Vikan - 10.03.1960, Blaðsíða 15

tvisvar gegndi hún hlutverki í sama
harmleiknum - en hlutverkið var bara
ekki hið sama i bæði skiptin, og mót-
leikarinn ekki heldur.
— Já, en góBa min, sagði hann og var allt i
einu orðinn hlægilegur, liggjandi á hnjánum fyrir
framan auðan stól ... — þú veizt þó ...
Hún tók fram í fyrir honum: — Nú hefur
þetta staðið i iieilt ár, sagði hún. Við vitum, að
við elskum hvort annað. Þetta er ekki skyndi-
ævintýr, sem rýkur sporlaust frá manni aftur,
eins og við vonuðumst til í fyrstu Ég elska þig.
En maður getur ekki lifað af tilfinningunum ein-
um saman.
Hann brosti dreymandi og varð kjánalegur á
svipinn. Hann hélt áreiðanlega, að hægt væri að
lifa á tilfinningunum.
— Það þarf meira en þær einar til hinnar
raunveruiegu ástar, sagði hún, — 1 það minnsta
fyrir mig. Ég get ekki haldið áfram að etska
þig, ef ég fæ ekki að vera með þér. Ég veit vel,
hvað þú munt segja um fjárhagshlið'na, um skyld-
ur þinar, bæði siðferðilegar og þjóðfélagslegar,
um hve dýrt það er og af hve litlu við verðum
að lifa. Ég hef heyrt það allt áður. En ég hef
ekkert á móti því að þvo upp og sauma fötin
mín sjálf. Ég er vön sparseml, og ég kýs mér
ekkert fremur en stoppa í sokkana þina og sjá
um matinn ...
Nú var það hann, sem sló hana út af laginu.
Hann stóð á fætur einbeittur á svip og virtist
ekki hlusta á það sem hún sagði.
— Róbert, sagði hún örvæntingarfull, þvi að
þetta var alvarlegt, mjög álvarlegt. — Róbert!
— Ég held, að börnin séu vöknuð, sagði hann.
— Ég neyðist víst til ... Þú veizt, ég er aleinn
heima, og hugsaðu þér, ef þau kæmu hingað. Ég
kem aftur eftir andartak, elskan mín.
Hann stóð upp, gekk út og lokaði hurðinni
hljóðlega á eftir sér.
Hún horfði undrandi
á hann, þvi að hún
átti ekki börnin. sem
hann hafði talað um.
Svo snerist hún á
hæli, þreif keramik-
skál af arinhillunni,
kastaði henni af öllu
afli í gólfið, svo hún
fór i þúsund mola, og
tveimur minútum síð-
ar hafði hún yfirgefið
húsið.
Hún gekk úr eln-
býlishúsahverfinu
heim í litla leiguher-
bergið sitt í húsinu
við þröngu götuna.
Þegar hún kom að
húsdyrunum, var henni runnin reiðin, — nú leidd-
ist henni, að þetta skyldi hafa gerzt. Hún var
lika svo þreytt, að henni fannst ferðin upp á
fjórðu hæð lengri en gangan gegnum borgina.
Þessi kona, hugsaði hún milli annarrar og þriðju
hæðar, hlýtur að vera hamingjusamasta kona i
heimi Róbert var maðurinn hennar, börnin hans
voru hennar börn, og húsið hans hennar hús. Hún
hafði allt, sem hægt var að hugsa sér. Og það
launaði hún með því að hanga þannig á honum,
að hann vildi heldur deyja en eiga i einhverjum
útistöðum við hana, heldur fórna öllu en eiga
það á hættu, að hún hlypist á brott með helm-
inginn af húsinu, húsgögnunum, börnunum, fyrir-
tækinu, peningunum. Á þessu andartaki gleymdi
hún samt ástinni til hennar sjálfrar, sem hún á
öðrum tímum hafði talið sér trú um, að hefði
mesta þýðinguna. Þvi að það var staðreynd, að
hin konan hafði allt hitt, sem hún óskaði sér, og
ekki einu sinni ástin, sem allt sigrar, gat tekið
það frá henni.
Húsmóðirín be:ð eftir henni og skýrði frá þvi,
að karlmaður b'ði hennar. Andartak barðist hjart-
að í brjósti hennar eins og það ætlaði að bresta.
