Fálkinn - 23.11.1960, Side 10

ANNAR HLUTI FRASAGNAR EFTIR JON HELGASON
„Hann sá einhverju hvítu bregða fyrir, svo sem klút
eða dulu. í næstu andrá heyrði hann ýlfur eða vein...“
V.
Lárus Hansson Scheving fór með
sýsluvöld í Eyjafirði um þetta leyti.
Hann hóf rannsókn málsins að þremur
vikum liðnum, og virðist þó ekki hafa
varið óðfús til þess verks. Spurði hann
húsbændur Guðrúnar og þá, sem líkið
fundu og báru til kirkju, um hvarf
hennar og aðkomuna við Eyjafjarðará.
Síðan lét hann staðar numið. „Óskaði
nú nefndur valdsmaður af tilnefndum
mönnum sannleikans, hvort hann hafi
ei sína skylddu gert í Því að rannsaka
og próf að taka, svo mikið sem færilegt
var, í þessu máli nú í dag, og auglýsa
þeir sína meining, að hann ei framar
gera kunni en framborið er að svo
stöddu.“
Eftir rúmar fimm vikur hófst hann
handa á ný, og að því sinni stefndi hann
Magnúsj á Hólum, Jóni Hálfdánarsyni
og Þorláki í Litlu-Hólum til þings. Þó
varð minna um vitnaleiðslur en við
hefði mátt búast.
Þorlákur færði sýslumanni skjal, þar
sem hann tjáði, að hvorki hann sjálfur
né neinn að hans fyrirlagi né með hans
vitund hefði borið síðhempu hans á Úlf-
ártún, enda hefði hún horfið úr bæjar-
dyrum á Litlu-Hólum, er hann var fjarri
bæ við heyvinnu. Jón Hálfdánarson
hefði tekið hana þar án leyfis og farið
í hana og hefði heimilisfólk á Hólum
og aðrir fleiri séð hann í henni þennan
dag. Kvaðst Þorlákur ekkert um hemp-
una hafa vitað frá því er Jón tók hana,
þar til Þorsteinn á Úlfá skilaði henni.
Að loknum lestri þessa bréfs, bað
Þorlákur um vitnisburð þeirra, sem
þingið sóttu, um hegðun sína og hátt-
semi, og báru menn honum einróma
góða kynningu.
Þessu næst kom fram bréf, sem Magn-
ús í Hólum hafði ritað í nafni Jóns
Hálfdánarsonar, er sagður var sjúkur.
Sagði þar, að Jón hefði tekið hempuna i
bæjardyrum á Litlu-Hólum sér til skjóls
og riðið i henni yzt fata bæja á milli
með engri launung. En hvernig hún
hefði komizt að Úlfá, mættu þeir vita,
ei' hana hefðu þangað borið:
„En snöggt að segja í heyrn guðs er
mín sannleiksjátun, að ég afsaka mig,
að ég aldrei hafi fyrrgreinda síðhempu
Þorláks Sigurðssonar brúkað, flutt eður
fært á degi eða nóttu, fyrr eða síðar,
eða aðra gera látið mér vitanlega, að
Úlfárheimili. Þar upp á vil ég deyja í
nafni drottins í mínum kærleika.“
Loks var því lýst, að Jón hefði alls
ekki komið að Úlfá þá nótt, er Guðrún
hvarf, né kvöldið áður, hvorki einn síns
liðs né í fylgd með öðrum.
Þegar bréfin höfðu verið lesin, kom
Magnús Benediktsson fyrir réttinn. —
Hann lagði enn fram skrifað skjal og
var heldur gustillur, Þegar sýslumaður
spurði, hvort hann mætti lesa skjalið,
svaraði Magnús:
„Ef þér eruð trúanlegur til þess. En
yður, Björn Hallsson, vil ég trúa til
þess“, bætti hann við og sneri sér að
Birni lögréttumanni á Hvassafelli.
