Fálkinn - 26.07.1961, Blaðsíða 19

ár hvert sem litið var, þessi líka litlu
skilirí; sum voru eins stór um sig og
bæjardyr á höfðingjasetri.
Og þarna var stofa við stofu, suður-
stofa og vesturstofa, betrí stofa og bezta
stofa og mörg önnur herbergi og þar
var kontór, hol og verandi.
Hann kunni varla að nefna þetta og
því síður húsgögnin, sem hétu fínum
útlendum nöfnum, það voru buífetskáp-
ar. lenustólar, steilur, tojlettborð, serv-
antar og sísalongar. Og á allt þetta var
raðað fínu dóti úr silfri, kristalli, postu-
líni. Hvílíkt stáss. Það var rétt svo að
hann ekki minkaðist sín fyrir að taka
upp tóbakspontuna sína í þessu um-
hverfi og þó var þetta einhver falleg-
asta pontan í sveitinni.
Hann hafði ósjálfrátt farið að bera
þetta saman við baðstofuna þar sem
hún Þóra litla hafði alist upp hjá þeim
foreldrum sínum.
Þar var ekkert innanstokks nema
naglföst rúmstæðin sitt undir hvorri
súð, borðkríli undir stafnglugganum og
koffort til að sitja á og engir skraut-
munir aðrir en tvinnabandssnældan og
spónninn hans í sperrukverkinni.
En í þessu húsi var búslóð sem nægja
mundi heilii sveit.
— Eigið þið ailt þetta hús?, hafði
hann spurt fyrsta kvöldið, og tengda-
sonur hans hafði játað því með viðlíka
lítillæti' og maður segist eiga vettling,
sem dottið hefur á gólfið.
— Og allar þessar mubblur?
— Já, já, hafði dóttirin sagt eins og
ekkert væri sjálfsagðara.
— Og öll þessi skilirí.
— Þá höfðu þau brosað hvort til
annars hjónin og þótti auðsjáanlega fá-
kænskulega spurt.
En var mikið þó að honum þætti með
ólíkindum að tvær manneskjur hefðu
þetta allt til afnota og augnagamans.
Hvað áttu til dæmis tvær hræður að
gera með alla þessa stóla. Hann hafði
talið eitthvað rétt um fjeritíu stóla -—-
og ekki einu sinni fjölgunarvon hjá
húsfreyju, svo sjáanlegt væri.
Jæja, það var tilgangslaust að fara
strax að klæða sig; þau voru ekki ár-
risul hjónin, enda mundi ekk,i fara illa
um þau í bóiinu. Hjónarúmið var rétt
eins og tvístæðufjárhús að flatarmáli.
Það mátti mikið vera ef þau barasta
finndu hvort annað í þessai’i víðáttu.
Þá var ekki við góðu að búast. Og Gísli
bóndi hlær við með sjálfum sér og seil-
ist til poníunnar og fær sér morgun-
hressingu.
Þessi tengdasonur hans var ekk,i ó-
geðiigur piltur þó að hann væri hálf-
gerð brengla á vöxl. Og það bar ekki á
öðru en að hann væri maður til að sjá
íyrir sínu heimili, þó að hægt fæhi.
Ekki fór hann til vinnu fyrr en á
ellefta tímanum á morgnana, tók sér
góða hvíld um hádegið og átti ekkert
viðbundið eftir miðaftanskaffið.
Hann ætlaði víst ekki að drepa sig
á þrældómi fyrir aldur fram, pilturinn.
Ekki var að sjá að hann skorti aura-
VÍXILLINN
SMÁSAGA EFTIR EINAR KRISTJÁNSSON
ráð. BílLinn hans mætti sóma konungi
og borið saman við hann var fíni bíll-
inn kaupfélagsstjórans fyrir austan rétt
eins og argasti trogberi.
Ekki var fæðið v,ið neglur skorið;
jólamatur hvunndags. En það gat nú
verið að höfðingsskapur og gestrisni
ætti sinn þátt í því þessa dagana.
Þetta var reyndar drengilegasti snáði
þessi tengdasonur hans og ekki var að
sjá að hann væri neinskonar óreglu
háður.
Hann hafði að vísu veitt gesti sínum
konijakstár eitt kvöldið og þeir höfðu
orðið rétt svona hreyfir stutta stund og
allt farið fram með mestu háttvísi á
báða bóga. Og ekki stundaði hann reyk-
ingarnar en hafði aðeins dregið tóbaks-
korn í nefið úr pontunni hjá honum við
og við, virtist hafa gaman af þessu en
auðsjáanlega viðvaningur í listinni,
hnerraði og tárfelldi eins og krakki.