Hafði hann farið út i bílinn sinn og ekið hingað
á undan henni? Hafði honum skyndilega skilizt,
að ekkert í heiminum hefði nokkra þýðingu nema
ástin til hennar? Lét hann loksins skynsemina
ráða?
En svo var ekki. Það var Hans, sem beið hennar,
— bernskuvinur, sem hún fór með i bíó einu
sinni cða tvisvar á ári, þegar hún hafði ekkert
annað að gera, aðallega vegna þess, að bæði for-
eldrar hans og hennar glöddust svo mjög, þegar
þeir heyrðu, að þau Hans hittust enn reglulega.
— Það var gott, að þú komst, sagði hann og
leit út eins og hann hefði orðið fyrir slysi. —
Það er dálitið, sem ég verð að ræða um við þig.
Ég veit hvorki upp né niður og hef ekki vitað
mitt rjúkandi ráð í allan heila dag, og nú varð
ég að tala við einhvern um þetta, og þá datt mér
þú i hug.
VIKAN
S M Á S A G A
hef aldrei elskað svona fyrr, sagði hann.
£ Hún leit á hann úr hinum enda stofunnar,
pirðl augun ofurlítið saman, og það vottaðí
fyrir brosi á vörum hennar.
— Ég trúði ekki á það, sagði hann. — Ég hélt,
að slíkt ætti sér aðeins stað í skáldsögum eða
kæ.ni aðeins fyrir öðruvisi fólk en við erum, —-
fólk, sem hefur ekkert annað að gera. Mig hetur
ekki órað fyrir, áð ég gæti elskað eins og ég
elska þig.
Hún dró andann djúpt og svaraði ekki. Hjartað
barðist í brjóstinu, og hún fann, að varirnar
skulfu Hún var tvitug og hafði alltaf vitað, að
einmitt svona — bg aðeins svona — gæti hún
elskað, — eldheitt og ástríðuþrungið.
— Og hugsa sér, Lísa, að þú skulir vera hérna
heima í stofunni minni.
Lisa kinkaði kolli og leit i kringum sig. Hún
hafði alltaf ímyndað sér stofuna hans einmitt
Bvona, — rúmgóða með þægilegum húsgögnum,
þykkum gólfteppum, málverk i viðamiklum
römmum og þykkar bækur i skinnbandi. Allt benti
til góðs og trausts smekks. en ekki sérstakrar
hugmyndaauðgi, líka til góðrar fjárhagsafkomu
og löngunar til að láta þá staðreynd koma í ljós.
— Ástin mín, sagði hann, og augu hennar
hvörfluðu frá húsgögnunum á hann sjálfan. Hún
horfði í alvarleg augu hans, tók eftir höndum
hans, sem snertu við henni, eins og þær óttuðust,
að hún mundi hverfa, sá munninn, sem brosti,
meðan hann sagði þessi alvarlegu orð. Og attur
tók hjarta hennar kipp, og aftur elskaði hún hann
svo heitt, að allt annað virtist hverfa i skugga.
Þannig var það alltaf. Þannig hafði það verið
S næstum heilt ár í hvert sinn, sem hann horfði
svona á hana, brosti þannig til hennar og sagði
þessi orð, — einnig þótt þau rifust, og það gerðu
þau oft, þvi að þatf elskuðust svo heitt, að það
virtist eðlilegt eins ,og náttúrulögmálið, að þau
yrðu ósammála um kvikmynd, veitlngastað eða
kjól, sem hún hafði- keypt fyrir skrifstofulaunin,
sem hún þrælaði fyrir með súrum sveita. En eitt
bar á milli: Þau elskuðu ekki á sama hátt, hvort
fyrir sig. Hann var hreykinn eins og skólastrákur
yfir þessum siungu tilfinningum, sem hann bar
i brjósti, — hún fór fram á meira. Hún vildi, að
tilfinningarnar yrðu að áþreifanlegum hlutum,
sem hún gætl tekið á og fundið. Hún hafði reynt
að skýra það fyrir honum eitt sinn. Og þegar
hann kom vikuna eftir og færði henni að gjöf
hálsmen, sem var að verðmæti svipað og árslaun
hennar, varð hún öskuvond og henti því í höfuð
honum, — svo að á eftir varð hún að setja plástur
á enni hans, þar sem menið særði hann, og reyna
svo að skýra þetta aftur.
