Tímarit iðnaðarmanna - 01.12.1928, Blaðsíða 7

T í M A R I T
IÐNAÐARMANNA
unnar. Reyndi hann þá að greiða fyrir mjer eftir
föngum, bæði með rannsóknatæki til ferða minna,
og eins aðbúnað á stofunni. Sýndi hann þar hið
sanna fræðimannseðli, sem í honum bjó. Að vísu
held jeg, að hann hafi aldrei skoðað rannsókna-
stofu ríkisins sem hið eiginlega heimkynni starf-
semi sinnar, þótt hann tæki hana að sjer í bili, en
það gerði hans aðstöðu gagnvart sjerdeildarmönnum
á stofunni að engu leyti betri.
]eg vil vona hið besta um þá menn, sem eiga
að hafa á hendi stjórn Iðnaðarmannafjelags Reykja-
víkur eftirleiðis, en jeg efast þó um, að jeg fái þar
nokkurntíma mann, sem verði víðsýnni, skilnings-
betri og samvinnuþýðari um skólamálin, en Gísli
sálugi var. Hann athugaði hvert mál og hverja
nýja tillögu um þau efni með það fyrir augum,
hvort skólinn nyti þroska þar af eða ekki, án tillits
til eldri venju eða sjer-áhugamála. Hann leit jafnan
svo á skólann, sem væri það elsta og helsta verk-
efni fjelagsins að efla hann sem mest og hlynna
að honum á allan hátt. Og þótt skólinn hafi enn
ekki orðið fjelaginu til byrði fjárhagslega, þá skyldi
hann vel, að svo gæti farið, að hann hlyti að
verða það, ef fullnægja ætti þeim kröfum til sjer-
fræðslu á ýmsum sviðum, sem aukinn iðnaður í
landinu, og þá sjerstaklega í Reykjavík, hlýtur að
hafa í för með sjer.
Sama var um samvinnu okkar í öðrum fjelags-
skap að segja. Altaf mætti manni víðsýni og lipurð
en þó athugun og festa hjá Gísla sáluga, svo að
vart var hægt að kjósa sjer samvinnuþýðari og
betri mann. Mátti þar helst að finna, að á mörg-
um sviðum var eftir honum sótt, svo að hann
hlaut að koma víða við. Varð afleiðing þess sú,
að hann átti stundum erfitt með að sinna öllum
þeim trúnaðarstörfum, sem á hann var hlaðið, eða
að vinna að þeim eins og hann hefði viljað.
Hann var sannur maður, ósjerhlífinn og ötull og
iðnaðarmálum vorum einhver hinn þarfasti, sinna
samtíðarmanna. Fyrir iðnaðarins menn og málefni
er því stórt og vandfylt skarð höggvið í hópinn,
einmitt þegar einna mest þurfti á honum að halda.
Gifta og blessun fylgdi jafnan störfum Gísla
sáluga. Heiðruð og blessuð sje jafnan minning hans.
lielgi fiermann Eiríksson.
Þegar jeg kom til Reykjavíkur árið 1906, kyntist
jeg Gísla heit. Guðmundssyni gerlafræðing og tókst
þá með okkur vinátta, sem hjelst ávalt meðan
hann lifði.
]eg starfaði undir stjórn hans við verksmiðjuna
Sanitas í nokkur ár. Umhyggjusamari og betri
húsbónda hef jeg aldrei átt. Það var mjög mikil
ánægja að vinna með honum. Hann var einstakt
prúðmenni í allri framgöngu og göfugur í hugsun,
sönn fyrirmynd. Ávalt glaður og uppörvandi og
framúrskarandi verkhagur. ]eg minnist þeirra ára
er jeg vann hjá honum sem hinna ánægjulegustu
í lífi mínu, og hans sem míns besta velgerðar-
manns.
Gísli heit. var stofnandi margra iðnaðarfyrirtækja
sem hjer hafa risið upp á síðustu árum. Hann
var einnig hvatamaður þess að jeg stofnaði Ölg.
Egill Skallagrímsson, og Ijet sjer mjög ant um
hana — eins og alt sem hann taldi til framfara
— og vann mikið fyrir hana alla tíð.
Þrátt fyrir mikil og margvísleg störf sem hann
hafði með höndum, hafði hann ávalt tíma til að
liðsinna og leiðbeina öðrum. Það var hans mesta
ánægja. Það var hans háa mark að láta gott af
sjer leiða.
Með Gísla heitnum hefur íslenska þjóðin mist
einn sinna göfugustu sona, sinn mesta áhugamann
um íslensk iðnaðarmál, sannkallaðan brautryðjanda.
Hann ljet aldrei eigin hagsmuni sitja í fyrirrúmi,
heldur gagn þjóðarinnar. Þess vegna varð honum
svo mikið ágengt.
Blessuð veri minning hans.
Tómas Tómasson.
Fundum okkar Gísla sál. Guðmundssonar bar
fyrst saman í Kaupmannahöfn vorið 1918. ]eg var
þá nýbyrjaður á fyrri hluta prófs við Verkfræð-
fræðingaskólann og átti eftir af námstímanum hjer
um bil þrjú ár. Má því nærri geta að mjer hafi
verið það mikið ánægjuefni, að Gísli heit. heim-
sótti mig og færði mjer þá fregn, að jeg mundi
sennilega eiga kost á forstöðumannsstarfinu við
Efnarannsóknarstofuna að náminu loknu. Hafði
Gísli sál. tekið það starf að sjer, þegar Ásgeir
heit. Torfason fjell frá, haustið 1916 og gegndi
hann því starfi til 1. júlf 1921. Sýnir það meðal
annars einkar vel, hvern mann hann hafði að
geyma, að hann skyldi vilja leggja þetta verk á sig
með öðru, til þess að tryggja starfann innlendum
manni, en koma í veg fyrir að taka þyrfti útlend-
ing eins og til orða mun hafa komið. Mjer er
fullkunnugt um að þetta var hið eina, sem rjeði
því, að Gísli heit. sagði þessu starfi ekki af sjer
miklu fyr, til þess að geta snúið sjer að ýmsum
áhugamálum sínum.
]eg þekti ekki af eigin sjón starf Gísla sál, í
[ 69 |