Vikan - 08.02.1973, Blaðsíða 37

NJÖSNARINN
Framhald af bls. 11.
Hvaö ertu aö reyna aö segja
mér? spuri Rand, og fór um hann
kuldahrollur.
Eldri maöurinn yppti öxlum. —
Flughernum var skipaö aö
komast i veg fyrir vélina og
skjóta hana niöur. Og þaö var
gert, svo aö ekki þurfti um aö
bæta. Holder hershöföingi fórst
og einnig fór Frakkinn, André
Chambon, sömu leiöina.
— Chambon. Rand endurtók
nafniö. Ég skil. Ef ég man rétt, þá
varhann um þessar mundir i eins
miklum metum og de Gaulle.
Hastings kinkaöi kolli. — Og
Holder var eins slyngur og
Rommel. Hvaö heföir þú gert
undir sömu kringumstæöum?
— Ég held ég heföi átt undir
framgangi sendiferöar
Chambons. En sem betur fór,
kom ekki til minna kasta aö
ákveöa um þaö.
— Þessi atburöur varö heims-
sögulegur og Frökkum
þjóöar—harmleikur. Vitanlega
þögöum viö vandlega yfir
vitneskju okkar um farþegana i
vélinni. betta var aöeins skrásett
sem eitt af höppum eöa óhöppum
styrjaldarinnar.
— Og hvaö varö svo um Subic
majór?
— Sannast aö segja held ég, aö
hann hafi veriö eyöilagöur maöur
eftir þennan atburö. Eins og þú
veizt var strföinu lokiö í mai-
mánuöi snemma, 1945. Rétt um
þær mundir heyröum viö oröróm
um aö einhver — ef til vill
Chambon — heföilifaöárásina af.
Subic fór til Vestur—Þýzkalands
til rannsaka máliö en vitanlega
reyndist þetta úilausulofti gripiö.
Chambon var dauöur og grafinn,
og ég held, aö Subic majór hafi
ekki þolaö aö sjá leiöiö hans. Aö
minnsta kosti kom hann aldrei
aftur til London. Hann sagöi af
sér embætti sinu i hernum og
fluttist til Kanada. Og hingaö
hefur hann aldrei komiö siöan.
— Og nú er hann aö rita endur-
minningar sinar?
— Einmitt. Eitthvert útgáfu-
fyrirtæki I Bandarikjunum sneri
sér til hans fyrir nokkrum
mánuöum og geröi honum glæsi-
legt tilboö. Sannast aö segja var
þaö svo æst i aö fá bókina, aö þaö
greiddi honum stórfe áöur en
hann haföi skrifaö einn staf af
henni. Okkur grunar, aö
útgpfendurnir hafi einhverja hug-
mynd um þvilik sprengja svo
bók gæti oröiö. Þu skilur, aö eins
og er þá fer samkomulag okkar
viö Frakka batnandi, og þegar
aöildin aö Efnahagsbandalaginu
er annars vegar. þá megum viö
ekki viö þvi aö spilla þvi
samkomulajgi. feg veit vel, aö þaö
eru liöin tuttugu og fimm ár
siöan, en Frakkar eru
langminnugir. Geturöu hugsaö
þér uppistandiö. sem yrði i Paris.
ef þaö vitnaöist, aö Bretar heföu;
vitandi vits og mcð kiildu blóöi
valdiö dauöa franskrar hetju?
— Getiö þiö ekki stöövaÖ
útkomu bókarinnar?
— Ekki opinberlega Viö þorum
ekki einu sinni aö gefa i skyn, aö
viö hofum áliyggjur aí þessu, þvi
aö þá mundi útgefandinn sann-
færast enn betur um, aö þarna
heföi hann dotLÖ i gulinámu. Og
þar kemur til þinna kasta, Rand.
Rand brosti ofurlitiö: — Ég
vissi, aö taliö mundi berast aö
mér.
— Þú veröur aö fljúga 'til
Toronto og tala viö hann Hann
tekur tillit til þin, af þvi aö þú
gegmr stiSöu, sem kemst næst
hans eigin stööu á striösárunum.
Reyndu aö koma vitinu fyrir
hann. og bjóddu honum meira aö
segja borgun, ef nauösyn krefur.
