Vikan - 18.01.1951, Side 7

VIKAN, nr. 3, 1951
1
Raufarhöfn
Framh. af bls. 3.
þar sem því er ætlað að skapa
vetraratvinnu fyrir þorpsbúa.
Ákjósanlegt væri að koma upp
þurrkhúsi fyrir saltfisk. Er
brýn nauðsyn á einhverri vetr-
aratvinnu á móti síldarvertíð
sumarsins. Virðist heppilegasta
leiðin að efla bátaútveginn og
vinnslu úr afurðum hans.
Nokkrir menn eiga kýr og
kindur í þorpinu. Á árunum fyr-
ir 1940 var stórt mýrarsvæði
fyrir ofan þorpið ræst fram og
gerð tilraun með túnræktun á
því. En bar ekki góðan árang-
ur. 1944 stofnuðu þorpsbúar
„Ræktunarfélagið Akur“, sem
leigir túnsvæði vestur í Leirhöfn.
Hefur félagið reynzt þorpsbú-
um þó nokkur styrkur í heyöfl-
un sinni. Öþurrkar miklir voru
á Raufarhöfn í sumar. Gekk svo
langt í haust, að gerð var til-
raun til þess að þurrka heyið
í þurrkofnum síldarverksmiðj-
unnar, þegar síldin hætti að ber-
ast. Bar það ekki jákvæðan ár-
angur. 1934 keyptu Síldar-
verksm. Ríkisins verksmiðjuna
af Norðmönnum og starfræktu
hana í vaxandi gengi til 1940,
en þá var einnig byggð 5000
mála verksmiðja. Mikil lánsemi
hefur verið í staðsetningu þess-
arra verksmiðja vegna síldar-
miða fyrir Norð-Austurlandi.
En voru ekki fuilnægjandi lengi
framan af. Undanfarin síldar-
ieysissumur hefur S.R. fengið
100,000 mál í bræðslu að meðal-
tali.
Síldarsöltun hefur verið öðru
hvoru. Þó er það á allra síðustu
árum, að kraftur hefur færzt í
þá atvinnugrein. Voru tæplega
10,000 tunnur saltaðar af 4 að-
ilum í sumar og standa vonir
til að hreppssöltun byrji næsta
sumar.
Sjávarafurðir fyrir 10 milljón
króna berast þannig árlega á
land í þetta litla þorp, og er ekki
svo lítill skerfur til heildarút-
flutnings þjóðarinnar. íbúar
þorpsins eru 342, og telzt þorpið
sérstakur hreppur, sem skiptist
nýlega frá Presthólahreppi.
Telja sumir æskilegt, að Kaup-
félagið skiljist einnig frá K.N.Þ.
á Kópaskeri vegna ólíkra stað-
hátta hvors félags um sig. 3
smáverzlanir eru á staðnum að
auki.
Raufarhafnar hefur oft verið
getið í blöðum og útvarpi sein-
ustu sumurin. Duttlungar síld-
arinnar hafa gert þorpið að
aflamiðstöð. Þorpið hefur sam-
tvinnast spenningi sígildra
gróðavona af síldveiðum, sem
leikur svo stóran þátt í fjár-
málalífi landsmanna.
En þorpið hefur ekki gott orð
á sér. Margt aðkomumanna
dvelst þar yfir síldveiðitímann,
auk fjölda sjómanna, sem koma
þangað öðru hvoru. Yfirleitt ber
þetta fólk þorpinu illa söguna.
Það skynjar frumstæð kjör
þorpsbúa á sumum sviðum, sem
verða annarleg í tækni verk-
smiðjunnar, og virkar allt að
því kýmilega á þessa borgara,
sem margir hverjir eru mennta-
menn, í leit að aurum fyrir
komandi vetur.
En það er ekki svo að skilja,
að þorpið sé sérstakt afbrigði í
íslenzkri menningu, eins og gef-
ið er í skyn af ,,lítillæti“ að-
komumannsins. ' Það er ekki
annað en óvenju skýr túlkun á
menningu landsmanna í öllum
óróa þessara skyndibreytinga
síðustu ára.
Þannig er jafnvægisleysi
þorpsins endurspeglun þjóðlífs-
ins, sem breytist til batnaðar
með félagslegri þróun, og eins
og þjóðin á sína ótvíræðu fram-
tíð, þá á þorpið sína merkilegu
möguleika norður við svalblátt
íshafið.
B
II
F
F
A
L
■ Hickok kemur inn. Jói: Eg er viss um að Hanni gamli —- — Jói: Það er gott. Ég kaupi allan Hanni gamli: Vertu
Hickok: Gott kvöld, Nú þarna er hann. farminn. Sendu skipstjórann til mín sæll, við sjáumst
herrar mínir. Einn Hanni gamli: Gott kvöld Jói. Þú ert í kvöld. brátt aftur.
vvhisky. heppinn. Skip, sem þú hefur áhuga á, kem- Hanni gamli: Allt í lagi Jói. Eg
ur í höfn í kvöld. kem með. >
Hanni gamli fer út. Hickok: Þetta gekk Hickok: Þarna fer hann, hann ætlar Hanni rær út í skipið og Hickok fylg-
vel. Ég ætla að iæð- líklegast að róa út í skipið. ist með hvað skeður.
ast á eftir honum.
Kæri Bill! Sendu mér
strax nokkra menn,
sem geta veitt mér lið.
Hickock.
Hickock: Vinur minn, viltu fara
með þetta bréf. Það liggur mikið á.
Hér er króna, og þú færð aðra hjá
þeim, sem þú afhendir bréfið.
Drengurinn: Þökk.
skipstjóri. Ég skal
hlaupa.
Maður kemur fram Maðurinn: Hafið þér
úr skugganum. eldspýtu, skipstjóri?
Hickock: Skilið! Tveir
eiga að njósna um skipið,
hinir fylgja mér.