Fálkinn - 14.09.1964, Side 16

VIÐ ERUM A LEIÐ
TIL ÍSLANDS
eftir allar einkaeignir mínar hjá sveitinni, því ætlað var að ég kæmi
bráðum aftur til hennar. Þessar eignir mínar sá ég aldrei aftur.
Sama mánuðinn eftir að ég var farinn heim, hófst innrás Þjóð-
verja inn í Noreg, Danmörku, Holland og Belgíu, og ekki leið á
löngu áður en skriðdrekaherdeildir þeirra brutust gegnum frönsku
línuna við Sedan og þutu fram bak við Maginot-virkið mikla.
Að því búnu sneru þær norður, milli brezku og frönsku herjanna,
og héldu áfram vægðarlaust til sjávarins. Brezki herinn varð því ein-
angraður og neyddur til þess að hverfa aftur.
Á meðan ég var að læra listir stríðsins í Wales, var stríðið komið
í raun og veru til félaganna minna hinum megin við sundið. Seinna
frétti ég um raunir þeirra og athafnir. Þeim tókst að eyðileggja
nokkrar flugvélar, og auk þess, skriðdrega, með byssunum, þangað
til þeir neyddust til að sprengja þær upp, til þess að koma í veg
fyrir, að þær yrðu ekki teknar af Þjóðverjum. Þá drapst einn her-
maðurinn hjá þeim. Hann dó vegna þess að hann fór of nálægt,
þegar byssurnar voru sprengdar. Hersveitin fór með einkaeignir mínar
Herskip, vöruflutningaprammar og lystiskútur voru notaðar til að
flytja um 233,000 Englendinga og 100,000 hermenn aðra yfir sundið.
alla leið til strandar Dúnkirkju. Þar urðu þaer
Flestir munu hafa lesið um kraftaverkið við
Dúnkirkju, þegar heill floti af smábátum og
skemmtisnekkjum ýtti frá höfnum Suður Englands
úr öllum áttum, stjórnað af fiskimönnum og „helgi-
dagasjómönnum", og bauð þýzka flughernnm
birginn. Brezki herinn missti allt, en það tókst
að bjarga honum með ótrúlega litlu manntjóni úr
klóm Þjóðverjanna.
Um félaga mína fékk ég engar upplýsingar í
marga daga. Þeir vissu auðsýnilega ekki, hvað
þeir áttu að gera við mig, þeir á herskólanum, þar
sem var ekki hægt að senda mig aftur til her-
sveitar minnar. Mér var skipað að vera kyrr á
skólanum og ég var látinn taka þátt í hverju nám-
skeiðinu á eftir öðru. Ég varð sérfræðingur í öllum
greinum áður en lauk. Auk þess varð ég dauð-
leiður á fallbyssum.
17. júní 1940. bað Petain marskálkur vopna-
hlés fyrir hönd Frakkanna, og þá gáfust upp um
það bil ein milljón hermanna, flestir án þess að
hafa einu sinni hleypt úr byssum sínum. Þjóð-
verjarnir hernámu alla norður- og vesturhluta
Frakklands og herdeildir þeirra stóðu ráðnar með-
fram Ermarsundum, sum staðar ekki nema 30 km
frá strönd Bretlands.
í Englandi biðum við eftir innrás sem allir
voru sannfærðir um, að hlyti að koma bráðum.
Óbreyttir borgarar — kaupmenn, iðnaðarmenn,
skrifstofufólk, bílstjórar — voru skipaðir í „heima-
varnarliðið“ (Home Guard), og fengu hver sitt
vopn, þótt ekki væri nema um haglabyssu eða
einhvers konar spjót að ræða.
Winston Churchill hélt þá sína frægu ræðu:
„Við munum verja eyjuna okkar, hversu
mikið sem það kostar. Við munum berjast
á ströndunum, við munum berjast á flug-
völlunum, við munum berjast á ökrunum og
á götunum, við munum berjast á hæðunum;
við munum aldrei gefast upp!“
1. júlí þessa mánaðar hóf þýzki flugherinn, Luft-
waffe, árásir á flugvelli Suður Englands, en hann
hafði verið fluttur vestur til þess. Með rúmlega
1000 sprengiflugvélum og 800 orrustuflugvélum,
var það ætlun Hitlers að útrýma brezka flug-
hernum, R.A.F. Þá myndi vegurinn verða opinn
þýzka flotanum og Wehrmacht — landher hans —•
og herferðin „Sæljón“ eða innrásin ætti að hefj-
ast.
Til þes að koma í veg fyrir þessa áætlun hans,
hafði R.A.F. 600 orrustuflugvélar af „Spitfire" og
„Hurricane" gerðum og um það bil 1000 æfða
flugmenn. Auk þess voru til tækin, sem hétu á
þeim dögum „R.D.F“, eða Radio Direction Finding,
en nú á dögum eru kölluð radar. Maður, sem hét
Robert Watson-Watts, hafði fundið þetta upp fyrir
fyrir fimm árum síðan, en nú reyndist það sannað
hjálpræði í orrustunni, sem hófst — stærstu flug-
orustu heimssögunnar. Þetta var „Bretlandsorr-
ustan“, sem stóð frá júlí til október 1940, en náði
hámarki sínu þann 15. september. í orrustunni
dóu 449 flugmenn úr R.A.F., en Luftwaffa missti
svo margar flugvélar að hann varð að hætta, og
Hitler hætti einnig við innrásaráætlanir sínar.
Á þeim tíma sagði Churchill um orrustuna:
„Aldrei í sögu mannlegra athafna, hafa
svo margir átt svo fáum eins mikið að
þakka!“
Einn dag kallaði ofurstinn á mig og spurði,
hvort ég vildi fara eitthvað handan um haf. Þegar
ég vildi fá að vita meira, yppti hann öxlum. Annað-
hvort vissi hann ekki, hvert ferðinni væri heitið,
eða mátti ekki segja það.
„Það verður að líkindum einhvers staðar, þar