Stúdentablaðið - 01.05.1998, Blaðsíða 22

2 2
Stúdentablaðið
Flögð os: fögur skinn
^ -J Eftir Björgvin G. Sigurðsson
Islenska menningarsamsteypan art.is
stendur fyrir einum stærsta menningar-
viðburði sumarsins á listahátíð undir
heitinu Flögð og fögur skinn. Um er að
- ræða myndlistarsýningu sem haldin verður í
Nýlistarsafninu og í búðargluggum við
Laugaveginn. I sýningarhaldinu taka þátt
um sextíu listamenn, innlendir og erlendir.
Um leið verður gefin út bók sem í skrifa
,margir þekktir fræðimenn og verður hún
skrá fýrir myndlistarviðburðina ásamt því
að fara í almenna dreifingu og vera notuð
við kennslu á framhalds- og háskólastigi.
Viðfangsefni verkefnis er mannslíkaminn
eins og hann birtist í menningu okkar. Tek-
ið verður á öllu sem viðkemur mannslíkam-
anum í nútímasamfélagi. Líkaminn er upp-
spretta af öflugustu táknmyndum menning-
arinnar og mun Flögð og fögur skinn taka á
öllum þessum þáttum og setja fram hugleið-
ingar um þá á skemmtilegan og aðgengileg-
an hátL
Efni bókarinnar og listaverkin á sýning-
^unni eru mjög fjölbreytt enda ætlunin að
draga fram sem flesta þætti og fjölbreytileg-
astar skoðanir. Bókina skrifar litskrúðug
flóra bókmenntafræðinga, guðfræðinga,
heimspekinga, rithöfunda, lækna, lífeðlis-
fræðinga og tölvufræðinga og þannig er við-
fangsefhið skoðað frá mörgum ólíkum hlið-
um og er hún þverfagleg. Meðal þess sem
fjallað verður um má nefna líkamann sem
tákn í bókmenntum, klámvísur, erfðafræði,
líkamann í kristninni, auglýsingamennsku
og afstöðu karla og kvenna til líkamans, svo
fátt eitt sé nefnt.
Bókin á að vera í senn fræðileg og
skemmtileg og er henni skipt í sex megin-
kafla sem hver um sig mun geyma aðalgrein
og fjölda styttri greina. Ritstjóri bókarinnar
er Jón Proppé og umsjónarmaður verkefnis-
ins og sýningarstóri er Hannes Sigurðsson
listfræðingur sem ásamt Jóni, Dagnýju
Kristjánsdóttur, Úlfhildi Dagsdóttur, Guðna
Elíssyni, Geir Svanssyni og Eiríki Guð-
mundssyni sitja í ritstjórn en þau síðast-
nefndu eru öll bókmenntafræðingar. Meðal
þeirra rúmlega fjörutíu fræðimanna sem
skrifa í bókina má nefna Kára Stefánsson,
forstjóra Islenskrar erfðagreiningar, heim-
spekingana Vilhjálm Arnason og Mikael
Karlsson, Matthías Viðar Sæmundsson,
bókmenntafræðing, Heiðu Jóhannsdóttur,
bókmenntafræðing, séra Sigurð Hauk Guð-
jónsson, spíritista og Árna Björnsson fv. yfir-
lækni.
Inga Svala Þórisdóttir og Wu
Shan Zhuan, Paradises 1993
Tákn
líkamans
Jón Proppé, ritstjóri bókarinn-
ar, segir bókina Flögð og
fögur skinn vissulega tengj-
ast sýningunni. „Þegar við fórum
að velta fýrir okkur hvernig út-
gáfu við hefðum í kringum sýning-
una sáum við möguleika á að
víkka út viðfangsefnið á þennan
hátt. Fyrirmyndina höfum við í
verki sem Hannes Sigurðsson
vann í sambandi við síðustu lista-
hátíð, að búa til bók með fræði-
ífgreinum tengda sýn-
ingunni sem sett var
upp. Viðfangsefni
sýningarinnar og
bókarinnar er ansi
vitt og fjölbreytt þar
sem flest í okkar
táknheimi má lesa út
frá líkamanum á ein-
hvern hátt. Við tók-
um þann kost að fá
nokkra fræðimenn af
yngri kynslóð í rit-
nefndina. Við enduð-
um með ákaflega fjöl-
*beytt efni eftir um 40
höfunda," segir Jón Proppé.
