Vikan - 14.01.1943, Blaðsíða 5

VIKAN, nr. 2, 1943
5
limuuiiMiiiiimiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiimiiiimiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiimiMiiiimimmmimmiuiimii
Ný framhaldssaga:
Líkið í
• I llllll IIIUI111111111111IIIIII
Sakamálasaga eftir
ferðakistunni
Dr. Anonymous
immmmmmmmmmiimmimmimmimmimimmumi
i iiiiiiiiiiui n in iiiii n 1111111111 n n ui n iiii iiiiiiMiiri
Hingað til hafði ég ekki minnstu von um að
fá *var við þessum spurningum, en samt gat ég
ekki hætt að velta þeim fyrir mér. Tvær konur
og þjónustustúlka þeirra — en hún þarf nú eklci
að koma málinu við — höfðu verið teknar fastar,
▼egna þess að þær höfðu lík meðferðis.
Hvað vissi ég um þessar konur?
Sama sem ekkert, og þó vissi ég töluvert mikið
af manni í minni aðstöðu. 1 fyrsta lagi vissi ég,
hvað þær hétu, í það minnsta, hvað þær kölluðu
sig. ,,Frú Orr-Simpkinson, frá London til París“,
hafði ég séð standa á seðlinum við eina tösk-
una. Nafn gömlu konunnar var því Orr-Simpkin-
soh, og hvort sem hún hét nú þessu nafni eða
ekki, þá hafði hún farið frá London undir því
nafni. Ennfremur vissi ég, hvaðan hún kom —
báðar konurnar, ferðakistan og líkið hafði að
morgni þessa dags verið í London.
Auk þess voru mér kunnir allir einstakir at-
burðir við fund líksins og ég fór nú yfir þá í
huganum. Málið horfði þannig við mér: Það er
auðvitað ógerlegt að benda á morðingjann að
svo stöddu, en það er sannarlega ómaksins vert
að athuga þessar konur og reyna að komast að
einhverri hugsanlegri niðurstöðu. Ég byrjaði því
á gömlu konunni. öll framkoma hennar og per-
sónuleiki virtist algjörlega útiloka þann mögu-
leika, að hún hefði getað framið morð.
Aðeins eitt mælti á móti henni, og það var
ekki mótþrói hennar við að láta opna ferðakist-
una — hinn vandlega bundni kaðall gat verið næg
ástæða til þess —, heldur sú staðreynd, að ég
hafði með mínum eigin eyrum heyrt dótturina
hvísla að henni:
„Það var eins og ég sagði þér. Það varst þú,
sem lézt binda þennan kaðal um kistuna í Lon-
don, þótt það væri einmitt bezta ráðið til þess að
▼bkja grun!“
En jafnvel þessi athugasemd gat haft saklausa
merkingu, og mér fannst það mjög ósennilegt, að >
móðirin væri meira en hilmari í þessum glæp —
ef hún yfirleitt átti nokkum þátt í honum.
En dóttirin ?
Það var augsýnilega meiri ástæða til þess að
tortryggja hana. Eins og ég hefi þegar frá sagt,
var hún dökkeygð og gáfuleg, viljaföst á svipinn
og hún leit út fyrir að vera manneskja, sem ekki
lét sér bregða við smámuni. Samt ásakar maður
að vísu ekki, að því er virðist, saklausa stúlku,
«em ferðast með móður sinni, um hinn hræðilega
glæp, morð; en á hinn bóginn eru ungar stúlkur
að vísu ekki vanar að hafa meðferðis lík í ferða-
kistum sínum.
Unga stúlkan hafði greinilega óttast, að einmitt
þessi ferðakista yrði opnuð, og þótt það mætti
S sjálfu sér útskýra það, þá þótti það grunsam-
legt undir þessum kringumstæðum. Við þetta
bættist svo annað, sem mér fannst öllu veiga-
meira: Þegar hún hafði verið beðin um lykil-
inn, hafði hún veigrað sér við að verða við þeirri
ósk.
Ég var ekki í minnsta vafa um, að lykill sá,
sem hún hafði látið af hendi, hefði ekki verið sá
rétti, og síðan hafði hún neitað að afhenda réttan
lykil.
