Menntamál - 01.10.1945, Blaðsíða 18

168
MENNTAMÁL
1909. Lítill drengur er fæddur í afskekktu heiðakoti í
svartasta skammdeginu. Saga hans er þá óskráð, en vonir
allra foreldra eru bjartar við fæðingu sonar, þótt í fátækt
sé. — Þarna í heiðarbýlinu er hann uppalinn. Börnin
voru mörg, og efnahagur þröngur, og langt til byggða.
Mér er sagt, að Alexander muni aldrei í skóla hafa
komið, ekki einu sinni í farskóla Jökuldalshrepps, en aldr-
aður maður muni hafa verið fenginn þangað af skóla-
nefnd til þess að kenna á þessu heimili nokkurn tíma á
hverjum vetri, þar sem börnin voru svo mörg og dýrt að
kosta þau til dvalar á farskólanum niðri í dalnum.
Alexander átti því engar glæstar skólaminningar frá
æskuárunum, en hann minntist ef til vill margra rauna-
stunda, þegar jafnaldrar hans eru að tygja sig að heim-
an til skólavistar, en hann verður að horfa á eftir þeim
með þrá í augum, kreppa hendur um skófluskaftið og
heyja harða lífsbaráttu fyrir fötum og fæði.
En árin líða. Þrekið og kjarkurinn vex. Alexander tekst
að verða bjargálna bóndi og störfin, annirnar, gefa líf-
inu gildi. En þá kemur sjúkleikinn. Alexander neyðist
til að fara á sjúkrahús og nú gefst tími til að hugsa og
lesa.
Um þessar mundir er vakin alda í sveitinni hans um
stofnun heimavistarskóla, og undirbúningur hafinn með
fjársöfnun. í fyrravetur, er Alexander dvaldi heima um
stund, gekk um sveitina samskotalisti til myndunar skóla-
byggingarsjóðs. Var fjársöfnun þessari mjög vel tekið
og söfnuðust um 20 þús. kr., sem lagðar voru fyrir í
skólasjóð. Listi þessi var sýndur Alexander eins og öðr-
um, og gaf hann 500 krónur á listann, en gat þess jafn-
framt við séra Jakob á Hofi, er sýndi honum skjalið, að
réttast væri, að hann gæfi skólasjóði þessar reytur sínar.
Hafði hann að líkindum þá þegar ákveðið erfðaskrá sína,
er hann sá, að hverju fór með heilsufarið. Stuttu síðar
ágerðist sjúkdómurinn, og hann lagði upp í sína siðustu