Vikan - 07.07.1960, Page 21

1 hellinum stóO mannvera næstum nakin.
Nú var hann kominn til Þess að freista gæfunnar
í lítt numdu landi og hafði drekkhlaðinn knörr
af nauðsynjum öllum, búsamala, húskörlum og
þrælum.
Fróða leizt landið fagurt og fýsilegt til land-
náms. Enginn var hann blótmaður, en trúði á
mátt sinn og megin. Hirti hann því ekki um að
varpa öndvegissúlum fyrir borð og láta goðin ráða
landnámi. Hann sigldi í tvo daga meðfram strönd-
inni, sem var mjög sendin, áður en hann fyndi
heppilegan lendingarstað.
Fróði var maður kvæntur og átti fjögur börn
með konu sinni, sem öll voru í æsku, er þessir
atburðir gerðust. Hann hélt og hjákonu, svo sem
titt var meðal þeirar ölda, er verið höfðu í vik-
ing. Var hún ambátt og hafði Fróði getið með
henni tvö börn, dreng og stúlku, sem einnig voru
á barnsaldri.
Alls voru þrælar Fróða tólf og þorði hann ekkf
að taka fleiri með sér til Islands, því að hann.
hafði aðeins níu vopnfæra húskarla og fimm
konur frjálsar, auk konu sinnar. Þó að þrælarnir
virtust friðsamir var ekki gott að ætla á hvað
þeim dytti í hug, þegar þeir væru komnir i J
meirihluta. |
Nú sáu skipverjar vík eina litla inn í ströndina,
sem virtist vera ákjósanlegur lendingarstaður.
Fróði lagði knerrinum í vikina og tókst lending-
in ágætlega. Gekk hann á land ásamt tveim hús-
körlum og leizt þeim vel á landkosti alla. Gengu
þeir upp á allhátt fell og skyggndust um, en sáu
hvergi reyk. né önnur merki mannabyggða. Ákvað
Fróði þvi að slá eign sinni á nærliggjandi héruð
milli fjalls og fjöru.
Daginn eftir gekk Fróði aftur á land með-
nokkrum manna sinna og skyldi nú athuga bæj-
arstæði. Komu þeir þá í hvamm einn, fagran og
vel gróinn. Var þar fegursta bæjarstæði. Benti
þá einn húskarlinn á þústu eina, lága, þar í
hvamminum, sem við nánari athugun virtist gerð
af manna höndum. Voru dyr, lágar á þústunni og
breidd torfþaka yfir. Tóku þeir hana frá og komu
þá inn í óvistlegan kofa, sem ekki var manngeng-
ur. Var þar enginn maður, en óþriflegt mjög. 1
hrúgu úti i horni var skeljarusl, eggjaskurn, fugls-
hámir o. fl. Einnig voru þar nokkrir gærubleðlar
og stór hrúga af þurrum mosa á miðju gólfi. í
leirflagi skammt frá fundu þeir fótspor eftir ber-
fættan mann. Taldi Fróði, að þarna mundi vera
aðsetur Papa og kom þeim saman um, að haía
auga með honum, ef hann dveldist enn í nágrenn-
inu og bæta honum í Þrælahópinn.
Daginn eftir fluttu skipverjar farminn í land
og upp í hvamminn. Síðan var knörrinn settur,
en svo tóku allir til starfa við bæjarbyggingu.
Fróði hafði húsavið af skornum skammti, og varð
þvi að notast við torf og grjót að verulegu leyti.
Jafnframt bæjarsmíðinni voru þrælarnir látnir
erja akur og sá byggi.
Dag einn gekk Fróði bóndi einn út í skóg til
að vitja netja, sem hann hafði lagt í ársprænu,
sem þar rann. Hann hafði ekki annað vopna,
en sverð eitt mikið. Sá hann þá ný spor eftir ber-
fættan mann í moldarflagi á bakkanum. Hann
rakti sporin upp með ánni. Væri hér Papi á ferð
skyldi hann hafa hendur í hári hans. Sporin hurfu
brátt í kletta nokkra. Eftir dálitla leit kom hann
að hellismunna og er hann leit inn í hellinn, sá
hann, að inni i hálfmyrkrinu stóð mannvera, næst
um nakin, gyrt skinni um lendar. Um andlitið
var dökkt hár og skegg í einni flókabendu, og
mannvera þessi virtist lítið annað en skinn og
bein. Hellisbúi hafði tygilknif í hendi og mund-
aði hann gegn komumanni og urraði eins og
hundur.
