Vikan - 24.10.1940, Qupperneq 5

VIKAN, nr. 43, 1940
5
Sögurnar,
sem aldrei voru skrifaðar.
„Eina ástæðan til þess að ég held áfram að
skrifa, er sú, að ég er nauðbeygður til þe3S.“
Jack London var með ráðagerð á prjón-
unum um það að stofna samyrkjubú.
Hann ætlaði aðeins að taka menn, sem
voru einlægir og heiðarlegir í trú sinni á
moldina. Hann ætlaði að byggja hús handa
sérhverjum þeirra. Það átti að vera sam-
eiginleg útsala, þar sem afurðirnar yrðu
seldar með framleiðsluverði. Tala fjöl-
skyldnanna átti einungis að takmarkast af
því hvað mörgum jörðin gæti framfleytt.
„Ég vona, að einhverntíma á næstu sex
eða sjö árum takist mér að láta búgarð-
inn bera sig.“ Hann kærði sig ekki um að
fá aftur þá 250 þúsund dollara, sem hann
hafði lagt í búgarðinn; hann var ánægður
ef hann gat látið búgarðinn bera sig með
samyrkjubúi, sem borið væri uppi af ást
bændanna til moldarinnar.
En ólánið elti hann sífellt. Þó að hann
hefði leitað ráða hjá sérfræðingum, dóu
öll svínin hans úr lungnabólgu. Verðlauna-
nautið hans hnaut í básnum, festi annað
hornið á milli rimlanna og datt og háls-
brotnaði. Allar angorageiturnar hans urðu
veikar og drápust. Kynbótahesturinn hans,
sem fengið hafði fjölda verðlauna, og sem
honum þótti eins vænt um og hann hefði
verið maður, fannst dauður í haganum.
Reynslan leiddi í ljós, að það hafði verið
misráðið af honum að kaupa sér svona
marga kynbótahesta, og vinnuhestarnir
reyndust illa. Hann hafði plantað út 140
þúsund eukalyptustrjám, þar sem áður
höfðu verið vínakrar, af því að hann hafði
gert ráð fyrir, að eftir tuttugu ár gæti
hann grætt stórfé á þeim, án þess að nokk-
uð þyrfti að hugsa um þau. En nú voru
þau ekki meira virði en hver annar viður
til eldsneytis, af því að áhugi sá, sem f jár-
málamenn höfðu á þessari sérstöku trjá-
tegund var horfinn.
Hann haf ði beðið ósigur — og hann vissi
það —, en hann vildi ekki viðurkenna það.
Til þess að afla peninga, svo að búskapur-
inn færi ekki í hundana, skrifaði hann nú
meira en 1000 orð á dag. Áður hafði hann
lifað og hrærzt fyrir ritstörfin, en nú
fannst honum það eins og að drekka eitur,
ef hann þurfti að setjast við skrifborðið.
„Eina ástæðan til þess að ég held áfram
að skrifa, er sú, að ég er nauðbeygður til
þess. Ef svo væri ekki mundi ég ekki skrifa
eina línu framar. Það geturðu verið viss
um.“
Ritdómararnir og lesendurnir voru líka
farnir að þreytast á honum. Þegar hann
hafði lokið við „Þrjú hjörtu“, skrifaði
hann: „Þetta er afmælis- og hátíðarbók.
Með henni held ég hátíðlegt fjörutíu ára
afmæli mitt, útgáfuna á fimmtugustu bók-
inni minni og sextánda ár mitt sem rit-
höfundar.“ Nokkrum dögum seinna skrif-
Q
Nakata, hinn japanski þjónn Jacks London, sem
stóð dyggilega við hlið húsbónda sins í nærfelt
sjö ár, og sem Jack fór með eins og son sinn.
aði hann:- „Um langt skeið hefir engin af
bókum mínum orðið sölumetsbók. Eru
bækur annarra rithöfunda betri en mínar ?
Eru lesendurnir farnir að þreytast á mér?“
„Mánadalurinn“ var sú síðasta af bókun-
um hans, sem fengið hafði góða dóma.
