Fálkinn - 28.02.1966, Blaðsíða 24

VASA-
ÞJÓFAR
Raftis yfirmaður vasaþjófa-
deildar lögreglunnar í 1 íevn
York leysii r ír á sk jóöum lí
Fæstu fólki stendur mikill
stuggur af vasaþjófum. Kaup-
sýslumaður, sem ég þekkti einu
sinni, gerði gys að aðvörunum
mínum um þá og hreykti sér
af því, að hann bæri yfirleitt
ekki minna á sér, en tvö
hundruð dali í reiðufé og þó
hefði aldrei verið stolið af
honum svo mikið sem eyris-
virði. Fáeinum sekúndum síð-
ar straukst ég við hann og tók
af honum seðlaveskið hans.
Hann varð alveg forviða, en
það eru hundruð vasaþjófa, sem
hefðu getað framkvæmt þjófn-
aðinn af miklu meiri tækni og
lipurð en ég hafði sýnt. Billie
the Hook — eða Billi krókur —
gat til dæmis stolið úr innaná
brjóstvasa á karlmannajakka,
en það er sá staður, sem erfið-
ast er að ná til, jafnvel þótt
fórnarlambið væri í hnepptum
frakka utanyfir — og veittist
það létt.
Við starfið notaði Billi dag-
blað eða frakka, sem hann bar
á handleggnum. Hann valdi sér
fórnardýr úr mannþrönginni í
neðanjarðarlest, rakst utan í
hann nokkrum sinnum þar til
hann fann, hvar peningarnir
voru geymdir. Ef þeir voru í
buxnavasa mannsins, notaði
" Mi blaðið eða frakkann til
að hvlja hönd sína. Ef seðla-
veskið var í jakkabrjóstvasan-
um, hélt hann frakkanum eða
dagblaðinu rétt neðan við höku
mannsins, þannig, að veskiseig-
cá ekki hvað gerðist
24
þar fyrir neðan. f einni svipan
hallaði Bill sér að honum, fór
með tvo fingur ofan í vasann
og náði veskinu. Hann lét alltaf
þjófnaðinn standast á við komu
lestarinnar á einhverja stöð og
strax og hann hafði náð vesk-
inu, smeygði hann sér hóglát-
lega út úr vagninum og hvarf
í mannþrönginá.
Allir vasaþjófar, sem eitb-
hvað kveður að, hafa mjög
næma tilfinningu. Ef peningar
eru geymdir lausir í vasa, í stað
þess að vera í seðlaveski geta
þeir sagt nokkuð nákvæmlega
með því að snerta fötin laus-
lega, hve margir seðlar og hve
mikið af smámynt sé þar að
hafa.
©
Síðan ég tók við stjórn vasa-
þjófadeildar New York lög-
reglunnar, hafa að meðaltali
átta hundruð vasaþjófar verið
teknir fastir árlega þar í borg.
Mörg hundruð í viðbót hafa
verið flæmdir úr borginni og
stunda nú vinnu sína í öðrum
landshlutum. Þeir elta veðreiða-
fólkið frá Florida til Louisville,
til Saratoga og þeir flytjast
með skemmtiferðamönnum frá
Havana til Atlantic City og
Newport. Hvar, sem mikill
mannsöfnuður er saman kom-
inn eða útiskemmtun fer fram,
eru þeir venjulegast mættir.
Vasaþjófar tímgast vel í þétt-
býlum hverfum stórborga. Þeir
læra iðnina ungir. Efnilegur
piltur fær oftast leiðsögn í hin-
um æðri atriðum vasaþjófnað-
ar hjá reyndum meistara í list-
inni, sem tekur svo ef til vill
sinn hlut af ágóða nemandans
meðan á náminu stendur. Gagn-
stætt því, sem almennt er álit-
ið, er góð greind vasaþjófa jafn
mikils verð og fimir fingur:
með sæmilegri æfingu og ef
fingurnir eru eðlilegir að stærð
og lögun, getur hver sem er
lært að ná seðlaveski upp úr
vasa, en aðalvandinn er í því
fólginn að hitta á rétta augna-
blikið til að gera það. Þeir
slyngnustu hafa eins konar
sjötta skilningarvit. Eingöngu
með því að snerta eða strjúk-
ast við fatnað þinn utanverðan,
geta þeir fundið samstundis
hvort þú ert tortrygginn. Þeir
skynja árvekni þína og færa
sig frá í skyndi. Þeir starfa
eftir þeirri reglu, að skammt
undan hljóti að vera annar
skotspónn, sem ekki sé jafn
hættulegur viðureignar. Til
allrar óhamingju er margt fólk
mjög fjarhuga.