Þetta var þó hægt að skýra á þann hátt, að
hún hafði fyrir hvem mun viljað koma í veg
fyrir að ferðakistan yi'ði opnuð, og að hún hafði
talið það vist, að tollþjónarnir mundu láta undan
og láta sér nægja að athuga eitthvað annað af
farangri þeirra. Hún hafði margsinnis fullyrt, að
Forsaga:
Það er á norður-jám-
brautarstöðinni í París.
Ungur leynilögreglumaður, sem staddur er
þar, verður sjónarvottur að því, að lík
finnst í ferðakistu ungrar stúlku. Hann
verður áfjáður í að leysa þessa ráðgátu.
þetta væri sá rétti lykill; það var ekki sá rétti
lykill — hún hafði því sagt ósannindi.
Á hinum stutta starfsferli minum sem leyni-
lögregluþjónn hafði ég komist að raun um, eins
og félagar mínir, sem höfðu meiri reynzlu að
baki sér höfðu staðfest fyrir mér, að þegar ein-
hver manneskja skrökvar af ásettu ráði og með
frekju í orðum eða verkum, þorir maður að
hugsa sér þann möguleika — vitanlega aðeins
sem möguleika — að sú manneskja geti einnig
framið hvern annan glæp. —
Lygarinn getur á hvaða tíma, sem vera-skal,
orðið morðingi.
Allt benti á, að unga stúlkan — sennilega
ungfrú Simpkinson — hafi vitað um hið undar-
lega innihald ferðakistu sinnar, og það var útaf
fyrir sig nógu einkennilegt. Með þessarri for-
sendu sem undirstöðu, virtist allt annað trúlegt.
Og samt var ég ekki í alvöru sannfærður um,
að ungfrú Simpkinson væri í rauninni morðing-
inn. Til þess að vera snjall leynilögreglumaður
þarf um fram allt getgáfu og eðlishvct — en
hvorutveggja varð að stjórna og leiða á réttan
hátt — í því liggur vandinn. Ég vab alveg sann-
færður um, að ungfrú Simpkinson stæði i sam-
bandi við þennan glæp, en að hún hefði ekki
framið hann sjálf. Tíminn varð að sýna, hvernig
samhengið væri.
Einhver mun nú segja, að þetta leyndarmál
hafi alls ekki komið mér neitt við, og játa ég
það fúslega. Ég hafði engan rétt til þess að
rannsaka það og mjög lítið tækifæri til þess að
komast inn í það og þó var ég á einhvern óskilj-
anlegan hátt heillaður af því og gat ekki slitið
huga minn frá þessu atviki á tollstofunni. Mér
fannst hið granna, gamla andlit með brostnu
augunum blasa við mér úr öllum búðargluggum.
Hver var það, sem myrt hafði veslings gömlu
konuna, og hvers vegna hafði það verið gert?
Hvort sem piér var það ljúft eða leitt, þá varð
ég að fást við málið — það var mér ljóst.
IV.
Dubertarnlr tveir.
Ég sagði áður, að ég hefði haft mjög lítið
tækifæri til þess að rannsaka mál þetta, og í
rauninni var aðeins ein leið fyrir mig til þess
að gera það, og það því einungis, að heppnin
væri með mér.
Fyrir nokkrum mánuðum hafði ég við starf
mitt komizt í kynni við lögreglustjóra í Paris.
Yfirmaður minn lét mig alltaf starfa á megin-
landinu, vegna þess að ég hafði á unglingsárum
minum lært frönsku mjög vandlega. Þannig hafði
Þessi nýja framlialdssaga, sem hófst
í síðasta blaði, er ákaflega dularfull
og spennandi og trúlegt mjög, að hún
verði sérlega vinsæl, eigi síður en
aðrar sakamálasögur, sem birzt hafa
hér í blaðinu. Leynilögreglumaðurinn,
sem vann að lausn ráðgátunnar, segir
söguna.
