Vikan - 07.11.1985, Blaðsíða 32

32 Vikan 45. tbl.
1
Islendingar hafa stundum haft
svolítið gaman af að tala illa um
höfuðborg eins okkar nánasta ná-
grannalands, Osló. Þeim hefur ekki
þótt nægur heimsborgarbragur á
Osló, skemmtanalifið fábreytt og
borgin einfaldlega ekki nógu smart
fyrir þeirra smekk. Þeir hafa kallað
hana „stærsta sveitaþorp heims".
Haraldur konungur haröráði
telst hafa stofnað borgina árið
1050. Sú borg eyðilagðist í eldi en
Kristján IV, konungur Islands,
jNoregs og Danmerkur, stofnaði
nýja borg skammt frá staðnum
sem sú gamla hafði staðið á árið
1624. Hann kallaði borgina
Kristjaníu í höfuðið á sjálfum sér
og svo hét borgin fram til ársins
1925 er þjóðernisstolt og málrækt
varð til þess að aftur var tekið upp
hið forna nafn borgarinnar.
Osló var löngu orðin stór borg
þegar Reykjavík var bara kofa-
þyrping. Osló var með steinlögð-
t um strætum og háreistum húsum
og hafa margir merkismenn reik-
að þar um stræti. Þar voru Ham-
sun og Ibsen, Björnstjerne Björn-
son og Grieg, Amundsen og Nan-
sen, Undset og Munch og ótal
fleiri.
Osló hefur alltaf átt sína menn-
ingar- og skemmtistaði. Þar er
konungshöll, mörg leikhús, ópera,
háskóli, Holmenkollen, Viege-
lands-garðurinn, Kon Tiki og
Framsöfnin, sporvagnar, Karl
Johansgata og Grand Café svo
eitthvað sé nefnt.
Þrátt fyrir allt þetta hefur
mönnum samt til skamms tíma
fundist Osló sveitaleg miðað við
höfuðborgir annarra landa (þar
á meðal Islands, en allir, sem vilja,
vita að Reykjavík er ekki sveita-
leg, Reykjavík er minnsta stór-
borg í heimi!). En ef til viil er þetta
bara alls ekki rétt. Osló er höfuð-
borg í einu ríkasta og mesta vel-
megunarríki heims. Olían hefur
gert Norðmenn ríka og þess sjást
alls staðar merki. Þeir sækja
fram á öllum sviðum, einkum á
sviði tölvutækni og háþróaðs iðn-
aöar. I daglegu lífi almennings
sést að Oli Norðmaður hefur úr
meiru að spila en nokkru sinni
fyrr. Vinnutími Norömanna er
yfirleitt stuttur (miöað við það
sem hér tíðkast) og hvergi eru
vænlegri forsendur fyrir blómstr-
andi afþreyingarstarfsemi og
menningu.
Norðmönnum er mikið í mun aö
losna við ímynd Norömannsins
sem luralega náungans í Öla-
buxum og Maríusarpeysu. Norð-
menn vilja ekki vera nein smáþjóð
á hjara veraldar. Þeir vilja vera
smart og láta til sín taka. Þeir
ferðast víöa um lönd og koma
heim til Noregs með nýja siði og
Það kennir margra grasa i skreytingum á Ludvik — stóra.
OSLÓ:
EKKI
LENGUR
STÆRSTA
SVEITAÞORP
HEIMS
nýjar venjur og ryðja út öllu því
gamla og hallærislega. Norðmenn
hafa tekið að láni enska orðið
„trend” sem þýðir tiska eöa tísku-
straumar og lýsingarorðið
„trendy” sem jafngildir því sem
sagt er á „íslensku” að vera töff
eöa smart. Oröin trend og trendy
nota þeir síðan í tíma og ótíma til
að lýsa sjálfum sér og umhverf-
inu. Þessi óskaplega tilhneiging
Norðmanna til aö vera „trendy”
minnir satt best að segja á
stundum mjög á tilburði landans
sem margir vilja meina að eigi
rætur að rekja til minnimáttar-
kenndar.
Allt þetta endurspeglast í Osló.
Á góðviðrisdögum iöar mannlífið í
miðborginni. Fólkiö fylgist vel
með tískunni og tískuverslunum
hefur áreiðanlega ekki fjölgað
hægar í Osló en í Reykjavík á
síðustu árum. Kaffihús, bjórkrár
og matsölustaðir, sem sækja fyrir-
myndir til allra heimsins horna,
eru um alla borg. Gamla, norska
kaffistofan (kaffistova) var hér
áður fyrr fremur drungalegur
staður þar sem hægt var að kaupa
heimilislegan mat eins og kjöt-
kökur með týtuberjasultu og of-
soðnu grænmeti. En í Osló eru
þessi gömlu kaffihús sem óðast að
víkja fyrir skemmtilegum, nýjum
stöðum þar sem einnig er hægt að
fá bjór, léttvín og smárétti. Þessir
staðir eru innréttaðir á smekkleg-
an hátt. Þar ríkir hefðbundinn
evrópskur kaffihúsastíll í bland
við nýtískulegan stíl sem kenndur
er við „high tech” og nútímalegan
„art deco” stíl, ásamt blómum og
listmunum. Andrúmsloftið er í
senn afslappað og ber merki um
asa og annríki. Þarna hittast borg-
arbúar og ræða málin í dagsins 4
önn. Þegar gott er veður breytast
þessir staðir á svipstundu í úti-
veitingahús því víða er hægt að
renna framhliðinni frá og/eða
færa borð og stóla út á stétt eða út
í garð.
Frægustu staðirnir í miðborg-
inni eru áreiöanlega Cafó Grand á
Grand Hotel við Karl Johansgötu
Og Theatercaféen á Stortingsgötu.
Þangað koma „allir” sem vilja
sýna sig og sjá aðra í Osló — og
þar getur verið erfitt að fá borð.