Vikan - 20.07.1995, Blaðsíða 30

ÞORSTEINN ERLINGSSON TOK SAMAN
Sumar konur fá svokallað
slít í húð brjóstanna við
þungunina en það orsakast
meðal annars af þeim horm-
ónabreytingum sem eiga sér
stað í líkamanum. Estrógen
hormónið hefur þau áhrif að
ákveðið lag húðarinnar
springur og rauðar rákir
myndast. Með tímanum
verða þessar rákir húðlitaðar
en vegna þess að sprung-
urnar fyllast af örvef heldur
þetta slit áfram aö vera sýni-
legt eftir að konan hefur alið
barnið. Slíkt slit getur einnig
komið fram á maganum,
lærunum og rassinum sem
eru algengustu staðirnir.
BRJÓSTAGJÖF
Fyrsta mjólkin, sem barnið
fær, er broddmjólkin en hún
nefnist colostrum á fræði-
málinu. Þessi mjólk er mjög
mikilvæg fyrir barnið því hún
er rík af næringu og mótefn-
um. Mjólk byrjar að myndast
í brjóstunum fyrstu dagana
eftir fæðingu barnsins og eft-
ir því sem það sýgur brjóstið
oftar, því hollari verður
mjólkin vegna þess að meira
af mótefnum og næringar-
efnum ná að myndast.
Mjög mörg atriði mæla
með brjóstagjöf. Fyrir utan
þá staðreynd að móöur-
mjólkin er ótvírætt heilsu-
samlegasta, réttasta og best
samansetta næringin sem
hægt er að fá fyrir barnið er
brjóstagjöf besta leiðin til að
losa sig við aukakílóin sem
safnast á kroppinn á meðan
á meðgöngunni stendur.
Reiknað er með að tvö til
þrjú af þessum aukakílóum
séu ætluð til brjóstagjafar-
innar af náttúrunnar hendi.
Ef barninu er gefin
brjóstamjólk minnka líkurnar
á því að það fái ofnæmi eða
sýkingar jafnframt því sem
mjólkin byggir upp þarma-
flóru þess.
Þess má einnig geta að
rannsóknir hafa leitt í
Ijós að brjóstagjöf virð-
ist minnka líkurnar á
brjóstakrabbameini.
Sá misskilningur
hefur lengi verið til
staðar að stærð brjóst-
anna hafi eitthvað með
brjóstagjöf að gera og
þá á þann veg að stór
brjóst mjólki meira en
þau minni. Staðreynd-
in er hins vegar sú að
konur með lítil brjóst
geta mjólkað jafn vel
og barmastærri kyn-
systur þeirra og stund-
um betur. Hafa ber í
huga að það er fituvef-
urinn en ekki kirtilvef-
urinn sem ræður stærð
brjóstanna!
Sumar konur hafa
mjög flatar eða innhverfar
geirvörtur og veldur það
mörgum konum áhyggjum
þegar þær hugsa til þess að
hafa barn á brjósti. Almenna
reglan er sú að það eigi ekki
vera nein fyrirstaða fyrir
þrjóstagjöf.
Ef konur eiga í vandræð-
um af þessum sökum eru til
ýmis hjálpartæki sem soga
geirvörturnar út þannig að
barnið nái að sjúga þær.
Einnig gæti lausnin verið sú
að mjólka sig með þar til
gerðum mjaltatækjum og
gefa síðan barninu mjólkina
úr pela.
BRJÓSTIN OG
ÞUNGUNIN
Eitt af fyrstu merkjum þess
að kona sé barnshafandi er
að brjóstin verða aum og
þrútin. Sumar konur taka eft-
ir þessum breytingum að-
eins nokkrum dögum eftir að
þær verða þungaðar en aðr-
ar ekki fyrr en langt er liðið á
meðgönguna. Stækkun
brjóstanna á meðgöngutím-
anum verður aðallega vegna
þess að mjólkurkirtlarnir taka
að auka umfang sitt. Hjá
mörgum konum verða geir-
vörturnar einnig stærri. Á
sjöttu til áttundu viku með-
göngunnar taka geirvörturn-
ar að gefa frá sér margar
mismunandi olíur en það er
hluti af undirbúningi þeirra
fyrir þrjóstagjöfina. Það er
alls ekki nauðsynlegt að
undirbúa geirvörturnar á
nokkurn hátt, sérstaklega,
undir brjóstagjöfina - eins
og stundum hefur heyrst að
þurfi.
í flestum tilfellum byrja
brjóstin að framleiða svokall-
aða broddmjólk u.þ.b. á sex-
tándu viku meðgöngunnar.
Þetta er þykkur, gulleitur
vökvi og hjá sumum konum
byrjar hann að leka úr brjóst-
unum strax eftir þungun.
BRJÓSTAMEÐFERÐ
SEM VIRKAR
Flestar konur kannast
viö ýmsar fegrunarvör-
ur, sem eiga aö bæta út-
lit brjóstanna. En hvaö
efnum á viðkomandi að
sækjast eftir?
- rakakrem Aö bæta
útlit brjóstanna er nokk-
uö sem ekki verður gert
í einum áfanga, nema ef
verið er aö tala um
skurðaðgerð. Mjög mik-
ilvægt er að viðhalda
raka húðarinnar ef
brjóstin eiga að líta sem
heilbrigðust og ungieg-
ust út.
- ávaxtasýrur (AHA)
Húðin á bringunni er sú
sem er hvað þynnst á
líkamanum og er því
mjög næm fyrir
skemmdum.
Ávaxtasýrurnar, sem
margar snyrtivörur inni-
halda, geta verið mjög
virkar séu þær í sæmi-
legu magnl og réttrar
gerðar. Þær virka þann-
ig að þær fletta efsta
frumulaginu af húðinni
þannig að nýrri og yngri
frumur eiga auðveldara
með að komast upp á
yfirborðið og dauðar
frumur að losna frá.
Þessar sýrur geta slétt-
að úr litlum hrukkum.
sólvarnaráburður
Vegna þess hve húðin á
bringunni er þunn er
hún einnig mjög við-
kvæm fyrir allskyns
áreiti. Útfjólubláir geisl-
ar sólarinnar eiga þar
nokkuð greiðan aðgang
að kollagen og elastín
neti húðarinnar og þar
með að skemma það -
sem leiðir til þess að
brjóstunum er hættara
við aö síga.
Ráölegt er að nota
sterka sólvörn reglu-
lega þegar dvalið er í
sólinni.
VIKAN 7. TBL. 1995