Vikan - 26.02.1959, Síða 22

Ein bók á
tíu dögum
rÖLDAFRAMLEIÐSLA. Á strönd ur að baki þeirri fjöldaframleiðslu,
Genfarvatnsins liggur einstæð sem Simenon afkastar. Flestar sögur
verksmiðja . . . Þar er aðeins hans eru sakamálasögur með sál-
einn verkamaður, enginn verksmiðju- fræöilegu ívafi. Aðalsöguhetjan er
reykháfur og einvörðungu ein lítil alltaf ihugli leynilögreglumaðurinn
vél, sem er knúin handafli, — rit- Maigret, sem aldrei te kur út úr sér
vél. Þetta er skáldsagnaverksmiðja. pípuna. Jean Gabin hefur gert hann
Þama i Echendens-höllinni við frægan á kvikmyndatjaldinu. Simen-
Renens hefir belgísk-amerísk-fransk- on lætur þó lögregluforingjan hvíla
svissneski rithöfundurinn Georges sig meðan hann snýr sér að viða-
Simenon búið í rúmt ár. Það er hann meiri viðfangsefni, skáldsögum þar
sem hefur ritað söguna Kynlegur sem hann kafar djúp sálfræðinnar
arfur, sem undanfarið hefur birtt og tekur ýmis örðug vandamál til
sem framhaldssaga í Vikunni. Sim- meðferðar. Hann er jafnvígur á báð-
enon er belgískur að uppruna og ar þessar bókmenntagreinar. Eng-
hefur nú setzt að í Sviss eftir að inn er honum fremri að lýsa and-
hafa búið i Ameríku um árabil. rúmsloftinu í frönskum smábæjum
Hann ritar ekki aðeins allar bækur með jafn fáiun dráttum og hnitmið-
sínar á frönsku en lætur þær einnig uðum. Hann þekkir þessa bæi út og
gerast í frönskum smábæjum. Þessi inn og lýsir íbúum þeirra eins og
56 ára gamli rithöfundur hefur unnið aldagömlum kunningjum sínum.
það afrek að skrifa 159 skáldsögur Hinn mikli rithöfundur Frakka,
um ævina, og sú 160. í röðinni mun André Gide, kallaði hann eitt sinn
koma út í Sviss í maí-mánuði næst- listmálara bókmenntana.
komandi um líkt leyti og kona Sim- En hann leggur einnig höfuð-
enons, frú Denise áætlar að hún mun áherzlu á að lýsingar sínar séu sem
léttari verða. réttastar og sannleikanum sam-
kvæmar. Þegar hann
var að skrifa „Negr-
ann,“ sem gerist í
lestinni Paris-Menton
elti hann stöðvar-
stjórann í Cannes á
röndum í þrjá daga
frá morgni til kvölds
til þess að kynnast
öllum smáatriðum I
því sambandi.
Næstum allar sögu-
hetjur hans eru dag-
farsgóðir, miðaldra
smáborgarar, sem
skyndilega er hrint
að óvörum inn í iðu-
kast stórra örlaga:
frímerkjakaupmaður
ákærður saklaus um
morð, bókari fær
skyndilega ástriðu til
að fara á flakk og
brjóta allar brýr að
baki sér, sjónhverf-
ingamaður verður
forfallinn drykkju-
sjúklingur. Þó að
Simenon sé ekki
drykkjumaður sjálfur
og hefur aldrei ver-
ið það, hefur hann
alloft tekið til með?
ferðar í sögum sin-
um sálarlif drykkju-
mannsins og raun-
Blaðamaður og sálfrœðingur. — verulega veit hann meira um það
Stéttarbræður Simenons, lesendur og efni en margur sálfræðingurinn.
gagnrýnendur brjóta heilann án ár- Það er styrkur Simenons að honum
angurs um það leyndarmál sem ligg- er kleift að lifa sig inn í sálarbar-
áttu þá sem söguhetjur hans eiga í
og hann lýsir þessum persónum svo
trúverðulega að lesandinn þykist
þekkja þar sjálfan sig og granna
sina.
Ein bók á tiu dögum. — Maður
skyldi ætla að rithöfundr sem lætur
frá sér fara fimm til sex bækur á
ári, yrði að sitja við skrifgorðið
hvern dag árið um kring. En því fer
fjarri að Simenon geri það: hann
dvelur ekki lengur en tvo mánuði
ársins að meðaltali í vinnuherbergi
sínu. Að öðru leyti ferðast hann um
heiminn og hefur opin augu og eyru.
