Vikan - 18.05.1939, Síða 16

16
VIKAN
Nr. 20, 1939
anastöðunum, sem Frökkum dettur aldrei
í hug að stíga fæti sínum á.
En nú, þegar hún sér Buenos Aires
hverfa, finnur hún ekki lengur til yfirlætis.
Bærinn f jarlægist óðum, aðeins logar og
gull, og hún hefir aldrei þekkt hann, því
að fátækt fólk kynnist aldrei hinni dýr-
mætu fegurð, sem er rétt við dyrnar hjá
því. 1 París hafði hún stundum farið á
söfnin með Alvarez og Bardichinov. Hún
hafði farið upp í Effilturninn og virt fyrir
sér útsýnið. Hún hafði farið á báti út á
Marne og komið til Versailles. Hér hafði
hún aðeins skemmt sér eitt einasta kvöld,
fyrsta stjömubjarta kvöldið, þegar henni
fannst lífið vera æfintýri, — en síðan hafði
lífið verið örvæntingarfull eymd í hálft
annað ár.
En hvað velmegun þeirra í París hafði
varað stutt, og en hvað djúp fátæktarinn-
ar var svimandi fyrir neðan þau! 1 París
höfðu þau verið höfðingjarnir í ungversku
nýlendunni, af því að þau höfðu alltaf
getað gefið svöngum gesti kaffibolla og
brauðbita. En síðan snerist hjól hamingj-
unnar — nokkrir menn fölsuðu franka í
Ungverjalandi — kynleg fluga kemur frá
fjallahéruðunum — og allt er um garð
gengið. Þau verða að byrja á nýjan leik,
og mega þakka fyrir, að þau geta það.
Pia Monica hafði svarað um hæl. Ma-
dame Lucienne vill með glöðu geði taka
Önnu aftur. Madame Andrée er lasin, og
það er erfitt að fá manneskju í hennar
stað. Madame Lucienne segist vilja fá ein-
hverja, sem hún hafi kennt sjálf, og ma-
dame Andrée, sem kemur alltaf öðru hvom
á saumastofuna, lízt vel á það. Hún vill
heldur hafa Önnu en nokkra aðra, senni-
lega af því, að hún getur tekið stöðuna af
Önnu, þegar henni batnar. Pia Monica
skrifaði þetta ekki greinilega, hún gaf það
rétt í skyn, en Anna skildi það. Henni stóð
á sama. Barabás hafði skrifað hr. Briill,
þó að duglegur klæðskeri hefði ekkert að
gera á litla verkstæðinu hans. Svona lítil
fyrirtæki, sem einn maður á, hafa aðeins
lærlinga. Hr. Briill og konan hans vinna
mest sjálf. En hann var klæðskeri og Ung-
verji og hafði búið í þrjátíu og fimm ár í
París. Árið 1920 hafði hann sagt Barabás,
að hann hefði búið þar í tuttugu og fimm
ár. 1 stríðinu höfðu þeir lokað verzlun hans
og sett hann í fangabúðir. Honum hafði
auðvitað aldrei dottið í hug að gerast
franskur ríkisborgari — hann var Gyðing-
ur, en góður Ungverji og hafði fyrir mörg-
um áram verið f ormaður ungverska félags-
ins, — og konan hans var nærri dáin úr
hungri. Til allrar hamingju kenndu f rönsku
yfirvöldin í brjósti um hana og settu hana
í sömu fangabúð og mann hennar, en þar
svelti hún að minnsta kosti ekki. Það var
sæmileg fangabúð, því að hr. Briill var
um fimmtugt, og það var ekki farið illa
með gamla menn.
Hr. Briill opnaði verzlun sína aftur að
stríðinu loknu, og fór til föðurlands síns
árið 1920. Þá ráðlagði hann Barabás að
flytjast til Parísar. Jú, hr. Briill bar skyn
á hlutina, og hann hafði líka sagt Barabás,
að hann gæti farið heim aftur, ef í hart
færi. Sjálfur hafði hann engin óþægindi þá.
Skipið er úti í hafi, og Anna er að hugsa
um István. Nú er hann kominn úr fangels-
inu. Hún og faðir hennar gátu ekki farið
strax og þau fengu svarið frá París. Bæði
þau og f jölskyldan heima urðu að búa við
strit og örðugleika í þrjá mánuði enn.
Bærinn er kominn úr augsýn. Þar bjó
maður nokkur, Vincente Leica að nafni.
Hann bjó í sama veitingahúsi og Anna og
var vingjarnlegri og ástúðlegri en allir
aðrir. Anna tók varla eftir honum, þó að
hann hefði góðleg augu og væri að reyna
að veita henni eftirtekt. Hann bauð henni
í gönguferðir og færði henni stundum blóm
og Barabás ís, þegar hann var kominn
heim af sjúkrahúsinu.
Og á saumastofu La Aura var ung
stúlka, sem hét Pilar og vildi alltaf vera
svo góð. Einu sinni eða tvisvar hafði hún
fylgzt heim með Önnu og reynt að segja
henni æfisögu sína, feimnislega og gæti-
lega. Anna hafði hlustað á hana, annars
hugar, því að hún var að hugsa um pen-
ingamál.
Bærinn, sem hún hafði aldrei kynnzt,
er horfinn, — og ef til vill hefir ást og
vinátta horfið með honum.
