Vikan - 10.10.1968, Blaðsíða 16

&

„Þessar skelfilegu bækur
eiga sök á dauða hans að mín-
um dómi,“ sagði fröken Mac-
key við leynilögfeglumann-
inn. „Óbeint að sjálfsögðu,“
bætti hún síðan við. „Ég er
frjálslynd í skoðunum og alls
ekki hleypidómagjörn, það get
ég fullvissað yður um. En ég
álít, að bókaútgefendur hafi
ábyrgðarmiklu hlutverki að
gegna. Hafið þér séð þetta
rusl, sem er til sölu í hverjum
einasta söluturni og bókabúð
á hverjum einasta degi?“
Útlit hennar bar ekki vott
um, að hún væri frjálslynd í
skoðunum. Leynilögreglumað-
urinn virti hana fyrir sér;
horfði á hvernig skjannahvít-
ar hendur hennar handléku
fíngerða postulínsbollana.
Hann fór að velta því fyrir
sér, hvernig það væri að vera
orðinn jafn gamall og fröken
Maekey. Honum var farið að
þykja vænt um hana, þótt þau
hefðu ekki þekkzt nema ör-
skamman tíma. Hann vissi
ekki hvers vegna. Hún líktist
alls ekki móður hans, svo að
ekki gat það stafað af því.
Og hún var heldur ekki
lík systrum hans og frænkum.
Ef til vill var það einmitt þess
vegna, sem honum þótti vænt
um hana; af því að hann hafði
aldrei áður kynnzt gamalli
konu af þessu tagi. Honum
leið vel í návist hennar. Hann
naut þess að drekka kaffi úr
fallegu postulínsbollunum
hennar. Hann gleymdi í svip
erindi sínu, sem var engan
veginn ánægjulegt.
„Svo að ég haldi áfram að
tala um herra Higgins," sagði
hún á sinn blíða og við-
kvæmnislega hátt. „Hann er
gott dæmi um það, sem ég
álít. Ef hann hefði ekki lesið
þessar bækur, þá hefðu þess-
ar syndsamlegu hugsanir al-
drei kviknað í brjósti hans og
þá væri hann líklega enn í
tölu lifenda á þessari stundu."
Leynilögreglumaðurinn lét
bollann frá sér.
„Ég skil ekki...“ hóf hann
máls, en hún vissi hvað hann
ætlaði að segja, greip frammí
fyrir honum og tók að útskýra
nánar kenningu sína.
„Hann var alltaf með eina
af þessum skelfilegum bókum
í frakkavasa sínum. Þér vitið,
þessar bækur með þessum
voðalegu myndum framan á.
Hann notaði hvert tækifæri
til að lesa þær. Ég sá oft til
hans. Og allar þessar sóðalegu
sorpbókmenntir ýttu undir
lægstu hvatir hans. Hann var
orðinn sjúklega forvitinn, tak-
ið eftir, ungi maður, sjúklega
forvitinn.“
Hún rétti honum disk með
smákökum, en hann afþakk-
aði.
„Hvers vegna haldið þér
annars, að honum hafi dottið
í hug að fara að kíkja á glugg-
ann hjá mér?“
„Hann hefur kannski haft
innbrot í huga,“ sagði leyni-
lögreglumaðurinn, en fröken
Mackey fannst það fráleit
hugmynd.
„Tóm vitleysa," sagði hún
og hristi höfuðið. „Hann var
umsjónarmaður hér í húsinu
og hafði þar af leiðandi lykla
að öllum íbúðunum. Og auk
þess vissi hann, að eftir há-
degið á hverjum fimmtudegi
fór ég í bókaklúbbinn minn.
Og hann vissi líka, að fyrir
hádegi á föstudögum fór ég
í bæinn til að gera innkaup
til helgarinnar. Hann hafði
þess vegna nóg tækifæri til að
komast inn í íbúðina mína, ef
hann hafði í huga að brjótast
inn og stela einhverju. Nei,
það sem var að hjá honum,
var þessi sjúklega forvitni
hans á sviði kynferðismála.
Og það var sektarmeðvitund-
in, sem gerði það að verkum,
að hann dó, vesalingurinn.
Þegar ég sá hann og æpti af
öllum kröftum, þá klifraði
hann út um gluggann. Það var
engu líkara en hann hefði misst
vitið. Sektarkenndin var upp-
máluð á andliti hans. Þetta var í
rauninni heiðarlegur maður.