Vasaþjófar hafa sína eigin
stéttaskiptingu. Neðstir standa
þeir, sem stela aðeins af sof-
andi drykkjurútum. Næstir eru
þeir, sem hnupla úr yfirhöfnum
á almenningssalernum. Einu
þrepi ofar, en samt tiltölulega
lítilsháttar, eru þeir sem tak-
marka starfsemi sína við utaná-
vasa á jökkum og kápum, þar
sem kvenfólk geymir stundum
buddur og lausa peninga á vetr-
um og. karlmenn skiptimynt.
En aðall vasaþjófanna eru
buxnavasaþjófarnir.
Piltarnir, sem tæma buxna-
vasa, starfa sjaldnast einir.
Þegar hann hefur hjálparmenn,
velur vasaþjófurinn sér fórn-
arlamb og taka þá hjálpar-
mennirnir sér venjulega stöðu
sitt hvorum megin við það.
þegar þeir hafa fundið veskið,
verður sá, sem næstur því
stendur, að ná því úr vasanum.
Hinir verða þá aðstoðarmenn
og verða að gegna þreföldu
hlutverki: Hylja hendi hnupl-
arans, meðan hún er í vasa
fórnarlambsins, gefa mannin-
um olnbogaskot til þess að
dreifa athygli hans og taka við
peningunum úr hendi hnuplar-
ans. Stundum starfa buxna-
vasaþjófar þrír eða fjórir sam-
an og skipta þá með sér hlut-
verkum á líkan hátt.
Buxna- og brjóstvasaþjófur-
inn vinnur af miklu öryggi.
Hann notar í allflestum tilvik-
um, vísifingur og löngutöng
annarrar handar. Hann opnar
vasann með því að glenna sund-
ur fingurna á sama hátt og'
Winston Churchill, þegar hann
myndaði sitt fræga „V“ Siðan
smeygir hann fingrunum
lengra niður og krækir í þýf-
ið, sem hann hefur valið sér.
Allur verknaðurinn tekur að-
eins fáein augnablik. Ef hann
er staðinn að vei’ki, lætur hann
peningana eða veskið falla. Þá
kemur aðstoðarmaðurinn til
skjalanna. Hann reynir að
sparka þýfinu úr augsýn eig-
andans, eða þá að hann hrifs-
ar það og réttir eigandanum
með svofelldum orðum: „Þér
misstuð þetta, hei’ra minn.“
Þessi frekja slær venjulega öll
vopn úr hendi fórnarlambsins.
Buxnaþjófurinn á sér hlið-
stæðu hjá kvenþjóðinni og
starfar hún að mestu í verzlun-
um. Stóra Bertha var ein þeirra.
Hún grandskoðaði blaðaauglýs-
ingarnar á hverjum degi og
valdi sér verzlun, þar sem út-
sala var líkleg til þess að draga
að sér mikinn mannfjölda.
Eins og karlmennirnir valdi
Bertha sér ávallt starfssvið,
þar sem uppskeruhorfurnar
voru vænlegastar. Oftast kaus
hún efri hæðirnar vegna þess
að lögreglumenn verzlananna
halda sig yfirleitt á neðstu
hæðinni, þar sem mannþröng-
in er mest. Bertha starfaði
venjulega einsömuí, hún bar
aldrei handtösku sjálf hafði
loðfeld á handleggnum. Hún
valdi sér borð, þar sem margir
biðu afgreiðslu og ruddi sér
braut að velklæddum viðskipta-
vini. Síðan þóttist hún athuga
vörurnar með hægri hendinni,
en vinstri hendinni, sem hul-
in var loðfeldinum, laumaði
hún í handtösku konunnar og
tók peningaveski hennar.
Bertha kunni ótal brellur til
að komast undan lögreglu-
mönnunum. Ein sú helzta var
að fara inn í troðfulla lyftu
og síðan út úr henni aftur með
hinu fólkinu. Rétt áður ep
dyrnar lokuðust stökk hún svo
aftur inn í lyftuna. Ef leyni-
lögreglumaður var að njósna
um hana, gat hann ekki elt
hana aftur inn nema að gefp
jafnframt grun sinn til kynna.
Vasaþjófurinn heldur áliti
sínu í vasaþjófaheiminum með
því að forðast að lenda í hönd-
um lögreglunnar. Strax cg
leynilögreglan þekkir hann í
sjón, eru dagar hans svo gott
sem taldir. Fyrir nokkrum ár-
um veitti ég, ásamt Finn lög-
reglumanni, eftirför nokkrum
grunsamlegum náungum að
FALKINN