Vikan - 26.08.1971, Síða 8

Þeir voru við fornleifarannsóknir í
1J
^ T3
t/>
'53
n w i-
.
= ° =
ro
:0
E «*
%° ■— —
>1=2
<U T3 =
V)
'E
co
co
J2 O
>
e =s
to »
i- bfl
o bfl
■c
o
+-•
bfl
o
E
3
<
CD
<
co
<
i= «o
LU
Dí
<
to u ^ o
Við vorum nokkrir æv-
intýramenn, sem höfðum
stofnað félagsskap, sem við
nefndum „Á takmörkum“,
nafn, sem er alveg óskilj-
anlegt, þangað til gefin er
skýring á því. Meðlimir
voru nefnilega allt menn,
sem á einhvern furðulegan
hátt liöfðu sloppið við
dauðann, sem höfðu verið
„á takmörkum“, og áttu
eftir öllum mannlegum út-
reikningum löngu að vera
dauðir og grafnir.
Þangað til þetta kom fyr-
ir, sem ég ætla að skýra
frá, hafði okkur tekizt að
halda félaginu nokkuð út
af fyrir sig. Formaðurinn
hafði dottið úr flugvél og
niður í heysæti, hið eina,
sem var þar á margra kíló-
metra svæði. Varaformað-
urinn hafði bjargað sér
upp á klett, um leið ogfjall-
skriða rann niður báðum
megin við hann. Sögur allra
meðlimanna voru í svip-
uðum stíl.
En kvöld nokkurt voru
teknir tveir nýir félagar i
félagið, sem menn voru
ekki beinlínis sammála um,
að ættu þar heima.
Við höfðum það fyrir
sið, að liver umsækjandi
skyldi segja sögu sína eft-
ir miðdegisveizluna, sem
við héldum mánaðarlega.
Ef við tókum ekki söguna
gihla, þá var lionum synj-
að um upptöku með leyni-
legri atkvæðagreiðslu. Þetta
umrædda kvöld kynnti
Kolt majór fyrir okkur tvo
menn, og hóf annar þeirra,
Tiltman, sögu sina jafn-
skjótt og við höfðum lokið
miðdegisverðinum.
Ilann hóf sögu sína með
því að segja frá þvi, að
hann væri fornleifafræð-
ingur, og er faðir hans dó,
hefði liann erft dálitla pen-
ingauppliæð, sein gerði
honum kleift að hefja sinn
eiginn leiðangur, og hann
hóf einsamall gröft i Ara-
híu. Formaðurinn greip
fram í fyrir honum og
sagði, að það, sem okkur
langaði til að vita, væri
það, á hvern hált liann á-
liti sig hafa sloppið við
dauðann.
„Dauðann á aftökupall-
inum“, svaraði Tiltman.
Þetta var nýtt hjá okkur
og við horfðum á hann for-
viða, og hann hélt áfram
sögu sinni:
„Ég lagði af stað frá
Bagdad og fór upp Tigris-
og Eufratdalinn, rannsak-
aði það, sem grafið Iiafði
verið áður og gróf sjálfur
á nokkrum stöðum, en alll
án þess að komast að neinni
niðurstöðu eða ná neinum
árangri.
Ég var ungur og stór-
huga, fremur draumóra-
maður en beinlínis vísinda-
maður. Mér var ekki nóg
að geta fundið hlekki, sem
fullkomnuðu það, sem þeg-
ar var fundið. Nei, ég von-
aðist eftir að geta fundið
og afhjúpað eitthvað alveg
nýtt og stórkostlegt. Það
var auðvitað ákaflega
heimskulegur draumur og
fremur kostnaðarsamur,
þegar það er athugað, að
ég vann einungis fyrir eig-
in fjármagn, án stuðnings
vísindafélaga eða safna.
Allur hinn gífurlegi kostn-
aður við leiðangurinn kom
peningum mínum til að
hverfa eins og vatn i sand
eyðimerkurinnar. En þá
var það, sem ég liitti Sand-
er“.
Gjaldkeri félagsins geisp-
aði. Það var lika von, að
manni, sem hafði kútvelzt
í bifreið sinni niður heila
fjallshlíð í Belgíu án þess
að fá á sig skrámu, þætli
svona fornleifafræðileg
lýsing leiðinleg. „Ilver var
Sanders“? spurði liann.
„Það var maðurinn, sem
ég myrti“, svaraði Tiltman.
Gjaldkerinn hætli að
geispa og hætti á glasið hjá
Tiltman. Nú fór hann að
hafa gaman af sögunni.
„Það var í smábæ, sehi
heitir Kharmish, að ég liitti
Sander. Hann var töluvert
eldri en ég og liafði meiri
reynslu, en hann þjáðist af
sama æðinu og ég og vann
að því að finna eilthvað
nýlt og stórkostlegt, eitt-
livað’, sem ætti að gera nafn
hans frægt í fornleifafræð-
inni. Ég hal'ði ákaflega
mikla samúð með honum
og var honum alveg sam-
þykkur, þó með þeirri
breytingu, að það var nafn-
ið Tiltman, sem ég vildi
gera lieimsfrægt.
Sander hafði veriðheppn-
ari en ég. Hann hafði raun-
verúlega uppgötvað eitt-
hvað nýlt og merkilegt.
Iiann hafði fundið hæð á
fljótsbakka og i þessari
hæð virtist mega finna
margt merkilegt, ef þar
væri grafið.
Sander var ljóst, hvað
hann sennilega myndi
finna þar. Ilann hafði á-
stæðu til að halda, að i
þessari hæð væru leifar
hofa og víggirðinga frá
mismunandi menningar-
8 VIKAN 34. TBL.