Hann mátti ekki vamm sitt vita.
Þess vegna skammaðist hann sín
svona hræðilega mikið, þegar ég
stóð hann að verki.“
Ég gat ekki varizt því að glotta
svolítið, þegar mér varð hugsað
til þess, að fröken Mackey fannst
líklega ekkert athugavert við
það, að herra Higgins skyldi
kíkja á gluggann hjá henni, en
ekki hjá einhverri af hinum fjöl-
mörgu ungu og girnilegu stúlk-
um, sem bjuggu í húsinu.
„Jæja, fii ég vil ekki trufla yð-
ur lengur,“ szgði leynilögreglu-
maðurinn og stcð á fætur. „Þér
hafið verið fja’-ska vingjarnleg-
ar við mig og reynt að hjálpa
mér eftir beztu getu. Og þér
hljótið að vera þreyttar eftir
þetta leiðinlega atvik. Ég þakka
kærlega fyrir kaffið.“
Hún fylgdi honum til dyra.
„Þér eruð alls ekki eins og ég
hafði hugsað mér, að leynilög-
reglumenn væru. Þér eruð svo
ungur og einstaklega kurteis. Þér
eruð sannarlega geðfelldur mað-
ur.“
Leynilögreglumaðurinn stanz-
aði andartak og varð hissa. Lík-
lega hefðu foreldrar hans og
systkini brosað í kampinn, ef
þau hefðu heyrt þetta. Þau höfðu
alltaf haft áhyggjur af því,
hversu illa hefði tekizt til að
kenna honum almenna kurteisi
og mannasiði.
Geðfelldur, hafði hún sagt.
Orðið hljómaði fallega. Hann var
samt feginn, að enginn skyldi
hafa heyrt ummæli þessarar
gömlu og góðlyndu konu.
Westerberg beið niðri í and-
dyrinu.
„Jæja, hvernig gekk?“ spurði
hann.
„Þetta er ósköp vingjarnleg og
góðhjörtuð, gömul kona.“
„Sem hrindir umsjónarmann-
inum út um gluggann! Ja, sér er
nú hver góðmennskan!“
Leynilögreglumaðurinn gekk á
undan út að bílnum. Honum
fannst hann hafa ástæðu til að
verja málstað hennar:
„Hvernig er hægt að slá því
föstu, þó að nokkrar manneskj-
ur hafi heyrt hana skamma um-
sjónarmanninn fyrir að lesa ó-
siðlegar bækur? Þótt hún hafi
gert það, er ekki þar með sagt,
að hún hafi myrt hann. Hún við-
urkennir, að hún hafi rætt við
hann um bækurnar. Hún segist
hafa gert það vegna hans sjálfs.
Hún taldi skyldu sína að gera
það.“
„Hún ógnaði honum," and-
mælti Westerberg. „Hann sagði
íbúum í húsinu frá því og auð-
vitað leit hann á það, sem hvert
annað grín. Hún hafði sagt við
hann, að honum yrði refsað, ef
hann héldi áfram að lesa þessar
sóðalegu bækur. Hún sagði líka,
að hinar saurugu hugsanir hans
sæjust á andliti hans. Kerlingin
hlýtur að vera stórbiluð."
„Þetta er gömul og góðlynd
kona, sem vill að heimurinn sé
jafn góður og hún sjálf. Það er
hlægilegt að ímynda sér, að hún
hafi framið glæp. Við verðum
okkur til athlægis, ef við höldum
þessu áfram.“
Hann hugsaði um gömlu frök-
en Mackey á meðan hann rakaði
sig um kvöldið. Hann snæddi
kvöldverð með vinkonu sinni og
talaði ekki um annað en þessa
gömlu konu. Um nóttina dreymdi
hann, að hann væri að heyja ein-
vígi undir eikartré.
Þegar hann mætti til vinnu
sinnar morguninn eftir lá skýrsla
á borði hans. Og í stól út við
gluggann sat Westerberg og
drakk kaffi. Þegar hann hafði
lesið skýrsluna til enda, sat hann
góða stund og starði framfyrir
sig.
„Ekki var ég svona ungur og
einfaldur, þegar ég var á þínum
aldri, sagði Westerberg loks. —
Viltu að ég fari og sæki þá
16 VIKAN 40-tbl-