Gagnrýnanda, sem sýnt hafði honum sann-
girni, skrifaði hann: „Þér eruð eini mað-
politan Magazine“ um það, að láta þá hafa
tvær skáldsögur á ári í fimm ár, en hann
var nú svo ofhlaðinn störfum, að einka-
ritari hans, Jack Byrne, skrifaði manni,
sem vildi fá hann til að hrinda af stað
nýju fyrirtæki: „Útgefendur hans hafa
ákveðið hvaða vinnu hann eigi að íeysa
af hendi, og hann er þeim samningsbund-
inn mörg ár fram í tímann.“ Þegar hann
var tuttugu og f jögra ára hafði hann vald-
ið byltingu í efnisvali tímaritanna. Nú
svaraði hann bréfi frá verðandi rithöfundi
með þessum orðum: „Ef þér æthð að skrifa
handa tímaritunum, þá verðið þér að
skrifa það, sem þau vilja birta.“
Menntaskólakennslukonu, sem skrifaði
honum og bað hann um stuðning í bar-
áttunni gegn stjórnmálaspillingunni, svar-
aði hann þannig: „Það eru nú liðin ekki
svo fá ár síðan ég hóf baráttuna gegn
stjórnmálaspillingunni og fyrir réttlæti til
handa öllum mönnum. Mér finnst ég vera
eins konar brautryðjandi, þegar ég lít yfir
þessa margra ára baráttu. Ég vil ekki bein-
línis halda því fram, að ég hafi beðið ósig-
ur í brautryðjendastarfi mínu, en ég er
ekki lengur eins og æskan, sem hyggur
sig geta sigrað óvininn með leiftursókn á
einum degi. Eg er einn þeirra brautryðj-
enda, sem ekki láta sig dreyma um að sjá
endalok baráttunnar eða gera sér nokkra
grein fyrir því, hvenær henni muni vera
lokið.“ Öðrum vini sínum, sem reynt hafði
að fá hann til að taka þátt í skipulagðri
árás á trúarbrögðin skrifaði hann: „Mér
finnst, að baráttan gegn trúnni sé fjarlæg
og gleymd barátta, sem háð er einhvers
staðar á hala veraldar. Ég held, að þú sért
að berjast við andstæðing, sem frá sjón-
armiði skynseminnar hefir þegar beðið
ósigur.“
Mary Austin, sem kvartaði yfir því, að
beztu verk sín væru algerlega misskilin,
svaraði hann: „Það bezta, sem hjarta mitt
og heili hafa skapað, hefir allt verið mis-
skilið af öllum þeim, sem lesa bækur hér
í þessum heimi, en ég læt það ekkert á
mig fá. Ég læt menn dást að mér vegna
hrottaskapar míns og fjölda annarra eig-
inleika, sem alls ekki finnast í verkum
mínum. Þeir, sem standa einir, eiga ekki
um neitt að velja. Mér virðist, að allir spá-
menn og meistarar allra tíma hafi orðið
að standa einir, nema þegar þeir voru
grýttir eða brenndir á báli.“
Þegar hann fékk reiðiþrungin og von-
svikin bréf frá áhangendum sínum, út af
. „Litlu frúnni í stóra húsinu“ — því að þeir
urinn í Bandaríkjunum, sem virðiðt
„Spennistakkinn" svo mikils að skrifa um!| fleygðu blátt áfram tímaritinu, sem hún
hann af sanngirni. Allir hinir gagnrýnend- '’birtist í í ofninn — beit hann frá sér eins
urnir hafa sagt, að „Spennistakkurinn“
væri hrottaleg og blóði drifin bók, svo and-
styggileg, að engir aðrir en úrkynjaðir
vesalingar gætu lesið hana. Ef sögurnar
mínar eru hrottalegar, þá er það af því
að lífið er hrottalegt. Raunar finnst mér
lífið vera máttugt en ekki hrottalegt, og
ég reyni að gera bækur mínar eins mátt-
ugar og lífið.“
Hann hafði gert samning við „Cosmo-
’Og sært dýr? „Látið mig segja ykkur það
hreinskilnislega, að ég er hreykinn af að
hafa skrifað „Litlu frúna“.
Það sem enginn vissi nema Eliza, var,
að hann þjáðist af stöðugum ótta við að
verða vitskertur. Og óttinn óx, þegar hann
sannfærðist um það, að móðir hans væri
ekki með öllum mjalla. Hvað eftir annað
sagði hann grátklökkur: „Eliza, ef ég verð
vitskertur, þá lofaðu því, að senda mig