Vikan - 22.04.1964, Síða 19

hálftíma að kveða
upp úrskurð sinn.
Zola og útgefandi
„L‘Aurora“ voru sek-
ir fundnir með átta
atkvæðum gegn fjór-
um, og dæmdir til
að þola þá hörðustu
refsingu, sem lög
leyfðu fyrir slík af-
brot — Zola eins árs
og útgefandinn fjög-
urra mánaða fang-
elsi.
Þessi dómur vakti
undrun og skelfingu
í öllum menningar-
löndum heims, og
margir létu opinber-
lega í ljós þá skoð-
un sína að eftir þetta
yrðu Frakkar vart
taldir með menning-
arþjóðum.
Skömmu seinna
var Picquart ofursta
vikið úr hernum fyr-
ir „gróflega van-
rækslu í starfi sínu“.
lega í huga manna,
að þegar sýna átti
leikrit Ibsens, „Þjóð-
níðinginn“, í París,
skildi almenningur
það sem vörn fyrir
Zola, „manninn, sem
reis gegn sektarsam-
fylkingu meirihlut-
ans“, og varð að
hætta sýningum á
leikritinu.
Zola áfrýjaði dómn-
um, en um það leyti,
sem taka átti málið
upp aftur, hvarf hann
frá París; hélt úr
landi og settist að í
Lundúnum. Hann
kaus heldur að lifa
sem frjáls maður í
útlegð en sitja í fang-
elsi heima á ættjörð
sinni.
Eftir kosningarnar
í maímánuði 1898,
var skipaður nýr her-
málaráðherra, Cav-
aignac, sem alltaf
hafði álitið Dreyfus
sekan og taldi séír
Skáldið Emile Zola í stúku hins ákærða fyrir réttinum.
og tók fram, að í þeim tveim,
sem voiru ófölsuð, fyrirfyndist
ekkert sem benti á Dreyfus, en
í því þriðja — sem Henry hafði
farið höndum um — fyndust
beinar sannanir gegn honum.
Cavaignac var ákaft þakkað sem
sönnum „syni lýðveldisins" og
föðurlandsvini. En í rauninni
hafði Cavaignac þar með ómerkt
„bordereauið" margumrædda
sem sönnunargagn. Hann hafði
ekki bundið sig við annað en
falsanirnar, og þá játningu, sem
Dreyfus átti að hafa gefið höfuðs-
manni í lýðveldishernum.
Piquart vissi að hann ætti
á hættu fangelsisdóm eða
kannski annað enn válegra,
engu að síður reit hann forsætis-
ráðherranum, Brisson, bréf tafar-
laust. 1 bréfi þessu, sem birt var
í blöðunum, kvaðst Picquart ekki
hafa talið sér heimilt að ræða
opinbetlega um þau málskjöl,
sem sektardómurinn yfir Dreyf-
usi byggðist á, fyrr en nú. „Her-
málaráðherrann vitnaði í þrjú af
þessum málskjölum í ræðu sinni
í þinginu. Ég tel) mér því skylt
að benda yður á, að ég get sann-
að fyrir rétti, að í þeim tveim
Þessi mynd var tekin af Alfreð Dreyf-
us eftir að hann var látinn laus. Ákær-
an og útlegðin höfðu verið mikil þrek-
raun fyrir hann og hann virtist hafa
elzt um mörg ár.
gæfilega og semja
skýrslu um árangurinn.
Coignac höfuðsmaður
vann verk sitt samvizku-
samlega, og varð skelf-
ingu Lostinn þegar hann
komst að raun um að
bréfið frá Panizzardi til
Schwarzkoppen var
falsað. Nokkrar línur í
því báru annan lit en
hinar, tvö bréf höfðu
verið límd saman í eitt.
Bréfið hafffi hafnað í
skrifstofu njósnadeild-
arinnar og Henry fullyrt
að madama Bastian
hefði komið með það.
Þegar Cavaignac var
skýrt frá þessu, var®
hann Henry ofsareiður
fyrir að hafa haft sig
þannig að fífli. Henry
var í sumarleyfi þegar
þetta gerðist, en þegar
hann kom heim aftur,
þann 30. ágúst, kall-
aði hermálaráðherrann
hann umsvifalaust fyr-
ir sig.