— Hugsa sér, ef ég gæti haft þlg hérna alltaf,
Lísa, sagði hann. — Hugsa sér, ef við gætum elsk-
azt svona á hverjum degi, ... alltaf. Það hlyti
að vera hreinasta paradís.
Aftur pirði hún augun, leit á hann og taldi
kjark i veikt hjartað, reyndi að bægja burt öllum
tilfinningum og hinni miklu ást. Hann hafði djúpa
bassarödd, sem gat sagt þessa hluti svo, að hvert
stúlkubarn bráðnaði undan orðunum. Hann hafði
dökk og bliðleg augu, sem voru svo hreinskilnis-
leg, að enginn vafi var á, að honum var það al-
vara, sem hann sagði. Þar að auki lá hann á
hnjánum fyrir framan hana. Þetta var allt mjög
rómantískt. En ...
Hún stóð á fætur, leit í kringum sig og valdl
sér fitæðl fyrir framan arininn, eins og hún hafði
séð kvenhetjurnar i leikritunum gera við svipað-
ar aðstæður. •— Það er mjög auðvelt að koma
þvi i kring, Róbert. Það verða engir erfiðleikar
með það. AÖeins ef þú segir eitt orð, kem ég
hingafl.
14

— Misskildu mig ekki,
sagði hann. — Ég ásaka
þig ekki fyrir neitt.
Þetta var allt öðruvísi
áður ...
gera hlutl á eigin spýtur og tll að hagnast á þeim.
Hann hefur tækifæri til að vera sjálfs sin herra.
ef hann hefur til að bera það afl, sem til þarí.
Hans stóð kyrr á miðju gólfi með opinn munn-
inn. — En hve Þú ert gáfuð, sagði hann.
— Humm, sagði Lísa aftur, þvl að i þetta sinn
vissi hún varla, hvað hún sjálf hafði sagt. Styrk-
ur. Ha-ha. Róbert, sem var skithræddur við kon-
una sina.
— En mér gremst það lika að hafa eytt hellum
fjórum árum í námið án Þess að græða nokkuð á
þvi.
— Eytt? spurði Lísa.
— Já, ef ég hætti núna, sagði Hans.
— Þú ert ekki með öllum mjaíla, sagði LLsa.
Menn hlaupa ekki frá námi, þegar aðeins eitt
ár er til prófs. Ekki nema eitthvert slys verði.
— Ekki þegar mönnum er boðin góð staða og
há laun?
— TIl þess að þeir, sem bjóða stöðuna, geti
fund'ð, að menn hlaupi upp til handa og fóta,
bara ef þeir lyfta litlafingri, sagði Lisa — Nei,
drengur minn. Ég hélt, að þú værir skynsamari
en þetta. Þú skalt sjá til, að launin verða hækk-
uð um helming, ef þú hefur próf.
Hans lokaði munninum, strauk yfir hár sér og
dró andann léttar. — Þakka þér fyrir. Ég gat
ekki tekið ákvörðun sjálfur.
Lisa þagði, en hann gekk um gólf, og ræddí
íramtíðaráform sin og fjárhagslega möguleika —
fremur við sjálfan sig en hana Bara, að þetta
gangi nú vel, hugsaði hún, því að annars kemur
hann og skammar mig, vegna þess að ég réð
honum til þessa.
— Ég skal segja þér, sagði hann og nam staðar
fyrir framan hana: — Maður verður að hafa
konu til að leysa úr öllum hinum erfiðu vanda-
málum með sér. Allt skýrist, þegar maður ræðir
um það við annan. Finnst þér ekki? Og svo gæti
verði gaman að eiga konu Hún mundi vera þátt-
takandi i vandamálum manns — á allt annan hátt
en foreldrar eða vinir.
— Þér veitir víst ekki af einhverju til að hressa
þig á, sagði Lisa. — Viltu tebolla?
— Ertu líka húsmóðurleg? spurðí hann.
Hún tók þetta mjög alvarlega. Auðvitað vantaði
hina miklu ást, en hún komst að þvi, að 24 tímar
sólarhringsins eru svo hlaðnir órómantiskum at-
burðum, að það hefði tæplega verið mikill tími
aflögu. Og það var líka hægt að taka þetta al*
varlega án ástarinnar.