Og ef til vill voru þetta tómir draum-
órar á hinu hraðskreiða skipi.
Þegar skipið hefir farið helming leiðar-
innar, hættir það að renna með jöfnum
hraða, en tekur að velta og taka dýfur.
Þetta er mikill mæðutími fyrir Önnu og
Barabás, eins og hann er líka til heilsunn-
ar. Þegar f jölskyldan er aftur saman kom-
in á Gare de Lyon, hrópar frú Barabás
óttaslegin:
— Þið eruð grindhoruð! Gyula minn!
Annuska mín! Hvað er að sjá ykkur!
Þeim tekst að gera hana rólega með því
að lofa henni því að fitna fljótlega aftur.
Börnin em rólegri, en augu þeirra Ijóma.
Jani hefir stækkað mikið. Hann er orðinn
eins hár og faðir hans. Barabás þarf ekki
lengur að beygja sig til að faðma hann.
Hann leggur aðeins handleggina um axlir
hans.
— Drengurinn minn!
Klárí hefir líka stækkað. Hún er orðin
fallega vaxin: há til hnésins, hefir feita
handleggi, mjúkar axlir og langar hendur.
Klárí er ekki heldur eins kuldaleg og hún
var, en hún þrýstir systur sinni svo fast
að sér, að hún tekur andköf. Hún beygir
sig yfir hendi föður síns og fæst varla til
að líta upp aftur, því að hún grætur. Nú
er fjölskyldan hamingjusöm, þó að ekki
sé nema svolitla stund.
Þau horfa þögul hvert á annað. Anna
kemst að raun um, að Klárí verður fögur
eins og gyðja. Enn er hún ekki falleg, en
barnsandlitið er orðið mýkra og einnig
vilta, brúna hárið. Stóru, gráu augun eru
greindarleg og stundum bregður fyrir
mjúkum glampa 1 þeim. Jú, hún verður
bráðum falleg, hugsar Anna, sérstaklega
ef hún heldur þessarri mýkt og hlýju.
En það gerir Klárí ekki. Þegar hún kem-
ur heim í Veiðikattarstræti, verður hún
hæðin, óþæg og stríðir þeim öllum. Jani
hlustar kafrjóður á mælsku hennar.
— Stúlkan heitir Albertine. Hún er há
og grönn fegurðardís með hrafnsvarta
lokka . . . Illgjömum mönnum kynni að
detta í hug að kalla hana hrífuskaft. . . .
Andlitsdrættir hennar em reglulegir, og
nefið á henrii er nákvæmlega f jóram sinn-
um stærra en venjuleg nef. Þið skuluð ekki
halda, að ég þekki hana, því að hún hefir
aldrei sýnt okkur þann heiður að heim-
sækja okkur. Ég sá hana leiða minn ást-
kæra bróður eftir bökkum Signu. Þau vora
að koma af tónleikum — hljóðfæraslætt-
inum rignir yfir Jani eins og Niagarafoss.
Hann situr og þjáist — hvað gerir ridd-
arinn ekki fyrir ástmey sína?
Jani, sem er bálreiður, reynir hvað eftir
annað að grípa fram í fyrir henni, en það
er ekki hægt að hefta hina hvössu tungu
Klárí, og hún kemur Barabás til að hlæja.
Frú Barabás brosir meira að segja. Al-
bertine hefir aldrei komið enn . . . Jani
hefir margbeðið hana um að koma, og
Albertine hefir lofað því, en það hefir allt-
af einhvernveginn farizt fyrir. Nú er Klárí
búin að tala við Jani og snýr sér að Önnu.
— Og þú, Anna! Hvað hefir þú eyði-
lagt mörg argentinsk hjörtu? Ég heimta
skýrslu. Hvað hefir þú mörg sjálfsmorð
á samvizkunni? Ég veit nú, hvað þú ert
harðbrjósta.
Anna roðnar, ekki vegna þess, sem Klárí
segir um Suður-Ameríku, það kemur ekki
við hana, heldur vegna síðustu, hæðnis-
legu setningarinnar.
Hún þorir ekki að spyrja, hvað af István
hafi orðið.
Klárí rekur endahnútinn á framhleypni
sína með því að syngja litla, franska ásta-
vísu, sem er hætttuleg og falleg. Jani og
Anna snúa bæði baki við henni í einu.
En um kvöldið, þegar systumar eru að
hátta í herberginu sínu, segir Klárí ró-
lega:
— Ég færði István oft mat, og þegar
lögreglan rak hann út úr landinu . . .
— Lögreglan?
— Já, auðvitað, Anna. Sérhvert land
myndi hafa gert hið sama. Utlendingar
era reknir úr landinu, þegar þeir hafa tek-
ið út refsingu.
— Já . . . auðvitað . . .
— Jæja, ég ætlaði bara að láta þig vita,
að ég gaf honum nesti og peninga til ferð-
arinnar.
— Ég þakka þér fyrir, Klárí.
— Það er ekkert að þakka. Hann sagð-
ist fara til Ungverjalands og ætla að
skrifa. Ég átti að skila kveðju til þín.
— Takk, Klárí.
Klárí anzar ekki. Hún skríður upp í
rúmið og breiðir sængina upp fyrir höfuð.
Þær hafa alls ekki horft hvor á aðra með-
an þær töluðu saman. Anna gengur til
hennar.
— Má ég kyssa þig, Klárí?
— Já, ef þig langar mikið til þess.