Vikan - 10.09.1964, Page 27

ar eða útskrifazt úr listaskóla.
— Er gott að vera myndlistar-
maður í Svíþjóð? Er almennur
óhugi á því að eignast verk eft-
ir sænska listamenn?
— Nei, almennur áhugi er
ekki til. Sá hópur sem sækir sýn-
ingar í Stokkhólmi er fremur
þröngur og sá hópur sem kaup-
ir málverk á sýningum er fá-
mennur. Og sumir þeirra líta að-
eins á málverkakaup sem skyn-
samlega fjárfestingu.
— En þeir Johanson og Lund-
quist koma ekki á sýningar og
ver|a ekki fjármunum sínum til
myndlistarkaupa?
— Nei. Gjáin á milli fólksins
og listamannanna virðist alltaf
vera að breikka. Myndlistarmenn
vinna fyrir aðra listamenn og
gagnrýnendur; þeir hafa ekki al-
menning í huga, þegar þeir mála
myndir. Myndlistin verður þeirra
heimur, sem hinir ekki skilja,
sem sjaldan eða aldrei sækja
sýningar. Þetta er mikið vanda-
mál.
— Nú getur ekki verið að
nokkur maður haldi því fram,
að listamennirnir eigi að fara
eftir því sem fólkið vill og láta
það stýra gerðum sínum.
— Auðvitað ekki. Þetta er
vandamál, sem sýnist erfitt að
leysa. I Svíþjóð hefur verið mik-
ið rætt um hlutverk myndlistar-
innar til dæmis. Hvaða tilgangi
hún eigi að þjóna. Hvort lista-
menn eigi að taka til meðferð-
ar aðeins það sem þeim finnst
fagurt og langar til að gera, eða
hvort listin eigi fyrst og fremst
að kenna fólki að meta eitthvað
og skilja; hafa einhvern boð-
skap í sér fólginn. Þetta hefur
verið á dagskrá í Svíþjóð.
— Hérna á íslandi breikkar
þessi gjá líka, því miður. Fyrir
fáum áratugum voru einkum
landslagsmálarar hér og fólkið
fylgdist með þeim; það þekkti
landslagið og fjöllin, sem þeir
máluðu og sá að þetta var vel
gert — eða gagnstætt. Nú þegar
myndlistarmenn sækja yrkisefni
í eigin hugarheim, verður erfið-
ara fyrir hinn venjulega áhorf-
anda og listskoðara að fylgjast
með.
— i Svíþjóð er það líka
þannig, að myndlistarmenn
sækja viðfangsefnin í eigin huga,
fremur en að þeir máli það sem
fyrir augum ber, til dæmis lands-
lag, hús eða mótív frá höfninni.
— Mér skilzt, að hin óhlut-
læga list, abstraktlistin, sé yfir-
leitt alls staðar á undanhaldi.
Hvernig er það í Svíþjóð?
— Já, mér er óhætt að segja
að hún er það líka þar. Á sýn-
ingum ber meira nú orðið á hlut-
lægum myndum. Annars skiptast
myndlistarmenn í tvo hópa um
þetta, — tvo hópa, sem eru þó
hættir að deila. Jafnvel í París
er nú orðið sjaldgæft að sjá ann-
að en hlutlægar myndir á sýn-
ingum.
— Hefurðu átt þess kost að
sjá eitthvað af íslenzkri list?
— Ég hef komizt í listasafn
ríkisins. Að mínum dómi er
Kjarval risinn meðal íslenzkra
málara, en mér leizt Ijómandi
vel á verk Svavars Guðnasonar
og Sverrir Haraldsson finnst mér
bráðsnjall og fimur málari. Aftur
á móti hef ég undrazt það, hvað
íslenzkir listamenn virðast lítið
nota þann framúrskarandi efni-
við, sem er landið og litir þess.
Eg álít, að íslenzkir myndlist
menn hafi alveg óvenjuleaa
góða aðstöðu að búa í svona
eggjandi umhverfi. Þess í stað
hef ég séð, að menn eru að
dunda við að mála eins og gert
var í París fyrir einum áratug
eða svo.
— Já, mig grunar, að þeir
hafi verið þar sumir og gengið
erfiðlega að öðlast ný viðhorf.
En það hlýtur að lagast.
— í listinni er mjög hættulegt
að eltast við tízkuna og duttl-
unga hennar. Jafnvel þótt það
þyki sæmilega gert í bili, þá
verður það óþolandi eftir nokk-
ur ár eins og gamall hattur, sem
ekki er móðins lengur. Það gild-
ir að finna þann tón, sem dvín-
ar, eitthvað sem stendur.
— Þú varst búinn að segja
mér um áhuga almennings (
Svíþjóð. En hvernig er að vera
myndlistamaður í Svíþjóð að
öðru leyti?
— Mér er óhætt að segja, að
það er býsna erfitt. Það er fjöld-
inn allur af sýningarsölum í
Stokkhólmi, þar sem ég þekki
Framhald á bls. 45.
VIKAN 37. tbl. — 27