegra vega,
og selja allt hugsanlegt, en ekki sízt
smér. Þeir fara allt upp að rúss-
nesku landamærunum með hesta
sína og múlasna. Þeir selja setuliðs-
stöðvunum mat. Og stundum geta
þeir hitt konur og börn á leiðinni.
Fjölkvæni er að vísu afnumið í
Tyrklandi. En trúaður bóndi dauf-.
heyrist við reglugerðum lýðveldis-
ins og giftist ýmsum konum. Imam-
inn — prestur — giftir, en gefur
aldrei skriflegt hjónavígsluvottorð.
Ef bóndinn er ekki löglega (borg-
aralega) giftur heima, kemur það
oft fyrir, að einhver af hinum kon-
unum fær hann til að giftast sér
löglega. En ef hann er búinn að
eignast allt að tíu börn með kon-
unni áður, er honum hagur að þessu,
því að skatturinn lækkar við gift-
inguna.
Þegar varningsmennirnir koma
aftur til Lice í september, hafa þeir
með sér vörur frá Austurlöndum,
sem þeir selja hinum svokölluðu
„ríku mönnunum frá Lice“. Og þeir
selja þær aftur í Ankara og Istanbul.
Sumarið er heitt og gott, en þeg-
ar karlmennirnir eru komnir heim
byrjar veturinn, og þá hanga þeir
ýnn^ar:
Lárétt:
1. Blæs, 5. Askja, 10. Fugl, 12.
Karlmannsnafn, 14. Krauma, 15.
Sóun, 17. Gorta, 19. Samtenging,
20. Útgerðarmaður, 23. Samliggj-
andi, 24. Skers, 26. Hlutaðeiandi,
27. Hæverska, 28. Festi í, 30. Grein-
ir, 31. Hæfa, 32. Skipa niður, 34.
Lykkju, 35. Óskemmd, .36. Þrautgóð-
ar, 38. Mjútt, 40. Verkfæri, 42.
Mið, 44. Rotnun, 46. Skran, 48.
Kvæðaflokk, 49. Visna, 51. Atviks-
orð, 52. Ferðast, 53. Kjaftinum, 55.
Fálm, 56. Titrar, 58. Kvennheiti,
59. Ilmvatnsefni, 61. Beljakar, 63.
Karlmannsnafn, 64. Ógilda, 65. Loft-
tegundin.
Lóðrétt:
1. Lögmaður, 2. Sund, 3. Vesaling-
ur, 4. Hljóðst. 6. Samhlj. 7. Baktali,
8. Dimmviðri, 9. Við gjaldþrot, 10.
Skyldmenni, 11. Hugrekkið, 13.
Minka, 14. Tákn, 15. Flokki, 16.
Garða, 18. Kvöld, 21. Einkennisst.,
22. Fangamark, 25. Geðinu, 27. Spen
dýr (útl.), 29. Natinn, 31. Aðalupp-
hæð, 33. Rödd, 34. Kaupfélag, 37.
Ógnar, 39. Beislin, 41. Ljóma, 43.
Drottnar, 44. Bleiku, 45. Fram-
kvæma, 47. Sparkaði, 49. Fornafn,
50. Tvíhlj. 53. Bindi, 54. Korn, 57.
Skapraun, 60. Tala, 62. Samhlj. 63.
Átt.
oCcmin á hroiiyátu. í íúaita lUi
Lárétt:
1. Blauð, 5. Nánös, 10. Kairo, 12.
Karta, 14. Rakki, 15. SKF, 17. Skafl,
19. íra, 20. Aðmírál, 23. Fló, 24.
Fars, 26. Dáðir, 27. Óháð, 28. Stakk,
30. Nið, 31. Skoti, 32. Mein, 34. Þvol,
35. Geysar, 36. Leisti, 38. ftum, 40.
Fats,42. Alsir, 44. Glæ, 46. Rutar,
48. Vatn, 49. Krafa, 51. Ruma, 52.
Ama, 53. Grösuga, 55. Not, 56. Lirfa,
58. Mar, 59. Digra, 61. Narra, 63.
Janus, 64. Rónar, 65. Hamur.
Lóðrétt:
1. Bakarameistarar, 2. Lík; 3.
Aría, 4. UÓ, 6. ÁK, 7. Nasl, 8. Órk,
9. Stafholtstungur, 10. Karat, 11.
Skíðin, 13. Aflát, 14. Rífst, 15. Smán,
16. Frið, 18. Lóðir, 21. ÐD, 22. ÁR,
25. Skeytin, 27. Ókostur, 29. Kisur,
31. Svíar, 33. Nam, 34. Þef, 37. La-
val, 39. Flasan, 41. Hrata, 43. Lam-
in, 44. Gröm, 45. Æfur, 47. Amors,
49. KR, 50. AG, 53. Garn, 54. Adam,
57. Fró, 60. Inu, 62. AA 63. JA.