Fróði horíði um stund með viðbjóði á þessa
ómennsku veru, en svo kom vikingurinn upp i
honum. Hann dró sverðið úr sliðrum og skipaði
hellisbúa að koma taíarlaust út.
Kórmákur Gilsson, þvi að þetta var hann, stóð
kyrr og virti fyrir sér svipmót komumanns. Hann
haíði séð knörr Fróða Haraldssonar er hann
lagði inn í vikina og strax getið sér til að
þar væru norrænir djöíiar á ferð, þvi að kristnir
menn mundu ekki sigla með drekatrjónu i stafni.
Yfirgaí hann þá kofa sinn og settist að i þessum
heili, þar sem hann þóttist óhultur í bili. Var
honum einkum hugieikið að komast að þvi hvort
bóndi heíði irska þræia og komast i samband við
þá ei svo væri.
Kórmáki hafði tekizt að draga fram lífið í tíu
ár á þessu óbyggða landi. Hann hafði aldrei fyrr
orðið var mannaferða, þessir fáu, sem höfðu leit-
að til landsins höfðu setzt aö í öðrum héruðum.
Aldrei hafði honum í öll þessi ár heppnast að
kveikja eld og því oft verið að því kominn að
krókna í kulda á veturna. Það hafði bjargað lífi
hans, hve öll dýr voru spök og óvör um sig. Hann
hafði fengið mikla æfingu i að skutla fugla og refi
með hnífum, sem hann skildi aldrei við sig. Refa-
skinnin voru hlý í vetrarkuldunum. Hann nærðist
mest á fuglum, eggjum, berjum, rótum og sölvum,
að ógleymdum kræklingum, sem var bjargvættur
hans á veturna.
Kórmákur Gíslason skildi ekki mál komumanns,
en ekki var hægt að villast á látbragði hans. Hann
hristi sverðið og benti hellisbúum að koma út.
Svipur korrmmanns Vnm Kórmáki kunnuglega
fvrir sjónir, þótt hann bnfðí ekki séð mann í tíu
ár. Þessi harði on ruddalem svipur. arnarnefið
og valbráin á enninu . . . Þessi valbrá. hvernig
gæti hann nokkurntíma glevmt henni. I hufrskot.i
hans birtist 15 ára gömnl mvnd mvnd af víkingn-
um i þáti og ungri. nak'nni stúlku sem kveinaði
af örvæntineu. Þessa valbrá mundi hann þekkia
allt til dómsdags. Var hoilagur Patrekur nú að
umbuna honum fvrir allt bað sem hann hafði
laet á hann? Hafði dvrð'ingurinn látið le’ðir bpirra
liggia saman, til að gefa honum tækifæri til bess
að hefna fornra harma? Eða var bað mvrkra-
höfðinginn siálfur, sem var að freista hans?
Kórmákur hafði ekki langan tíma til umhugs-
unar. Komumaður fikraði sie nu inn ? hellismunn-
ann og otaði sverðinu á undan sér. .Tafnvel ítrek-
aði hann háum rómi skipun til hellisbúa um að
koma út.
Kórmákur þreif um hnífsoddinn. hrónaði nafn
heilags Patreks og skant hnífnum af alefli. Fróði
Haraldson rak upn hrvglukpnnt öskur og bné nið-
ur. Hnífsblaðið stáð unn að skafti í brjósti hans.
Hann var þegar örendur.
Einset.umaðurinn gekk að líkinu og virkti fvrir
sér andlitssvipinn. Það var ekki um neitt að viliast.
Þetta var maðurinn. sem hafði lagt líf hans í rúst-
ir. Hann skyldi aidrpi iðrast. bess verks, þótt hann
yrði að gjalda það með eilífri sáluhjálp sinni.
Kormlöð, Kormlöð. — Skyldi hún vera enn á
lífi? Og skyldi víkingurinn hafa tekið hana með
sér til þessa eyðilands? Kórmákur hugsaði upp-
hátt. Það hafði hann gert i mörg ár til þess að
gleyma ekki að tala. Kannski tækist beim að flý.ia
saman, eitthvert lagt í burtu, þangað sem kristnir
menn byggju, eða þau gæti lifað óáreitt I ein-
hverju.
