Vikan - 20.07.1995, Blaðsíða 32

ÞJONUSTA
Júlía aö
störfum í
Samskipta-
miöstöö
heyrnar-
lausra meö
undratækið
fyrir
framan sig
sem gerir
heyrna-
lausum
kleift aö
nýta sér
síma-
tæknina.
HEYRNARIAUSA
TEXTI: HEIMIR VIÐARSSON/UÓSM.: BRAGI ÞÓR JÓSEFSSON
fólk getur þó hlustað en sá
hópur er einnig til sem getur
á engan hátt notfært sér
símann, þ.e.a.s. heyrnar-
lausir.
Hvernig er símamálum
heyrnarlausra háttað? Þar
sem ég er meira en lítið for-
vitinn að eðlisfari fannst mór
ég verða að kanna
það. Ég fór því niður
i Samskiptamiðstöð
heyrnarlausra og
hitti Júlíu Hreins-
dóttur, sem er tákn-
málskennari við Há-
skóla íslands, til að
fá einverjar upplýs-
ingar um þessi mál.
Hvernig fara
heyrnarlausir að í
sambandi við síma,
ekki keyra þeir með
öll skilaboð sem þeir
þurfa að koma á
framfæri?
„Nei, nei, við not-
um textasíma, nokkurs kon-
ar ritvél sem við leggjum
símtólið á og skrifum svo
það sem segja þarf.“
Verður þá að hafa texta-
síma á báðum endum. Er
ekki hægt að tala í annan
þá í
Ókey, ég hringi
kvöld, bæjó!“
Þetta er ein af al-
gengari kveðjum í nútíma-
þjóðfélagi. Síminn gegnir sí-
fellt stærra hlutverki í hinu
daglega lífi fólks og mörgum
finnst þeir svo mikilvægir að
þeir geta ekki farið út að

Þannig má
lesa
textann á
skjá síma-
tækisins.
ganga með hundinn án þess
að hafa með sér síma.
En til er fólk sem getur
ekki notað hefðbundinn tal-
síma, t.d. þeir sem hafa
fengið heilablóðfall og eiga
því erfitt með að tjá sig. Slíkt
endann og fá það skrifað
hinum megin, og öfugt?
„Jú, þú verður að hafa tvo
textasíma til að geta talað
beint. En það er líka hægt
að hringja í textasímamið-
stöð í 588-7322 hjá Pósti og
síma til að tala við „texta-
símalausa*1. Þar er opið allan
sólarhringinn."
Þannig að heyrnarlausir
geta hringt á leigubíl eða á
hjálp ef eitthvað kemur upp
á í gegnum miðstöðina?
„Já, meðal annars. En
annars erum við að bfða eftir
nýjum símum. Þessir, sem
við notum núna, eru löngu
úreltir, eru t.d. ekki með ís-
lenskum stöfum og mjög
ófullkomnir í alla staði.“
Hún hringdi eitt símtal til
að sýna mér hvað þessir
textasímar gætu, eða gætu
ekki. Lyklaborðið var mjög
lítið, tölur fengust með því
að ýta á skiptihnappinn og
einhvern staf í efstu röð, t.d.
var „3“ skipti-„e“ o.s.frv. Ekki
voru nein „raddbrigði" eins
og í ráðstefnusvæðum í
gagnabönkum. En það vakti
athygli mína að hún skrifaði
álltaf „ga“ þegar hún var búin
að segja það sem segja
þurfti.
„Þetta eru amerískir símar
og ég er að gefa orðið frá
mór; „go ahead“.“
Hvernig eru þessir nýju
símar?
„Þetta eru ekki eiginlegir
símar heldur norskt tölvu-
forrit sem Póstur og sími
hefur þýtt. Skjánum er skipt í
tvennt, minn hluta og hluta
viðmælandans, þ.e. að „ga“
verður ekki notað, báðir aðil-
ar geta talað í einu, gripið
fram í, skotið inn í og ég veit
ekki hvað og hvað.“
Og verður það mikil breyt-
ing frá því sem nú er?
„Já, mjög mikil. í forritinu
eru símsvari og fax og ef
maður er að vinna á tölvunni
þegar hringt er í mann byrjar
allt að blikka þannig að tölv-
an er ekki föst í símahlut-
verkinu."
Þannig að hver sem á
tölvu getur fengið forritið?
„Allir sem vilja, já. En það
er bara til fyrir PC-tölvur,
DOS nægir, það er ekki
bundið við Windows."
Er þetta ShareWare eða
FreeWare forrit eða er ætl-
ast til að maður kaupi það?
„Allir, sem vilja, geta feng-
ið það án endurgjalds. Ætli
það sé þá ekki FreeWare."
Hvað er það stórt?
„Ég er ekki alveg viss en
það kemst á einn diskling.11
En eru símarnir bundnir
við eitthvað svæði eða getur
maður hringt hvert sem er?
„Þú getur hringt hvert sem
er, innanlands og erlendis, ef
viðtakandinn er með sams
konar forrit. Bankar og fleiri
fyrirtæki fá forritið svo við
munum geta talað beint við
þau, án þess að þurfa að
hringja í textasímamiðstöð-
ina.“
Þetta forrit mun koma til
með að bæta öll samskipti
ykkar sem eru heyrnarlaus?
„Já, þetta verður mun
betra. Ekkert sambærilegt
við það sem nú er.“
Ég þakkaði Júlíu fyrir að
svala forvitni minni en áttaði
mig um leið á því að ég hafði
gleymt einni spurningu: Nú
þegar allir, eða flestir, heyrn-
arlausir verða komnir með
heimilistölvu og mótald, opn-
ast þá ekki aðrein inn á „upp-
lýsingahraðbrautina" marg-
frægu?
Þeirri spurningu verða
þeir, sem á henni eru, að
svara sjálfir. □
32 VIKAN 7. TBL. 1995