Fálkinn - 24.04.1963, Page 8

Hér birtist fyrsti hluti af stríðsmmningum Þorsteins Jónsson-
ar, flugmanns, sem Svemn Sæmundsson hefur fært í letur.
FÁLKINN
V I K U B L A Ð
I ELDLINU HEIMSSTYRJALD
— Ég var byrjaður í fimmta bekk
Menntaskólans á Akureyri haustið 1939.
Maður hafði alltaf verið með hugann
við flugið frá því fyrsta, en sá engar
leiðir til þess að sá draumur að verða
flugmaður gæti rætzt. Ég var byrjaður
í sviffluginu með þeim á Akureyri, en
ekki farinn að fá að stíga upp í „flug-
vélina“ þegar hér var komið sögu. Við
höfðum eina litla svifflugu. Við bárum
hana upp á hátt barð og síðan var henni
kippt fram af með teygju. Það var
heilmikið puð að koma henni upp aftur
og seinna átti maður að fá sína ,,bunu“
í flugvélinni.
Þorsteinn Jónsson, flugstjóri, þagn-
aði og sló úr pípunni í stóran ösku-
bakka útskorinn, ættaðan frá Kongó.
Við höfðum setið og spjallað um það
sem á dagana dreif á styrjaldarárun-
um, þegar Þorsteinn var orrustuflug-
maður í R. A. F., Brezka flughernum,
þar sem hann gat sér hinn bezta orðs-
tír og skaut niður fjölmargar flugvél-
ar óvinanna.
— Svo ástæðan fyrir því að þú tókst
UHtlssS# .
IMSÉ
þá ákvörðun að ganga í Brezka flug-
herinn hefur þá ekki verið eingöngu
ævintýraþrá?
— Maður var búinn að ganga með
þetta í maganum í mörg ár, að læra
að fljúga. Það virtist vonlaust. Kostn-
aðurinn allt of mikill og engir pening-
ar. Var eiginlega búinn að sætta mig
við að verða arkitekt og var í stærð-
fræðideild í Menntaskólanum. Svo byrj-
aði stríðið haustið 1939. Ég fór og hitti
Cook, brezka konsúlinn á Akureyri og
sagði honum, að mig langaði til þess
að ganga í Royal Air Force, — Brezka
flugherinn. Cook tók mér mjög vel og
skrifaði fyrir mig bréf til Bretlands
þar sem hann kom þessum tilmælum
mínum á framfæri. Svarið kom von
bráðar: Því miður ekki hægt, þar sem
pilturinn er ekki brezkur ríkisborgari.
En nú var áhuginn vaknaður fyrir
alvöru og ég fékk frí í skólanum og
fór til Reykjavíkur og ræddi við brezka
sendiherrann. Hann skrifaði líka og ég
beið í ofvæni eftir svarinu. Það fór á
sömu leið. Því miður ekki hægt, þar
sem ég væri ekki þegn hans hátignar
Bretakonungs.
En þegar hér var komið sá faðir
minn, að þetta var alvara hjá mér og
hann kom mér til hjálpar. Sagði að
ef þetta væri svona fastur ásetningur,
þá skyldi hann gera sitt til að hjálpa
mér, en hann hafði sambönd við ýmsa
áhrifamenn í Bretlandi allt frá því í
fyrra stríðinu. Hann vann þá hjá stjórn-
inni og þar kynntist hann mömmu.
Þau giftu sig í stríðslok og fluttu hing-
að heim, þar sem ég fæddist svo 19.
október 1921. Jú ég er Vesturbæing-
ur í húð og hár, þó maður búi hér á
Rauðalæknum núna.
Faðir minn skrifaði vinum sínum
ytra og fékk þau svör, að ég gæti kom-
ið til Englands og gengið undir próf.
Þó varð ég að kosta ferðirnar og annað
sjálfur, og ferðalagið var allt á eigin
ábyrgð. Eftir þetta fór allt að ganga
betur, ég fékk vegabréfsáritun og leit-
aði fyrir mér um far út. Ekki var um
annað að ræða en fara með togara og
í apríl 1940 lagði ég svo af stað frá
Hafnarfirði með togaranum Óla Garða.
— Var það fyrsta utanlandsferðin?
— Ég var búinn að vera í Englandi
áður, hjá afa mínum í Lincolnshire.
Þorsteinn Jónsson stígur út úr Spitfire
orustuflugvél sinni eftir vel heppnaða
árásarferð á samgönguleiðir Þjóðverja
í Hollandi.