Hann dró lík Fróða Haraldssonar inn í hellis-
skútann og urðaði það þar. Eíkki var vert að menn
hans fyndu það fyrst um sinn.
Hann lagði af stað heim undir hvamminn, en
gætti þess að fara verlega svo ekki sæist til ferða
hans. Húskarlar voru önnum kafnir við að reisa
bæjarhús, Þar sem kofinn hafði staðið. Skammt
þaðan frá voru þrælar að erja akur. Hann skreið
áfram eftir lyngvöxnum brekkunum eins nálægt
akrinum og hann gat. Þrælarnir voru allir naktir
að beltisstað og voru því auðþekktir frá þrem
húskörlum, með alvæpni, sem gættu þeirra. Ekki
virtist nein fullorðin kona vera I þeim hópi. En
unglingstelpa var þar og drengur.
Kórmákur þorði ekki að kama nær. Vonbrigðin
nýstu hjarta hans. Kormlöð var hvergi sjáanleg.
En hvernig gat hann annars vænzt þess? Fimmtán
ár voru liðin síðan hún var hernumin. Kannski
hafði hún þá þegar stytt sér aldur. Kannski hafði
víkingsforinginn selt hana, eða hún hafði strokið.
Hver vissi það? Jú, ef hann gæti haft tal af þræl-
unum þætu þeir ef til vill frætt hana um örlög
hennar.
Einsetumaðurinn skreiddist burt og þorði ekki
að rétta úr sér fyrr en hann var kominn I hvarf.
Þá flýtti hann sér áleiðis til hellisins, Þar sem hann
hafði vegið víkinginn. Hann hugðist tína saman
það litla, sem hann átti, skinn, snörur o. þ. og
halda í burtu í bili. Næstu daga yrði ábyggilega
gerð leit að víkingnum, og ef líkið fyndist, þá
ekki siður að banamanni hans.
Á leiðinni upp í hellinn kom hann að rjóðri
nokkru. Þar varð fyrir honum dálítill geitahópur.
Hann beygði sig þegar á fjóra fætur. og skreið
áfram. Sennilega var einhver í nágrenninu að
gæta þeirra. Jú, þarna sat einhver á steini og
raulaði. Það var ambátt. Hún raulaði gamla irska
vögguvísu. Hann þokaðist nær. Ambáttin sneri
bakinu að honum og var ekki vör mannaferða.
Hún var nakin að ofan eins og hinir þrælarnir.
Svart hár hennar féll niður um herðarnar. En nú
sá hann, að bak hennar var alsett rauðum og
bláum rákum. Hún hafði augsýnilega fengið að
kenna á keyrinu.
Kórmákur þokaðist eins nærri og hann gat án
þess að sjást. Nú stóð ambáttin á fætur. Hita-
straumur fór um líkama Kórmáks. Var hugsan-
lega, að þetta væri Kormlöð? Nú sneri hún sér við
svo hann sá andlit hennar. En — æi nei, þetta var
roskin kona, þunn á vangann og hrukkótt. Mynd
æskuvinunnar kom upp i huga hans. Þannig hafði
Kormlöð alltaf búið í hugskoti hans. Hann virti
konuna vandlega fyrir sér. Hún minnti hann samt
á einhverja, sem hann hafði séð áður en hann fór
í útlegðina. Hann ætlaði að hafa tal af henni.
Varla færi hún að segja frá honum. Kórmákur reis
skyndilega á fætur og heilsaði á írsku.
Konan hrökk í kút og æpti upp yfir sig af skelf-
ingu Svo tók hún á rás heim á leið. Eh Kórmákur
var léttur á sér og náði henni brátt, þreif í hand-
legg hennar og stamaði út úr sér nokkrum orðum
um að hann væri irskur einsetumaður, og hyggðist
ekki gera henni neitt mein.
Hann varð að leita að orðum í huga sér. Hann
hafði ekki talað við aðra, en sjálfan sig í tíu ár.
Konan varð nú rórri. Enn henni varð Þó ekki
um sel, er hún leit hina úfnu flókabendu á andliti
og höfði einsetumannsins. Hún stundi upp:
— Ég hélt að þú værir skógarpúki.
,Hvaðan ertu þá?“ —
Kórmákur nefndi nafn litla írska þorpsins, þar
Framhald á bls. 28.
VIK A N
21