Fyrst neitaði Henry
því harðlega aff hafa
um Iausn frá em-
bætti.
Henry var fluttur
í virkisfangelsið,
Mont Valerien, og
lokaður inni í þeim
sama klefa og Picqu-
art hafði setið í þá
fyrir skemmstu.
Nokkru síðar fannst
hann dauður á bálki
sínum. Hann hafði
skoriff á hálsæðina.
SÍMSKEYTI SENT
TIL ÞEIRRA Á
DJÖFLAEY.
Skömmu áður hafði
Esterhazy greifi ver-
ið dæmdur óverðug-
ur til að gegna em-
bætti í hernum vegna
ósæmilegs athæfis,
og þegar svo við
bættist fréttin um
handtöku Henrys og
sjálfsmorð í fangels-
inu, olli þetta slíku
öngþveiti og æsing-
um, að óhjákvæmi-
legt virtist að mál
Dreyfusar yrði tekið
Að lokum fékk Dreyfus fulla uppreisn æru og endur-
heimti öll sín metorð í hernum. Hér er hann kominn í
úniform og með langt sverð. Hann er að tala við Gillaln
hershöfðingja.
ÆSINGARNAR
FÆRAST f
AUKANA.
Því fór fjarri, að
dómurinn yfir Zola
skapaði þá kyrrð og
ró sem framámenn
hersins höfðu gert
sér vonir um. Sókn-
arganga sannleikans
var . hafin. Allir
ræddu um Dreyf-
usarmálið; þeim um-
ræðum lyktaði oft
meff slagsmálum og
ryskingum, jafnvel
götubardögum. Það
er til merkis um það,
hve málið var ofar-
fengjanlega, að þessi
alþjóðlegu samsæris-
samtök Gyðinga fyr-
irfyndust í raun og
sannleika. Hann tók
sig til og athugaði
málskjölin gaum-
gæfilega, og komst
að því loknu að
þeirri undarlegu nið-
urstöffu, að þeir
Dreyfus og Ester-
hazy greifi væru báð-
ir samsærismenn.
Hann hélt nú
mikla ræðu í þing-
inu, þar sem hann
vitnaði í þrjú af þess-
um málskjölum, og
málskjölum, sem eru frá árinu
1894, er ekki átt við Dreyfus, og
hið þriffja, frá árinu 1896, ber
greinileg merki þess að það sé
falsað“.
Cavaignac svaraði með því að
láta stefna Picquart fyrir að hafa
sagt málafærslumanni sínum frá
efni leyndarskjala.
FÖLSUNIN AFHJÚPPUÐ.
Samt sem áður vildi hermála-
ráðherrann enn einu sinni full-
vissa sig um að öll mikilvæg-
ustu skjölin í máli Dreyfusar
væru áreiðanleg og ósvikin. Hann
bauð því Cuignet höfuðsmanni
að athuga öll málskjölin gaum-
falsað bréfið en þegar
hann hafði verið yfir-
heyrður í þaula í fulla
klukkustund, lét hann
bugast og meðgekk.
„Árið 1896 barst yður
í hendur ómerkilegt
bréf, sem þér breyttuð
og fölsuðuð“, sagði her-
málaráðherrann. „Er
þaff rétt?“
„Já“, svaraði Henry.
Boisdeffre herráðs-
foringi hafði treyst
Henry skilyrðislaust og
borið það fyrir rétti að
skjöllin væru ófölsuð.
Hann tók nú afleiðing-
unum og sótti tafarlaust
til meðferðar á ný.
Cavaignac hermála-
ráðherra barðist þó
enn gegn því. Enn
var hann sannfærður
um sekt Dreyfusar.
Á ríkisstjórnarfundi
lýsti hann meira
að segja yfir því,
að koma mætti í
veg fyrir endur-
skoðun dómsúrskurff-
arins með því aff
taka höndum alla þá,
sem við málið væru
riðnir og dæma þá
fyrir landráð. Sú til-
laga hlaut þó engan
Framhald á bls. 28.
VIKAN 17. tbl. — JQ