Þar sem hann ritar mestmegnis um
staðhætti þar sem hann er sjálfur
persónulega kunnugur, liggur í hlut-
arins eðli að hann er alltaf á ferða-
lagi að kynna sér sögusviðin. Hvar-
vetna má búast við að hitta fjöl-
skylduna, hvort heldur er í Texas,
Arizona, New York, París, Bretagne
og Rivierunni. Það mun brátt sýna
sig hvort Simenon ætlar sér að
setjast að í Sviss til langframa.
1 tómstundum sínum — þ. a. s.
þegar hann vinnur ekki að ritstörf-
um — sem Simenon vinnur aðalverk
sitt: búðarskilti, atburður á götunni
eða bara auglýsing í dagblaði er nóg
tii að setja af stað hina stórvirku
hugarvél sem framleiðir hugmynd að
skáldsögu. Allt er samvizkusamlega
skráð í minnisbækur og geymt. Þeg-
ar kemur að hinu stóra augnabliki
að hugmyndin hefur tekið á sig
þann búning að óhætt er að hefja
ritun sögunnar, dregur Simenon sig
í hlé og lokar sig inni I vinnuher-
bergi sínu. Þar ritar hann fyrst
nokkur áriðandi viðskiptabréf, út-
fyllir nokkrar ávísanir og býr sig
undir tiu daga einangrun. Þessa
tíu daga kemst ekkert annað í huga
hans en bókin sem hann vinnur
að.
Hann mælir ekki orð við nokkurn
mann. Hann gengur um með fjar-
rænt augnaráð utan við sig, etur og
drekkur næstum ekki neitt, þvær
sér varla og rakar sig alls ekki.
Hann lifir fullkomlega í heimi skáld-
sögunnar sinnar og segist þola og
reyna allt sem persónur hans þola -------fa„ . ....._____.....-----.......
og reyna, bæði likamlega og and- liða á löngu áður en hún getur hleg-
lega. Þó hann lifi allan daginn í að sig störfum á ný, því ungbörn
þessari imynduðu veröld situr hann þarfnast mikillar umhirðu fyrstu
ekki við ritvélina lengur en frá kl. mánuðina. Georges kærir sig hins-
6—9 á morgnana — en á þessum vegar kollóttan um slika hluti. Hann
þremur timum ritar hann heilan hlakkar bara til að skrifa næstu
kafla sem ekki þarf að hreinrita. skáldsögu og hlakkar þó enn meira
Eftir tíu daga er bókin tilbúin í til að sjá nýja barnið. „Hugsa sér
prentsmiðjuna, rithöfundurinn þarf að ég er að verða pabbi aftur, 56 ára
ekki um að bæta. Hann vill ekki sjá gamall," hrópar hann upp og ljóm-
söguna framar, ekki heyra á hana ar af sælu, „það er ákjóanlsget yng-
minnst — hvorki lesa hana né sjá ingarmeðaí."
á kvikmynd. Hann vill fyrst og
fremst hvíla sig rækilega þangað
til næsta söguefni gerir vart við
sig.
En þessir fáu vinnudagar eru síð-
ur en svo illa launaðir. Fyrir nokkru
var ein af sögum Simenons kvik-
mynduð í Ameríku undir nafninu
„Flækingarnir“ og hann ritaði sjálf-
ur kvikmyndahandritið. Fyrir þessa
vinnu, sem hann tók tíu daga að
venju, hlaut hann að launum 200,000
svissneska franka.
Denise sér um allt. — Þó að
Georges Simenon sé fyrir löngu orð-
inn margfaldur auðkýfingur, er
hann þó alltaf jafn alúðlegur og dag-
farsprúður, og likist að ýmsu leyti
söguhetjum sínum. Hann leyfir sér
engan munað þó hann hafi meira en
efni á því, hann býr í glæstri höll og
það er eini munaðurinn sem hann
leyfir sér. Eina ástríða hans eru
pípureykingar — og það á hann sam-
eiginlegt með söguhetju sinni, leyni-
lögreglumanninum Maigret. Hann
unir sér bezt í skauti f jölskyldunnar,
með eiginkonu sinni, frú Denise og
börnum þeirra tveimur, Johnny 9
ára og Marie-José 5 ára. Þar að
auki á hann fullvaxta son frá fyrra
hjónabandi, Marc að nafni, sem oft
dvelur með þeim.