Það var ekki eftir neinu aö biða. Þau höfðu
þekkzt árum saman. Foreldrarnir urðu hreyknir,
og brúðkaup var haldið, áður en Róbert hafði
fundið nægjanlega afsökun fyrir brotnu keramik-
skálinni.
Lisa og Hans fluttust inn í eins og hálfs her-
bergis íbúð með þau húsgögn, sem þau höfðu
áður haft hvort í sínu herbergi. Hann fékk heila
herbergið, því að hann var alltaf heima að lesa,
— hún hið hálfa, þvi að þegar hún Var heima,
var hún hvort sem var oftast i eldhúsinu. Hann
Lisa íór úr yfirhöfninnl og hlustaði aðeins á
hann með öðru eyranu. En Hans tók ekkert eftir
þvi. Orðin streymdu eins og stórfljót af vörum
hans. Nú var hann bráðum orðinn tuttugu og
fimm ára, og hvað var hann? Fyrst hafði hann
gengið í skóla og vaxið upp úr öllum fötunum
sinum Svo hafði hann gengið I herinn Síðan
herþjónustunnl lauk, hafði hann stundað nám og
orðið að vinna með því, vegna þess að faðir
hans haíði ekki ráð á ...
Guð má vita, hvað hann hefur sagt, þegar
hann kom niður og sá, að ég var farin, hugsaði
Lísa.
— Og nú verður þú að gefa mér ráðieggingar,
sagði Hans.
— Humm, sagði Lisa, sem ekki hafði he.vrt
síðustu orð hans.
— Öll framtíð min er i veði, hélt Hans áfram.
— Með svona mikla peninga í höndunum get ég
farið að klæðast sæmilega, haft ráð á að fara út
að skemmta mér og meira að segja kvænzt. En
á hinn bóginn: Er rétt að hlaupa frá náminu,
Þegar ég get tekið prófið eftir eitt ár eða svo
og eftir það fengið stöðu, sem er enn betri en
Þessi.
— Segðu mér þetta einu sinni enn, en talaðu
hægt. svo að ég geti fengið tima til að hugsa
um það.
— Já, sagði Hans En það stoðaði ekkert.
Hugsanir hennar snerust til keramikskálarinnar
á gólfinu og Róberts á hnjánum fyrir framan
auðan stólinn. Hún brosti, en var svo nærri farin
að skæla og gerði sér upp hósta til að leyna
því. — Á þessum tímum getur maður ekki leyft
sér að láta tilfinningarnar hlaupa með sig i gön-
ur. Maður verður að komast út í sviðskiptalífið,
ef maður á að standa sig. Og ég veit ekki, hvort
ég fæ svona tækifæri aftur ...
— Auðvitað færðu það, sagði Lisa, þvi að það
hafði Róbert líka sagt einu sinni. — Þtfð hlýtur
að vera óþolandi að vera launaþræll og embættis-
maður. Kaupsýslumaður hefur möguleika til að
tók prófið, en hún vann úti Hún kvaðst geta
hætt að vinna, þegar prófið væri fengið, en það
gerði hún reyndar ekki, því að á eftir keyptu þau
húsgögn i þriggja herbergja ibúð, og elnnig þurftl
Hans á sínu af hverju að halda til þess að verða
ekki til skammar fyrirtækinu, sem sá í honum
gott efni i næsta aðstoðarforstjóra. En i fyllingu
timans, þegar allar aðrar ósklr vortf uppfylltar,
hætti hún að vinna og snerl sér þeSs i stað að
því að eiga tvö börn, sem henni tókst á tæpum
tveim árum. Það voru drengur og stúlka.
Þegar börnin voru orðin það stór, að þau þurftu
að fá sérherbergi, hafði Hans svo góð laun, að
þau gátu keypt hús, og Lisa byrjaði aftur að
velja sér húsgögn. Hún hafði ákveðinn smekk og
valdi allt eftir honum. Hreinar linur og litir, en
ekkert ýkt. Nútimamálverk án ramma, létt teppi
á gólfum. Allt bentl til góðra efna og algers til-
litsleysis til þess, sem öðrum fannst. Lisa var
mjög ánægð.
Framhald á bls. 29.
VIKAN
15