Spratt af þessu orðaskak á milli sýslu-
manns og Magnúsar, er ekki vildi hætta
buldri sínu og þrefi, þótt sett væri ofan
í við hann, og lyktaði málsrannsókninni
svo þann daginn, að Magnús lét ekki
skipast.
Þriðja atrennuna gerði sýslumaður
laust fyrir miðjan desembermánuð. En
það fór sem áður. Menn sóttu þingið
illa, og þeir, sem sýslumanni var mest
í mun að sjá þar, voru ýmislega forfall-
aðir, veikir og lasburða, og gerðu þau
boð, að þeir treystu sér ekki til Saur-
bæjar.
Jón Hálfdánarson var sagður veikur
sem fyrr. Þorlákur í Litlu-Hólum sagði,
að hann hefði að sönnu verið lasinn og
í rúminu hefði hann verið daginn fyrir
þingið, en hann ætlaði, að sótt hans væri
ekki ströng, enda hefði hann verið á
ferli fyrir fáum dögum.
Jón bóndi Helgason í Hólagerði kom
á þingið með veikum burðum, og sá
sýslumaður ástæðu til þess að geta þess
sérstaklega í þingbókinni, hve dapur
hann var í bragði og aumlega á sig kom-
inn. Hann kvaðst þó standa við þann
vitnisburð, er hann hafði handsalað
sóknarprestinum, að hann teldi Guð-
rúnu dána af mannavöldum, en treysti
sér ekki fyrir sakir eymdar sinnar að
staðfesta þetta með eiði. Helga, kona
hans, kom ekki, enda gáfu þingsóknar-
menn í skyn, að hún myndi við bága
heilsu, ekki síður en maður hennar.
Magnús Benediktsson sást hvergi. Aft-
ur á móti gaf sig fram Jón nokkur
Skúlason, er sagði, að Magnús hefði
beðið sig fyrir tvö bréf. Annað var
undirritað af Jóni Hálfdánarsyni og
fjallaði um sjúkleika hans, en hitt frá
Magnús sjálfum, þess efnis, að Sigríður
Einarsdóttir vissi ekki né hefði vitað,
hvað orðið hefði Guðrúnu á Úlfá að
fjörtjóni, enda hefði hún haft þau ein
afskipti af málinu, að sauma að lík-
inu. Magnús kvaðst ekki hafa verið beð-
inn um brottfararleyfi handa henni, og
þar að auki væri hún óhraust og fá-
fróð og ekki sjálffær að róla á þingið.
— Þá vanburði könnuðust menn samt
ekki við.
Sýslumaður fór hægt í sakirnar sem
fyrr, skaut á frest að sekta þá, er hunds-
að höfðu stefnur hans, og sleit þingi.
VI.
Það er vafalítið, að almenningur í
Eyjafirði hefur fljótlega þótzt vita,
hvernig hinn snögga dauða Guðrúnar
frá Úlfá bar að. En skriður komst ekki
á rannsóknina fyrr en nokkru eftir ára-
mót. Þá úrskurðaði sýslumaður Jón
Hálfdanarson í varðhald og flutti hann
að Skriðu í Hörgárdal. Hann var ekki
fyrr þangað kominn, en hann leysti frá
skjóðunni. Og það var ófögur saga, sem
hann sagði.
Föstudaginn áður en Guðrún hvarf,
var Jón að slá á votengi ofan við Hóla-
bæ í kalsaveðri. Kom þá þangað til hans
ein af vinnukonunum í Hólum með þau
skilaboð frá húsbóndanum, að hann ætti
að koma heim. Jón hlýddi því tafar-
laust. Þegar heim kom, sagði Magnús,
að hann ætti að ríða með sér út á bæi
þeirra erinda að spyrjast fyrir Guðmund
nokkurn Ólafsson, sem var í kaupa-
vinnu þar í sveitinni.
Jón var votur í fætur og hafði því
SANNLEIKURINN UM HVARF
10
FALKINN