Vikan


Vikan - 11.06.1998, Blaðsíða 44

Vikan - 11.06.1998, Blaðsíða 44
 Kceri félagsráðgjafi Eg er ungur niaftur, búsettur í Reykjavík þar sem ég starfa. Eg hef búið hér í tvö ár án þess að eignast nokkra vini. Eg er frekar lokaður persónuleiki og á erfitt með að fitja upp á samræðum við ókunnugt fólk. Þegar ég fer á kaffistofuna í fyrirtækinu sem ég vinn hjá, sest ég yfirleitt einn við borð í þeirri von að einhver samstarfsmanna ininna setjist hjá mér og fari að spjalla við mig, en það gerist aldrei. Eg velti því fyrir mér hvort það sé eitthvað í fari mínu sem fari í taugarnar á fólki eða gerir það að verkum að það langar ekki að ræða við mig. Eg er ósköp venjulegur í útliti, hvorki of feit- ur né of grannur, fer í sturtu á hverjum morgni, þannig að ekki er það lyktin sem fælir fólk frá. Kanntu einhver ráð handa mér eða þarf ég að leita mér sér- fræðiaðstoðar til að vinna hug á feinminni? Einn feiminn Ég hygg ekki að það sé neitt í l'ari þínu sem l'ari í taugarnar á f'ólki og geri það að verkum að það langar ekki að tala við þig. Það er þinn eiginn hugarburður og vanmetakennd sem þú ert of upplekinn al'. Þú segisl alltafsetj- ast einn við borð og vonast eltir aðeinhverkomi íslaðþess aðsetj- ast hjá öðrum við borð. Kannski halda hinir að þú viljir vera í friði og út al' l’yrir þig. Ég sakna þess við lestur brél's þíns aö þú minn- ist ekkerl á þínar sterku hliðar sem ég skynja þó að þú hal'ir. Eg hygg því að þú þurl'ir að vera mun meira vakandi ylir þeim og trúa meira á þær. Hel'ur það aldrei hvarllað að þér? Þá yrðirðu líka sjálfkrala mun meira aflögufærog öruggur. Seslu svo hjá ciðrum en ekki einn. Þcíll þú losnir ekki við alia l'eimni má svo heldur ekki gleyma þvíað visssnerlural'henni gelur stundum aukið sjarma og aðdrállarafl. Kœr kveöja, llnltln ,1 • • Oll þekkjum við kvíðatilfinningu í mismiklummæli og vitum hvað við er átt, þó að ugglaust sé skilningur á og reynsla af kvíða mjög marg- vísleg. Og það getur verið erfitt að skilgreina þessa djúpstæðu tilfinningu svo vel sé í stuttu máli. Kvíði er hluti af lífinu. Hann er þjáningar- full, óttablandin tilfinning sem beinist að líðandi stund og því sem í vændum er eða gæti orðið. Um leið á hann sér oft sterkar rætur í reynslu hvers og eins í fortíðinni. Það getur búið svo margt að baki sem okkur er misjafnlega vel ljóst. Hin innri og ytri birtingar- form kvíðans og afleiðingar hans geta verið á ótal mis- munandi vegu. Stundum byrgjum við hann inni svo aðrir verði hans lítt eða ekki varir. Stundum berum við hann utan á okkur en stund- um brýst hann út í margvís- legu formi eða nánast dular- gervi. Það er mannlegt að kvíða fyrir. Eðlilegt er að kvíða þj áningum og sorg og algeng- ur er kvíði fyrir ellinni og dauðanum. Svo er líka hægt að kvíða stöðugt lífinu sjálfu með öllum sínum kröfum og óvæntu atburðum, óttast að standa sig ekki, valda ekki hlutverkum sínum, missa stjórnina. Slíkur kvíði getur skert mjög möguleika okkar á að lifa lífinu og njóta þess. Kvíðinn er tilfinning sem birtist í svo mörgu, svo sem óhæfilegri spennu og streitu, ýmiss konar neikvæðum og eyðileggj andi lífsstíl. Við get- um t.d. farið að borða okkur til óbóta eða þá svelta okkur og megra svo lífshætta hlýst af. Hann getur leitt til þrá- hugsana eða áráttukenndra athafna sem við festumst í. Oft stuðlar kvíðinn að margs konar lífsflóttafyrirbærum, neyslafíkniefnaogvímugjafa er mjög vel þekkt dæmi þess, með öllum sínum alvarlegu afleiðingum. Kvíði getur h volfst yfir okk- ur snögglega og óvænt og án þess að nokkur viðhlítandi ástæða þess sé fyllilega ljós. Hann getur verið yfirþyrm- andi, lamandi og nagandi, sársaukafull líðan eins og all- ar heimsins áhyggjur hvíli á okkur, svo fjarlægt sem slíkt ætti að geta verið frá sjónar- miði rökhugsunar. En kvíð- inn lýtur ekki lögmálum hennar. Kvíðinn getur skollið á þeg- ar við erum ein og óvarin og oft fylgir honum sterk sekt- artilfinning og skömm. Hann er eins og torskilin refsing og ógnun sem okkur finnst samt að við ætturn að geta bægt frá. Og þaðan kemur að hluta til skömmin og viðleitnin til að leyna kvíðanum sem mest svo lengi sem kostur er. Þaðhvílirennvissbannhelgi á að tala opinskátt um kvíða og að gangast við honum af hreinskilni. í mannraunum og alvarlegum slysum eða HiiUla GuðmundsdóUir félagsráðgjafi svarar bréfum lesenda. Fyllsta trúnaðar er gœtl og bréf birt iindir dulefni. Sendið bréfin til: „Kœra Hulda“ Vikan, Seljavegi 2 101 Reykjavík. Hiegl er að hringja í símsvara Vikunnar sími: 515-5690 náttúruhamförum er t.d. oft dregið úr umræðu urn hinn gríðarlega kvíða og þá angis sem slíku fylgir, en frekar rætt hið mikla álag sem fólk hef- ur verið undir og síðan er því hælt fyrir rósemina og hvað það hafi staðið sig vel. Minn- ingar fólks um slíkan kvíða búa þó áfram með því hið innra, valda oft martrööum með slæmum hjálparleysis- tilfinningum. Kvíði, sem menn hafa litla stjórn á, get- ur brotist út síðar ogfólk forð- ast oft aðstæður sem minna á tilefni hins upphaflega kvíða. Og því getur fylgt van- metakennd og skömm. Margtmásembeturfergera til að draga úr kvíða eða fyr- irbyggja hann. Þegar kvíöa- tilfinning heltekur mann og mannifinnstalltóbærilegtmá ekki gleyma því að þetta líö- ur hjá og maður getur tekist á við lífið á nýjan leik. Kvíö- innkemurogferogmunalllaf verða förunautur mannlegr- ar tilvistar í vissum mæli og það þarf að læra að höndla hann, lifa með honurn et komast af við hann eins 0£ svo margt annað. Ekki má heldur gleyma því mikilvæga hlutverki sem raunhæfur kvíði og ótti geta haft í vissum kringumstæð- um sem viðvörun þar sem raunveruleg hætta er á ferð- um. Keyri kvíði samt urn þverbak er rétt að leita ac stoðar sérfróðra aðila. Hulda
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.