Hvaö annaö sem hann kann aö
skrifa um, þá má hann ekki
minnast á Chambonmáliö.
— Og ef hann bregzt illa viö?
Hastings yppti öxlúm. — Þarna
er einn maöur gegn velferö
heillar þjóöar.
Rand fann, aö hann roönaöi. —
Nei, svei mér þá alla daga, ef ég
ætla aö fara aö gerast moröingi
fyrir ykkur.
— Góöurinn minn, ég átti nú
ekki viö neitt slikt.
— Gott og vel, svaraöi Rand
hægar. — Mig hefur nú alltaf
langaö aö koma til Kanadg
Næsta morgun var hann i
skrifslofunni sinni og skoöaói
ljósmynd af laglegum
dökkhæröum manni I einkennis-
búningi, sem stóö viö hliöina á
Winston Churchill. Þetta ver
Gregory Subic majór — þá hetja
en nú ekki nema gamatl maður,
sem vissi óþarflega mikiö.
Jumboþotan frá London lenti
fimlega á Alþjóöaflugvellinum I
Toronto, og Rand var fljótur aö
komast gegnum tollskoöunina.
Gistihúsiö hans var i miöborginni
andspænis nýja ráöhúsinu, sem
var glæsileg bygging meö
tveimur snúnum turnum og
fallegum gosbrunnum fyrir
framan. Rand horföi á þetta út
um gluggann hjá sér, meöan hann
varaö taka upp farangurinn sinn,
en hringdi siöan til mannsins,
sem hann átti aö hitta —
umboösmann bókaútgefanda, aö
nafni Norman Browder.
Þeir ákváöu aö hittast og boröa
kvöldverö saman, og svo drap
Rand timann þangaö til á
gönguför um miöborgina i
júli—sólskininu Enda þótt hann
heföi kannazt viö mörg gatnanöfn
á leiöinni tra flugveilínun), fannsl
honum Toronto v'era ameriskari
en sú Lundúnaborg, sem hann
kom frá. Þarna voru einstöku
niinjar um þaö gamla, en voru
litiö annaö en áherzla á allt þaö
nýja.
Browder umboösmaöur heyröi
undir hiö nýja. Þetta var lltill
maöur, sem úfiö yfirskegg og
snör, taugaóstyrk augu, en hann
virtist kunna starf sitt til hlitar.
Hann var ekki viss um þetta
hálf—óljósa erindi Rands, og
honum leiö rétt eins og hann væri
smám saman aö glopra umboös-
laununum sinum út úr höndunum
meö hverri setningu, sem hann
sagöi.
— Ef þér ætliö aö hitta Subic
majór I sambandi viö útgáfu-
réttinn á bókinni hans i Bretlandi,
þá er viö mig aö tala. Hann náöi i
mig eftir simaskránni, eftir aö
útgefandinn i New York talaöi viö
hann. Og ég hef á hendi öll viö- 1
skiptamál i sambandi viö þetta.
— Þetta er nú miklu frekar
persónulegt erindi, fullvissaöi
Rand hann um. — Ég er I stööu,
sem svipar mjög til stööu Subics
majórs foröum daga, i London.
T.itli maöurinn glennti upp
augun. — Þér eigiö viö, aö þér
seuö njósnari?
— Ekki fremur en Subic majór
var foröum. Ég vinn aö dulmáls-
skeytum og öörum leyni—orö-
spndineum -en fæst ekki vjfi fólk.
— Ég get fullvissaö yöur um,
aö Subic er ekkerl lamb aö leika
sér viö. Hann treystir engum
manni. 1 fyrstunni ætlaöi hann
alls ekki aö fást til aö semja
bókina. ng væri sennilega ekki
farinn aö fást til þess enn, ef hann ^
\æri ckki i fjárþrbng. Hann
kennrli óönr tungumál viö há-
skólann, en er nú kominn yfir
aidurs takmarkið.