Jón segir kjarnahóp ffæðimann-
ana hafa valið sig sjálfan saman en
jafnframt hafi verið leitað til Úlf-
hildar Dagsdóttur þar sem hún
hafi verið að skrifa um efni sem
tengist þessu sviði. „Áhuginn á
þessari umræðu er mikill einsog
athyglin sem greinarflokkur
Kristjáns Kristjánssonar vakti ber
með sér. Hún þarf hinsvegar að
fara fram á vönduðum fræðilegum
grundvelli. Fólk er mjög leitandi
og þörfin íyrir umræðuna er mik-
il. Markmiðið er að vekja þessa
umræðu upp og gefa fólki hald-
betri verkfæri til að takast á við
sitt umhverfi en hafa boðist und-
anfarið.“
Helstu.UDDá-
ur
m
,Júiuginn á þessari
umræðu er mikill
einsog athyglin sem
greinarflokkur Krist-
jáns Kristjánssonar
vakti ber með sér.
Hún þarf hinsvegar
aðfarafram á vönd-
uðum fræðilegum
grundvelli. “
Cremasfer 4 kvikmynd eftir
Matthew Barneys, sýnd í A
sal Regnbogans fimmtudag-
inn 21. maí kl. 17, laugardag-
inn 30 maí kl. 17 og laugar-
daginn 6. júní kl. 17
Þjóðbraut Bylgjunnar sendir
beint út frá Nýlistasafninu
föstudaginn 22. maí kl 15-
18.30
Fyrirlestur Orlan í Norræna
húsinu fimmtudaginn 27. maí
kl. 20
Fopptónleikar í Nýlistasafn-
inu:
Panorama föstudaginn 22.
maí kl. 21
Maus föstudaginn 29 maí kl.
21
Kolrassa krökríðasidi föstu-
daginn 6. júní kl. 21
Kvíði innan
akademíunnar
Úlfhildur Dagsdóttir, bókmenntafræðingur, situr í ritnefnd bókarinnar
og hún segir að hér hafi alltaf vantað alla umræðu um umræðu.„Það er
aldrei kommenterað á neitt nema einangruð íyrirbæri. Það er aldrei rætt
um hvaðan forsendurnar komi fýrir þessu og hinu gildismati. Þetta er
rannsókn á forsendunum lyrir mati okkar á öllu mögulegu, ekki síður en
matið sjálft. Um leið þarf að skoða hlutina í miklu stærra samhengi. Alla
athugun á forsendum menningar hefur vantað og hún hefur alla vega far-
ið fram á röngum forsendum og á þröngum grunni innan akademíunnar
eins og greinar Kristjáns Kristjánssonar í Morgunblaðinu eru dæmi um.
Bókin tekur ákveðið íyrirbæri, líkamann, í ákveðið samhengi og skoðar
út frá margvíslegum sjónarhornum. Tökum sem dæmi myndaval í blöð-
um en það er ekkert tilviljanakennt við það. Til að mynda jákvæð grein
um Jóhönnu Sigurðardóttur sem valin er við frekjuleg mynd. Þetta er eitt
af þessu sem verður að vekja fólk til meðvitundar um. Táknkerfið er svo
óskaplega víðtækt, það er ekki lengur einangrað," segir Úlfhildur.
Hún segir mörkin á milli listaverka og fræðimennsku vera að skarast
og óljóst hvar þau liggi. „Innan akademíunnar er mikill kvíði gagnvart
„Innan akademmnn- þessu °g u™æðan er í þröngum farvegi. Fók-
usinn er á bókmenntirnar en hinu sjónræna að
mestu sleppt. Myndlistinni, auglýsingunum og
kvikmyndunum. Það má heldur ekki hafna
skrifaða orðinu, þetta er alltaf í samspili. Það
þarf að átta sig á textanum sem er innan hverr-
ar myndar og hvernig það er texti eins og hvað
annað. Myndmálið hefur aukist svo gríðarlega
að íslenskan nær ekki utan um það af því að
umræðan er komin það skammt á veg.“
Úlfhildur segir umræðuna um áhrif hins
sjónræna eiga eftir að fara fram. Þessu verði
fræðimenn að fýlgja eftir, annars missi þeir af
lestinni. „Fræðimenn hafa ekki gengið inní
þessi hugmyndakerfi og skoðað þau innan frá. Sjónvarp, útvarp og tíma-
rit voru áður álitin afþreying af fræðimönnum og voru ekki með. En nú
eru þessir miðlar farnir að taka æ stærri skerf og eru orðnir ríkur þáttur
í lífi fólks og því verður ekki lengur fram hjá þeim litið."
ar er mikill kviði
gagnvart þessu og
umræðan er í þröng-
umfarvegi. Fókus-
inn er á bókmennt-
imar en hinu sjón-
ræna að mestu
sleppt.“