Hann hefur nægan tima til að
sinna einkalífi sínu; því jafnskjótt
og ein af bókum hans er fullskrifuð
þarf hann engu að kviða. Denise sér
um það, sem eftir er. Hún var einka-
ritari hans áður en þau giftust og
enn er hún einkaritari hans. Það er
hún sem tekur á móti gestum, af-
greiðir viðtöl, gerir samninga við út-
gefendur, þýðendur, kvikmynda-
framleiðendur og — síðast en ekki
sist — skattstofuna. Þó að hún sjálf
hafi fyrir löngu ráðið sér einkarit-
ara er það enginn smáhlutur að
ráðmennskast með 159 bækur, sem
búið er að þýða á tugi tungumála og
þar að auki hafa um 60 þeirra verið
kvikmyndaðar.
Denise hefur áhyggjur af því
hvernig skrifstofan muni ganga þeg-
ar kemur að því að hún verður að
rlvflcyn sicr í flft viri. 'ÞflrS rrmn
KÆMI SKRADDARIMM
Framháld af bls. 25.
varð dauðskelkuð og hrópaði:
-— Björninn kemur á eftir okk-
ur og ætlar að taka þig!
Hinir skraddararnir höfðu þá
af öfund og illsku farið inn í
búrið og skrúfað töngina af
birninum, svo að hann losnaði
ag síðan hleypt honum út.
En hvað gerði litli skraddar-
ímii nú ? Hann stakk sér á höf-
uðið, rak fæturna út um vagn-
gluggann og kallaði:
— Sérðu skrúftöngina ?
Hafðu þig burtu, annars skaltu
fara inn í hana aftur.
Þegar björninn heyrði þetta,
sneri hann óðara við og hljóp
S P A U G
Jón keypti sér móturhjól
með körfu og fór strax til
Sigga vinar síns til þess að sýna
honum gripinn. Siggi vildi
ólmur að Jón færi í smá öku-
ferð með sig. Jón tók vel í þetta
og lögðu þeir félagar af stað,
Jón ók hjólinu en Siggi var í
körfunni. Gekk ferðin vel og
brátt voru þeir komnir á góðan
hraða. Þegar Jón hafði komið
hjólinu upp í 60 kílómetra
hraða, tók hann eftir að Siggi
leiðar sinnar, en skraddarinn
og kóngsdóttirin óku í ró og
næði til kirkjunnar og voru gef-
in saman, og hann bjó með
henni sæll og glaður eins og
fugl á kvisti.
var orðinn dálítið undarlegur
og þrútinn í andliti. Hann kom
hjólinu upp í 80 kílómetra hraða
og sá þá, að Siggi var orðinn
blár í andliti. Þetta þótti Jóni
svo undarlegt, að hann ók á 100
kílómetra hraða til næsta
sjúkrahúss. Þegar þangað kom
var Siggi orðinn alla vega litur
í andliti. Jón stöðvaði hjólið og
og sagði áhyggjufullur: „Hvað
er eiginlega að þér Siggi minn.“
Þá svaraði Siggi: „Botninn
datt úr körfunni og ég þurfti
að hlaupa alla leið.“
Gamli maðurinn kom niður-
lútur út úr kirkjunni og veif-
aði á leigubíl og sté inn í hann.
„Hvert má ég aka yður?“
spurði ökumaðurinn.
„Akið þér f’ram af' næsta
bjargi maður minn, ég ætla að
fremja sjálfsmorð," svaraði sá
gamli.
Eitt sinn var Mark Twain að
drekka við bar einn í New York.
Hann bað alltaf um tvöfaldan
wiskí og vatnsglas. Maður,
sem stóð við hlið hans, sá, að
ekkert lækkaði í vatnsglasinu,
enda þótt viskíið hyrfi eins og
dögg fyrir sólu niður um
kverkar skáldsins. Að lokum
fór honum að þykja þetta kyn-
legt og spurði:
„Hvers vegna drekkið þér
ekkert af vatninu?"
Þá svaraði Twain: „Til hvers
að vera að kveikja eld, ef mað-
ur slekkur hann strax aftur?“
22
VIKAN