Vikan - 01.12.1960, Side 8

Eins og kunnugt er, á kaþólska
kirkjan marga helgidaga, og er þeirra
minnzt á viðeigandi hátt í kirkjum
hverju sinni. Sá dagur, sem einna
mest helgi hefur verið á í kaþólskri
trú á Islandi, er messudagur heilags
Þorláks Árið 1433 var að venju fjöl-
menni mikið í Skálholti saman kom-
ið til að hlýða á hátiðarmessu heilags
Þorláks. Þá gerðist það öndverðan
messudaginn, að mikill flokur manna
kom ríðandi austan Skálholtshamar,
og fóru fyrir liði þessu tveir menn
höfðinglegir. Hélt liðið yfir Hvítá á
Þengilseyri, og var það í fyrsta sinn,
er áin var þar riðin, að talið var.
Var biskupi mjög brugðið, er hann
sá þessa mannaferð og hafði fregnir
af, hverjir þar færu. Gekki hann til
kirkju með öllum klerkum sínum og
sveinum og lét læsa öllum dyrum
á kirkjunni og staðnum. Æiðan
skrýddist biskup og klerkar hans,
hver sínum skrúða. Hóf biskup þá
messu og tók í hönd sér kaleik og
patínu, helgaði oblátu eina og hélt
á sér til hlifðar. Þannig stóð hann
við altarið og kennidómur hans allur
og klerkar í kringum hann.
En það er af riddurum þeim, er
áður voru nefndir, að segja, að er
þeir komu heim á staðinn, kom i
ljós, að þeir voru vel vopnum búnir,
og héldu þeir þegar til kirkjunnar og
tóku að bera að henni stóríé og viðu
mikla, komu þeim innan undir stokk-
ana og undu síðan upp, svo að kirkjan
tók að hallast. En fimmtíu þeirra,
er öruggastir voru taldir, greiddu
inngöngu í kirkjuna. Var fyrir þeim
maður sá, er Dalskeggur kallað.st,
og er hann sá biskup alskrýddan og
presta hans, mælti hann: „Ekki er
nú lítiö um dýrðir!“ Síðan gengu þeir
snúðugt inn að altarinu, þar sem
biskup stóð og hélt á oblátunni, lögðu
á hann hendur og drógu hann held-
ur harðfengilega utar eftir kórnum.
Klerkar bjskups héldu honum sem
þeir máttu, en það kom fyrir lítið,
sem von var, þangað til þeir komu
í miðja framkirkju, þar féll niður
oblátan. Löfðu klerkar þó á herra
sínum fram á stöpulinn, en slepptu
þar taki og forðuðu sér síðan innar
í kirkjuna En kirkjupresturinn skreið
þangað, sem oblátan lá á gólfinu, tók
hana upp með munninum og gleypti.
En það er af biskupi að segja, að
þegar hann var kominn fram í stöp-
ulinn, var hann orðinn móður mjög
og dasaður af stími þessu og bauð
smásveini sínum einum að sækja sér
góðan svaladrykk í kjallara sinn.
Gerði hann það og kom aftur með
silfurskál mikla fulla mjaðar, en að-
gangsmenn biðu á meðan og glfu
honum tóm að svala sér og drekka
til botns. Færðu þeir hann síðan úr
biskupsskrúða sínum og héldu með
hann til tjalda sinna, sem slegið hafði
verið upp rétt undan staðnum. Beiddi
biskup sér þá lífs, en var synjað.
Sveina hans drápu þeir félagar, hvar
sem þeir náðu, og jafnvel í sjáifri
kirkjunni eða skutu Þá ofan af
skammbitum með bogum eða spjót-
um, og voru þeir síðan dysjaðir þar,
sem kallað er Iragerði, fyrir vestan
Brekkutún, og þótti þar lengi reimt
eftir. E'n með biskup fóru þeir út að
Brúará, létu hann i poka, bundu
stein við og drekktu honum i ánni
við ferjustaðinn hjá Spóastöðum.
Teifur hinn riki og Þorvarður á Möðruvöllum voru teknir hönd-
um, fluttir í Skálholt og látnir sitja i myrkrastofu eða berja
fisk, þeir sluppu úr haldi og hefndu þessara ófara á biskupi
B VIKAH