— Ég hef nú áöur talaö við
erfiöa viöskiptavini, sagöi Rand
— Agælt. Þá skal eg aka yður
heim til hans. Hann býr úti viÖ
Ontariovatniö. Agætisstaöur, rétt
viö hliöina á einka—golfvelli
Huntklúbbsins. Hann vill halda
uppi dýrum lifnaöarháttum, en til
þess þarf peninga
Subic majór tók á móti þeim við
dyrnar á ibúöinni sinni. Þetta var
hvithæröur maöur um hálfsjötugt
meö grannar hendur og ljósleitt,
óttaslegin augu. Hrukkótt
hörundiö var brúnt af sólbruna,
en þetta var einhvernveginn
heilsuleysislegur yfirlitur.
Ekkert var lengur eftir af
sterklega svarthæröa
Englendingnum, sem haföi staöiö
viö hliö Churchills, endur fyrir
löngu. Jafnvel augun voru orðin
breytt — nú voru þau oröin gömul
og þreytuleg.
— Gleður mig aö sjá yður,
majór, sagöi Rand og rétti fram
hönd. — Störf yðar eru enn mikils
metin i London.
Subic brosti dauflega á móti og
benti þeim til sætis viö gluggann.
— Þaö gleöur mig aö hitta yöur,
\.
hr. Rand, en þér veröiö aö afsaka
ef ég prófa yöur ofurlitiö. 1 mlnu
starfi nær maöur ekki háum aldri
án þess aö fara varlega. Þér
gætuö vel veriö moröingi handan
viö hafiö, sendur hingað mér til
höfuös.
Rand sá, aö manninum var full
alvara. Hann var raunverulega
hræddur um lif sitt. — Varla er ég
nú þaö. Ég hef
skilrlki..........
— Þaö er svo auövelt að falsa
skilrlki nú á dögum, hr. Rand, en
ef þér eruð sá, sem þér segizt
vera þá getiö þér lika lesiö úr
eftirfarandi fyrir mig: ,,H — 21,
Zapp prófessor og 0075”.
Rand glotti og honum fannst
hann vera oröinn skólastrákur.
— Zapp prófessor var þýzkur
tæknifræöingur, og 0075 varþýzka
diplómata—leyniletriö, sem var
notaö viö hiö fræga Zimmer
mannskevti i fvrra striðinu
— Agætt. En þér slepptuö alveg
H—21.
— Þaö var þýzka nafnið á
einum frægasta njósnara þeirra
— þaö var hún Mata Hari.
Subic majór varð rólegri i sæti
sinu og virtist ánægöur meö
svariö. — Jæja, þá getum við
talaö saman. sagöi hann En fvrst
verö ég aö afhenda honum hr.
Browder lullgert handrit mitt.
Hann tók fram þykka möppu meö
vélrituöum blöðum. — Fariö þér
meö þetta og lesiö þaö. Viö
þurfum yöar ekki meö hérna.
— Ég þarfnast hans til þess aö
fylgja mér til baka, sagöi Rand.
— Ég skal útvega yöur leigubil,
sagöi Subic. Hann veifaöi hendi
og litli umboösmaöurinn dró sig i
hlé meö þykka handritiö undir
hendinni. Þegar þeir voru orönir
einir, hellti Subic í tvökonjaksglös
og rétti Rand annaö. — Segiö mér
nú raunverulegt erindi yöar,
sagöi hann.
Rand ræskti sig og vissi ekki
almennilega, hvernig hann ætti
aö koma oröum aö þessu. —
Sannast sagt, majór, þá hafa
menn i London þungar áhyggjur
út af þessari væntanlegu bók
yöar. Þeir óttast, aö þér gerist of
lausmáll i sambandi viö
Chambonmáliö i strlöslok.
Þaö var eins og gamla andlitiö
fölnaöi ofurlitiö. — Ég skil vel
þessar áhyggjur þeirra, svaraöi
Subic dræmt og vó hvert orð.
— En bókin min fjallar bara aö
mestu um æsku mina og svo
siöari árin i Kanada. Þar er
sáralitiö um striösárin og ekkert,
sem ekki allir vita.
— En verður þá ekki ameriski
útgefandinn yöar vonsvikinn? Al-
drei fer hann aö greiða offjár
fyrir æskuminningar yöar.
.— Nei, þaö gerir hann ekki,
játaöi Subic. — Mér skilst hann
hafa frétt um Chambonmálið hjá
einhverjum flugmanni úr
Framhald á bls. 36.
6. TBL. VIKAN 37