Vikan - 20.07.1995, Blaðsíða 19

stjóri kvenréttindadeildar
Human Rights Watch. „Ann-
ars flokks staða kvenna um
heiminn gerir þær kjörin
fórnarlömb ofbeldis og gerir
þær ófærar um að stöðva
það. Ef enginn sér neitt at-
hugavert við barsmíðarnar,
þá sér enginn ástæðu til að
hindra þær. Það er þess
vegna að brasilískir menn,
sem berja konur sínar til
dauða, geta haldið því fram
óáreittir að þeir hafi gert það
vegna þess að blettur var
fallinn á mannorð þeirra."
í Bandaríkjunum eru eigin-
konumorð ekki óalgengari
en svo að tíu konur eru myrt-
ar af mönnum sínum á degi
hverjum. Fimmtándu
hverja sekúndu er
kona barin í Banda-
ríkjunum og konu er
nauðgað sjöttu
hverja mínútu. Sam-
kvæmt þarlendri rík-
isstjórnarskýrslu,
munu 98% nauðgar-
anna hvorki verða
dæmdir né fangels-
aðir. Meira en helm-
ingur allra kvenna
sem myrtar eru í
ísrael, Kanada,
Brasilíu og Nýju Gín-
eu, eru myrtar af nú-
verandi eða fyrrver-
andi maka.
Ofbeldi og mis-
munun hefst við fæð-
ingu meybarns í
mörgum þjóðlöndum. Fæð-
ingu sveinbarns er fagnað,
fæðing telpu er syrgð. Meðal
múslíma hefur komið fyrir að
Ijósmæður fara af vettvangi
um leið og rennur upp fyrir
þeim að barnið, sem þær
eru að hjálpa inn í heiminn,
sé af „röngu“ kyni. Eigin-
menn skammast sín, konur
finna til sektarkenndar og
fjölskyldur og vinir hvísla
samúðarorð í stað þess að
koma með gjafir. Ali kona
múslíma ekki manni sínum
son, má hún búast við því að
hann skilji við hana fljótlega
eða taki sér aðra konu en
múslímar mega eiga þær
fjórar.
Svo finnast þau lönd þar
sem mismunun og ofbeldi
gegn konum hefjast fyrir
fæðingu. Kínverska rfkis-
stjórnin gengur mjög hart
eftir því að aðeins fæðist eitt
barn í hveri fjölskyldu, svo
hart að jafnvel er hægt að
neyða konu í fóstureyðingu,
komna sjö mánuði á leið
með sitt annað barn. í
Kína er algengt að
drekkja meybörnum. Á
Indlandi finnst sónar
jafnvel í fátækasta þorpi,
svo hægt sé að gera sér
grein fyrir kyni fósturs.
Meybörnum er oft eytt. í
Pakistan er einnig al-
gengt að nýfæddar telp-
ur séu myrtar við fæð-
ingu. í tölum er þarna um
að ræða 77 milljónir
smátelpna sem ættu að
vera til en eru það ekki.
í Kína eru nú þrír
menn á móti hverjum
tveimur konum yfir fimm-
tán ára. Annar iðnaður
hefur því þróast - brúð-
að
Gabríella Wilders, 27 ára, var
misnotuö kynferðislega af stjúp-
fööur sínum.
arrán. Stúlkurnar eru frá
þrettán ára og eru seldar
fyrir 1.000 til 5.000 krón-
ur. í flestum tilvikum er
stúlkunum nauðgað af
mannræningjunum áður
en þær eru seldar, til
hræða þær til hlýðni.
í Kína, Indlandi, löndum
múslíma og hlutum Mexíkó,
er enn komið á hjónabönd-
um. Konan hefur lagalegan
rétt til þess að hafna ráða-
hagnum en notar hann sjald-
an á skilvirkan hátt. Á Ind-
landi, þar sem trúlofa má
barn við fæðingu og gifta
það meðan það er ennþá
hnokki, hefur réttur til sam-
þykkis að sjálfsögðu enga
lagalega þýðingu. Ungar
stúlkur og konur sem mót-
mæla maka sínum mega bú-
ast við því að vera barðar til
hlýðni og refsiaðgerðir fjöl-
skyldu geta verið grimmdar-
legar.
Hauwa Abubaker var níu
ára þegar foreldrar hennar
giftu hana manni sem gat
„And-íslömsk“ skrif Taslimu Nasrin
leiddu til morðhótana.
verið afi hennar. Litla Níger-
íutelpan hljópst þrisvar á
brott frá honum og ( hvert
skipti sendu foreldrarnir
hana til baka vegna
þess að búið var að
greiða brúðarverðið.
Loks hjó eiginmaður
hennar af henni fæt-
urna til þess að
stöðva flóttatilraunirn-
ar. Hauwa lést af sár-
um sínum. Maður
hennar var ekki sóttur
til saka, vegna þess
að samkvæmt lögun-
um var níu ára eigin-
konan hans eign og
hann mátti gera við
hana það sem honum
sýndist.
í sumum löndum
virðist meðferðin á
konum ekki standast
með hliðsjón af stærra
pólitísku samhengi. f
Pakistan er til að mynda
kvenforsætisráðherra og
þó eru konur þar oft
brenndar til bana af fjöl-
skyldum eiginmanna
sinna vegna þess að
heimanmundar þeirra
þykja léttvægir. í írak er
ekki langt síðan Saddam
Hussein kom fram í sjón-
varpi og tilkynnti að lög-
um samkvæmt mættu
menn drepa kvenkyns
ættingja sem staðinn
væri að verki eða grun-
aður um „óþekkt“ - rósa-
mál fyrir framhjáhald.
í Rússlandi var jafn-
rétti kynjanna prédikað
áratugum saman en í
dag er konum sagt að
vilji þær starfa innan
einkageirans verði þær
sjálfar að vera hluti af
starfsfríðindunum. í þar-
lendum auglýsingum er
sóst eftir kvenumsækj-
anda, ekki eldri en 25
ára, Ijóshærðri og sem á
að vera tilbúin að vera
sveigjanleg. í viðtölum
mega konur vænta þess
að vera beðnar að
hneþpa frá blússunni
eða lyfta pilsinu og þeim
er tilkynnt að ætlast sé til
þess að þær séu kyn-
ferðislega til reiðu fyrir
yfirmenn sína.
Árið 1992 voru giftar
konur með 41% af at-
vinnutekjum karla. Við
erum líka undirmanna-
ðar á Alþingi. Af 10 ráð-
herrum er aðeins ein
kona og 25% þingmanna
eru konur - smánarlegt hlut-
fall miðað við Svíþjóð þar
sem 41% þingsins eru konur.
Fjöldi bosnískra kvenna hefur verió nauógaö í
flóttamannabúóum Serba.
7. TBL. 1995 VIKAN 19
JAFNRETTI