Æijæja. Hann var barasta farið að
dauðlanga í morgunkaffið, enda farið
að grána á glugga og umferð byrjuð
útifyrjr.
Honum heyrðist eitthvað rjálað við
útidyrahurðina, finnst jafnframt hreyf-
ing á einhverju í forstofunni. Innbrots-
þjófur, kemur honum í hug, það var
víst nóg um þesskonar pilta í borginni.
Hann bregður sér í buxurnar og snar-
ast fram á ganginn og út í forstofuna.
Þar er allt með kyrrð og spekt, en
hann sér að bréfum og blaðapósti hef-
ur verið fleygt inn um bréflokuna.
Honum verður að taka upp eitt bréf-
ið, a'ímarghugar af rælni. Það er til
tengdasonar hans og sent af Þjóðbank-
anum, Aður en hann veit af hefur hann
náð bréfinu úr umslaginu, sem er illa
opið eða illa lokað og les í flýti efni
„Yður tilkynnist hér með að víxill
yðar að upphæð 18.500,00 fellur í gjald-
daga þann 21. þ.m. — Víxillinn verður
ekki tilkynntur frekar o.s.frv."
Víxill. Ja, svei og aftur svei. Gísli
bóndi er handfljótur við að pota
skekklinum aftur í umslagið og lætur
allt með sömu ummerkjum og áður
var og flýtir sér síðan aftur til her-
berg.is síns.
Víxill. Þokkaleg uppákoma eða hitt
þó heldur. Það var þá svona komið
fyrir honum Rafni tengdasyni hans og
henni Þóru. Þau voru þá flækt í víxil-
brask. Hann. Gísli í Hjallakoti var nú
kominn á þennan aldur og hafði þó
aldrei -verið j/iðriðinn víxil af nokkru
tæi. Önéi — hann hafði alla daga reynt
að vera heiðarlegur í viðskiptum og
borgað allt sem honum bar í innskrift
i kaupfélaginu ellegar þá í peningum
eða með eigin vinnu.
Honum hafði alltaf skilist að víxill
væri hámark óheiðarleika í viðskiptum.
Það voru- aðeins bíræfnir fjárglæfra-
menn ,sem fengust v,ið víxilútgáfu og
leið þeirra lá víst venjulega beint í
tukthúsið að lokum.
Víxlar voru notaðir til að svíkja út
peninga og þeir voru hérumbil ævin-
lega falsaðir. Hugsa sér annað eins og
það, að tengdasonur hans, þessi góðlegi
og reyndar geðþekki piltur, sem honum
var farið að verða hlýtt til, skyldi hafa
leiðst út í að fremja þvílíkt athæfi.
Aumingja telpan hún Þóra litla, lík-
lega mundi hana ekki gruna neitt
hvernig komið var. Hverjum skyldi
líka hafa komið til hugar að svona ung-
ur og meinleysislegur piltur væri út-
farin fjársvikari og víxilfalsari, einn af
þeim mönnum sem einskis svífast.
Og nú minnist Gísli þess, að hann
hafði einhverntíma heyrt um bónda í
næstu sveit, sem hafði verið narraður
til að skrifa upp á víxil í Reykjavík og
það hafði legið við að hann tapaði bæði
búi og jörð og að minnsta kosti hafði
hann orðið af með stórfé.
Og nú lýstur því niður í huga Gísla
bónda, að ekkert væri líklegra en
tengdasonur hans færi nú fram á það
við hann að hann skrifaði upp á víxil-
inn fyrir sig, fyrst svona fjandalega
hittist á að hann skyldi vera staddur
í húsinu þegar bréfið barst, Hann var
sannarlega að lenda í dálaglegri klípu.
Það væri líklega hyggilegast að fara að
koma sér burt héðan, frekar fyrr en
seinna. Hann ætlaði ekki að láta Leiða
sig út í neitt glapræði, það var af og
frá.
Og nú minnist hann þess að áætlun-
arbíllinn austur fer af stað eftir liðlega
þrjá stundarfjórðunga. Hann gat hæg-
lega komist með honum ef brigði sam-
stundis við. Og það skyldi hann líka
gera. Eignum og mannorði skyldi hann
sannarlega reyna að halda í lengstu lög
Frh. á bis. 34
FÁLKINN 19