Vikan - 13.01.1977, Blaðsíða 52

Eðalsteinninn
konungkgi
Siguröur H. Steinþórsson gull-
smiður í versluninni Gu/I & Si/fur
við Laugaveginn.
Sigurður H. Steinþórsson
gu/lsmiður fræddi /esendur um
gerð, eigin/eika og vinns/u
demantsins í 51. tb/. síðasta árs.
Hann rekur nú í mjög grófum
dráttum sögu þessa
eða/steins.
Persakeisari og hans fagra frú,
Farah Diba, hafa yfir mörgum
dýrgripum að ráða. Krýningarkór-
ónan er sett 3380 demöntum,
fimm smarögðum, tveim safírum
og 368 perlum.
stein, sem síðan hefur tilheyrt
skartgripum bresku krúnunnar.
Margar sögur eru sagöar af
hinum annálaða Orlov-demanti.
Þessum stórkostlega steini var
stolið úr auga indverskrar guða-
myndar í hofinu Mysore og par
með hóf hann langa feril meðal
ólíkra eigenda. Að lokum keypti
Orlov greifi steininn, en Orlov var (
áður í miklu uppáhaldi hjá Katrinu
miklu í Rússlandi. Orlov hafði
fallið í ónáð hjá yfirboðara sinum
og vonaðist til að geta komið sér í
mjúkinn hjá henni aftur með því
að gefa henni þennan stórkost-
lega 199 karata rosettuslípaöa
stein. Því miður mistókst tilraunin.
Orlov-demanturinn var settur (
rússneska veldissprotann og varö-
2500 ÁRA SAGA DEMENTSINS
Saga demantsins hefst í Ind-
landi einhverntíma milli 800 — 600
f. Kr. i tvöþúsund ár komu
demantar eingöngu frá austur-
löndum. Þaðan kom t.d. hinn
frægi Koh-i-nor, hinn rússneski
Orlov, Hope-demanturinn og fleiri
frægir steinar. Eðalsteinar voru á
þessum tímum mest notaðir í
konunglega skartgripi og kirkju-
lega muni. Ríkissverðin svonefndu
voru skreytt eðalsteinum, svo og
embættiskeðjur og tákn. Á fimmt-
ándu öld gerðu drottningar og
hirðdömur demantinn að tísku-
grip.
Gimsteinaeign var mikilvægur
hluti ríkisfjármagns. Með því að
selja demanta sína gátu konungar
fyrri alda orðið sér úti um fjármagn
til að útbúa heri sína og launa
hermönnum og öörum ríkisstarfs-
mönnum.
Þegar slípunaraðferðir þróuðust
og steinarnir framkölluðu ennþá
fegurri leiftur og liti en áður urðu
demantarnir eftirsóttari en nokkru
sinni. Þeir voru meðal annars í
hávegum hafðir í Versölum, þar
sem stórkostlegar veislur voru
uppljómaðar af lifandi Ijósum og
demöntum, er glitruðu í öllu sínu
veldi.
Napóieon Bonaparte kaus sér
/árviðarsveig úr gu/ii sem tákn
sinnar keisaralegu tignar. Fyrsta
eiginkona hans, Jósefína, skreytti
sig he/st með þessu höfuðdjásni,
:em prýtt er perium, demöntum ■
og smarögðum.
Á löngum tíma hafa þjóðsögur
skapast um marga þekkta
demanta. Oft hefur sannleikur
sagna þessara verið jafn makalaus
og hinar mörgu sögur, er spunnist
hafa um þessa frægu steina.
Koh-i-noor demanturinn er e.t.v.
þekktastur þeirra allra. Þetta Ijós-
fjall var á sínum tíma í páfugls-
hásæti stórmógúlsins, síðar komst
hann í eigu Shah Jehans og var
fluttur aftur til Indlands. Áriö 1850
gaf Austur-indverska kompaniið
Viktoríu drottningu þennan fræga
52 VIKAN 2. TBL.