ég einu sinni verið sendur til París út af máh
einu, sem varðaði sanmingsrof og hafði þar komizt
í kynni við franskan lögreglustjóra, Dubert að
nafni, og hafði, meðan á málinu stóð, fengið tæki-
færi til þess að gera honum smávægilegan greiða.
Siðan hafði ég ekki séð hann, en ákvað nú að
heimsækja hann; það var hugsandi, þótt ekki
væri það mjög sennilegt, að hann gæti orðið mér
að einhverju gagni í þessu tilfelli.
Ég hitti hann á litlu skrifstofunni hans nálægt
Pantheon, sem tilheyrði héraði hans. Hann varð
augsýnilega mjög glaður við að sjá mig og lýsti
þessarri gleði sinni með mörgum og fögrum orð-
um. Hann vissi þó ekki neitt um atvikið á norð-
ur-jámbrautarstöðinni, en ég sagði honum hrein-
skilnislega, að mér væri það mjög mikils um
vert að fylgjast frekar með þessu máli, og bætti
lika við, að franska stjómin gæti ef til vill haft
gagn af því, að ég skyldi einmitt nú af tilviljun
vera staddur í París.
Og nú var lánið með mér, eða það er kann-
ske of sterkt að orði kveðið, því það var ekkert
einkennilegt við það, að Dubert vissi nákvæm-
lega hvaða stéttarbræður hans hefðu fengið málið
til meðferðar, þótt það hefði ekki verið fengið
honum í hendur. — Nú hafði hitzt þannig á, að
lögreglustjóri sá, er málið heyrði undir, var ætt-
ingi hans; ég veit í rauninni ekki, hvort þessi
staðreynd hefir haft nokkra sérstaka þýðingu
fyrir mig. Ég er búinn að gleyma því, hvort
þetta var bróðir hans eða frændi; ég held, að það
hafi verið frændi hans — þeir hétu í það minnsta
sama nafni. Sá Dubert, sem ég þekkti hét Léon.
og iögreglustjórinn í jámbrautarstöðvarhverfinu
hét Frangois.
Vinur minn bauðst strax til þess að fara með
mig til frænda síns — mig minnir, að það hafi
verið frændi hans, — en hann varð að vinna J
hálftíma ennþá. Ég varð því að stilla óþolinmæði
mína þennan tíma, að svo miklu leyti, sem hægt
var, og ég skemmti mér vel yfir hinum óteljandi
siðvenjum og hinni yfirdrifnu nákvæmni í starfi
hinnar frönsku lögreglu. Hún á yfir mörgum
ágætum starfsmönnum að ráða, sérstaklega
meðal lögregluþjóna og lögreglustjóra.
Þessi hálftími leið loks og lögreglustjórinn
lokaði skrifborði sínu. Við fengum okkur leigu-
vagn og ókum yfir í norðurenda borgarinnar og
hittum þar Frangois Dubert i svipaðri skrifstofu.
Hann vissi náin deili á atburðinum. Allt kvöldið
hafði hann ekki heyrt um annað, ekki talað um
annað og ekki hugsað um annað. Hann var mjög
ræðinn, fjörlegur, lítill maður, sem ekki leit beint
út fyrir að vera vel hæfur lögregluembættis-
maður, hugsaði ég, en manni getur svo oft skjátl-
ast í þeim sökum.
Við þetta tækifæri var hann vist líka ákafari
og æstari en venjulega, því þetta var mjög mikils-
vert og alvarlegt mál, sem hafði að hálfu leyti
átt sér stað í útlöndum. Vitanlega talaði hann
einungis frönsku — í Frakklandi sem Englandi
eru embættismenn sjaldan færir í öðrum málum,
— og þar sem konumar, er handteknar höfðu
verið, vom útlendingar og ferðakistan kom frá
útlöndum þá var öll rannsókn á málinu mjög
miklum vandkvæðum bundin. Hann kvartaði
mjög undan því við mig, að menn hans hefðu
reynzt mjög duglitlir, og hann var þeim mun
áfjáðari í að þiggja þá hjálp, sem ég gæti látið
í té. En það kon\ brátt í ljós, að ég gat minna,
en ég hafði vonað.
Hann byrjaði á því að gefa okkur nákvæma