Fálkinn - 30.01.1963, Blaðsíða 10

SMASAGA EFTIR SVEND RONNING
PEPE var fjórtán ára, en hann bjó
yfir reynslu gamals manns. Þegar hann
reigði sig, var það ekki af því að hann
væri Suðurameríkumaður. Þegar hjarta
hans barðist hlýtt og ákaft, var það
heldur ekki af ást á föðurlandi hans,
Chile. Náttúran ein gat fengið slagæð-
ar hans til að berjast í hrifningu og
af lífsgleði.
Allur heimur hans var fólginn í
tveimur borgarnöfnum: Santiago og E1
Flaco. Þvert ofan í náttúrulögmálin, en
í góðu samræmi við heilbrigða skyn-
semi þýddi Santiago: Kuldi og E1 Flaco:
Hiti.
Hann fæddist í fátækrahverfi San-
tiago, Jafnvel þótt hann ætti að vísu
móður, mundi hann aðeins eftir henni
sem konu, sem svaf alltaf, þegar hann
var vakandi, og sem aldrei var heima,
þegar hann svaf. Hann vissi, hvar hún
vann — í „Casa Marianna“, gleðihúsinu
handan við hornið.
Börnin á götunni kenndu honum að
betla. Að hann svalt í rauninni sjald-
an, var merki þess, að hann var dug-
legur, en hann hafði nú líka útlitið með
sér. Þegar hann læddist hljóðlega ber-
fættur út úr einhverju skotinu upp að
hlið velbúins vegfaranda og togaði var-
lega í ermi hans, svo að vegfarandinn
leit reiðilega á hann, breyttist reiðin
ávallt í eitthvað mildara, stundum jafn-
vel í meðaumkvun: Tvö stór, dökkbrún
augu, sem báðu svo innilega, munnur
með fullkomnar, titrandi varir, svartar
hárflygsur, sem héngu niður á ennið,
óhreinar dulur, sem skýldu varla lík-
amanum, og agnarlitlar barnsfætur,
sem reyndu ákaft að hafa við. Þá féllu
oftast einn eða tveir pesos í útréttan
lófa hans.
Lífið hafði verið fólgið í betli og að
borða þann mat, sem hann gat keypt
fyrir ölmusur, ef stærri börn eða slæp-
ingjar götunnar rændu hann þá ekki.
Hann þekkti engan annan hátt á að lifa
og var að sínu leyti ánægður. Hið eina,
sem hann óttaðist, var lögreglan.
Hann hafði einu sinni verið tekinn
af lögregluflokki, sem ók um götur
Santiagos til að hirða betlibörn, og hann
minntist atburðarins sem hræðilegustu
reynslu í lífi sínu.
Sjö ára gamall fékk hann stöðu sem
hjarðsveinn.
Af mesta hispursleysi tók hann á sig
ábyrgð á átta hundrað skepnum. Eina
aðstoð hans var hundur, sem hann
kallaði Hueco — Tómur — af því að
hann hafði verið svo magur og illa út
lítandi, þegar hann tók hann að sér. Á
hverjum morgni rak hann geitahópinn
upp í fjöllin, en Hueco fylgdi gjamm-
andi á eftir og rak þær skepnur, sem
tóku sig út úr, aftur inn í hópinn. Og
þegar sólin gekk til viðar, hljóp hann
syngjandi og trallandi heim í steinkof-
ann niðri í dalnum.
Söngur var mesta ánægja hans. Hann
hafði smíðað sér merkilegt hljóðfæri,
sem hann lék á — stálþráð strengdan
fast yfir tvo steina á fjöl. Hann kunni
aðeins fáein lög frá æsku sinni í San-
tiago, en því fleiri samdi hann sjáifur,
einföld smálög, sem hann lék án afiáts.
Maturinn var fábrotinn. Ef til vill
var það náttúran, sem gaf honum mat-
arlyst, ef til vill vitundin um, að hann
var ekki lengur betlipilturirin Pepe,
heldur Hjarðsveinninn Pepe. Hann lifði
mest á rótum og berjum og kringlóttu,
flötu brauði, sem hann bakaði á steikar-
pönnu, og hrísgrjónum og kjöti, einkum
sólþurrkuðu kjöti chárqui.........
Já, það var erfitt að lifa góðu lífi,
fannst Pepe.
Maður getur látið sig dreyma um
framtíðina, og ekkert virðist muni
breyta næstum fyrirfram ákveðnu lífs-
skeiði. En þá rekst hann á einhvern
úr fjöldanum, einhvern, sem alveg ó-
sjálfrátt leiðir hann inn á hliðarspor.
Pepe gerði sér framtíðina ljósa sem
langt og hamingjusamt líf innan um
geiturnar og fjöllin, sem endurómuðu
glymjandi bergmál söngva hans. En
örlögin náðu honum. Þegar Pepe var
fjórtán ára, kom ókunnugur maður við
sögu í lífi hans. Maður, sem sat á steini
fyrir framan bálið, kvöld nokkurt, er
Pepe kom niður úr fjöllunum.
Pepe settist á hækjur við bálið. Til
að leyna undrun sinni starði hann inn
í logana. Gestur hans var enginn huaso
— það var ég, ljóshærður, bláeygur
Norðurlandabúi. Ljósbjarminn frá bál-
inu flökti um okkur. Ég saup á blikk-
krúsinni og rétti Pepe hana.
Pepe sat í sömu stellingum, en á með-
an hann dreypti á sterku teinu, gaut
hann augunum til mín og hrofði á mig
skera nokkrar sneiðar af hveitibrauði
og skipta bita af steiktu kjöti í tvennt.
Ég gaf honum bróðurpartinn, en hend-
ur hans voru uppteknar af krúsinni.
Allt í einu leit ég upp, tók eftir hvert
hann horfði og brosti. Ég tók skeiða-
hnífinn, lét fingurgómana leika eftir
og sagði eftir skyndilegan innblástur:
— Þú mátt gjarnan fá hann!
Hann greip óstyrkum höndum um
hnífinn, lét fingurugómana leika eftir
egginni og um útskorið tréskaftið. Roði
færðist yfir andlit hans og öryggisleys-
ið hvarf úr augnaráðinu. Kjassandi
þrýsti hann hnífnum að munni sér. Fal-
legar hefði hann aldrei getað þakkað
mér.
Ég settist að hjá Pepe. Við urðum
samferða upp í fjöllin. Við skiptum
HJARÐSVEINNINN
10 FÁLKINN